Η Αργεντινή κλίνει προς τα δεξιά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Αργεντινή κλίνει προς τα δεξιά

Οι εκλογές και τι θα ακολουθήσει

Οι εκλογές της περασμένης εβδομάδας στην Αργεντινή έφεραν ένα αποτέλεσμα που λίγοι είχαν προβλέψει. Ο Mauricio Macri, ο κεντροδεξιός δήμαρχος του Μπουένος Άιρες, εξασφάλισε σχεδόν όσες ψήφους [1] και το φαβορί, ο Daniel Scioli, ο πρώην πιλότος ταχυπλόων σκαφών και κυβερνήτης της επαρχίας του Μπουένος Άιρες. Ο Scioli, ο υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού Μέτωπο για τη Νίκη (FPV), τον οποίον η απερχόμενη πρόεδρος, Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ, είχε εγκρίνει απρόθυμα, κέρδισε το 36,8% των ψήφων˙ Ο συνασπισμός του Macri, που ονομάζεται «Ας Αλλάξουμε», κέρδισε το 34,3%. Για να αποφευχθεί ένας δεύτερος γύρος εκλογών, το σύνταγμα της Αργεντινής προβλέπει ότι ένα κόμμα πρέπει να λάβει περισσότερο από το 45% των ψήφων (ή τουλάχιστον το 40% με ένα προβάδισμα δέκα ποσοστιαίων μονάδων από το επόμενο). Κανείς δεν πέτυχε αυτό το κατόρθωμα, και έτσι ένας δεύτερος γύρος έχει προγραμματιστεί [2] για την 22α Νοεμβρίου.

Οι επαναληπτικές εκλογές θα είναι οι πρώτες της Αργεντινής. Οι αποφάσεις εκείνων που ψήφισαν για τον υποψήφιο που ήρθε τρίτος στον πρώτο γύρο, τον Sergio Massa, ο οποίος κέρδισε το 21% των ψήφων, θα είναι ζωτικής σημασίας στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Ο Massa είναι μέρος της ίδιας ευρείας ιδεολογικής ομάδας με του Scioli, γνωστή ως Περονισμός, που είναι ένα μείγμα λαϊκισμού, μέτρων κοινωνικής δικαιοσύνης, και οικονομικού εθνικισμού. Ο Massa ήταν πρώην υπουργός της κυβέρνησης της Φερνάντες ντε Κίρσνερ, αλλά τα έσπασε μαζί της το 2013. Στον πρώτο γύρο, ο Μάσα δίχασε τους Περονιστές, και οι ψηφοφόροι του μπορεί να ταλαντεύονται για τον δεύτερο γύρο. Έχει αρνηθεί να υποστηρίξει οποιονδήποτε υποψήφιο, αλλά σε μια τηλεοπτική συνέντευξη απέρριψε το ενδεχόμενο [3] να ψηφίσει υπέρ του Scioli.

ΑΝΤΙΟ KIRCHNER

Στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ο Περονισμός έχει καθορίσει την πολιτική της Αργεντινής, πρώτα υπό τον Νέστορ Κίρσνερ και, στην συνέχεια υπό την σύζυγο και διάδοχό του, Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ.

02112015-3.jpg

Ο Mauricio Macri, προεδρικός υποψήφιος του Cambiemos (Ας Αλλάξουμε), χαιρετά υποστηρικτές του μετά τις εκλογές στο Μπουένος Άιρες, στις 25 Οκτωβρίου 2015. AGUSTIN MARCARIAN / REUTERS
-------------------------------

Ο Νέστορ Κίρσνερ αναδείχθηκε πρόεδρος το 2003, όταν η Αργεντινή είχε αρχίσει να αναδύεται από την σοβαρότερη οικονομική κρίση της [4] μετά την Μεγάλη Ύφεση. Έμεινε στην εξουσία μέχρι το 2007, όταν τον διαδέχθηκε η σύζυγός του. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Κίρσνερ εκμεταλλεύτηκαν μια παγκόσμια άνθιση [των τιμών] των εμπορευμάτων: Το 2005, άρχισαν μια δραστική αναδιάρθρωση [5] του δημόσιου χρέους το οποίο η Αργεντινή είχε αθετήσει το 2002 [6] (με ένα σημαντικό κούρεμα στους κατόχους ομολόγων)˙ επεξέτειναν αναδιανεμητικές κοινωνικές πολιτικές (όπως οι κρατικές συντάξεις και οι μεταφορές χρημάτων για τα παιδιά στον άτυπο τομέα)˙ εθνικοποίησαν την κύρια εταιρεία πετρελαίου, δύο αεροπορικές εταιρείες, τις εταιρείες ύδρευσης, καθώς και τα συνταξιοδοτικά ταμεία˙ δίωξαν εκείνους που κατηγορήθηκαν για κατάχρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας 1976-1983˙ διόρισαν νέους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου˙ και επεξέτειναν τα δικαιώματα των πολιτών των διαφορετικών σεξουαλικών προσανατολισμών (για παράδειγμα, νομιμοποιώντας τους γάμους των ομοφυλοφίλων το 2010).

Οι Κίρσνερ βρέθηκαν συχνά σε αντίθεση με τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Πολλά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds) -καταγγελλόμενα από την Fernandez de Kirchner ως «γύπες» [7] - που είχαν αγοράσει ομόλογα της Αργεντινής σε τιμές μετά από μεγάλες εκπτώσεις, αρνήθηκαν να δεχθούν την αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής και συνέχισαν να απαιτούν την πλήρη εξόφλησή τους. Πέρυσι, κέρδισαν μια δικαστική μάχη στη Νέα Υόρκη, που περιορίζει την πρόσβαση της Αργεντινής στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Αλλά τα οικονομικά δεινά της Αργεντινής αποτελούν επίσης μέρος ενός ευρύτερου συνόλου αυξανόμενων οικονομικών προκλήσεων. Η άνθιση [των τιμών] των εμπορευμάτων έχει τελειώσει. Η τιμή του κυριότερου εξαγωγικού εμπορεύματος, της σόγιας της Αργεντινής, μειώθηκε κατά 40% πέρυσι, και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου [8] έχουν αποτρέψει την ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων σχιστολιθικού πετρελαίου στην Παταγονία. Οι υψηλές επιδοτήσεις στην ενέργεια και τις μεταφορές έχουν δημιουργήσει μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα. Η κυβέρνηση έχει αποτύχει να ελέγξει τον διψήφιο πληθωρισμό με την επιβολή ελέγχων στις τιμές και τις πολλαπλές συναλλαγματικές ισοτιμίες: Το επίσημο δολάριο αποτιμάται σε 9,6 πέσος, αλλά στη μαύρη αγορά είναι στα 16.

Η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει οικονομικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης των επιδοτήσεων, της υποτίμηση του πέσο, και της διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές της Αργεντινής για την βελτίωση της πρόσβασης στις διεθνείς αγορές. Επιπλέον, οι υποψήφιοι θα πρέπει να εφαρμόσουν αυτές τις μεταρρυθμίσεις χωρίς να χάσουν την λαϊκή υποστήριξη, και κανείς υποψήφιος δεν θα προκύψει με σαφή εντολή.

Ανεξάρτητα του ποιος θα κερδίσει, η Αργεντινή θα μετατοπιστεί προς τα δεξιά. Τόσο ο Scioli όσο και ο Macri είναι στα δεξιά της Kirchner -η οποία δεν μπορούσε να επιδιώξει την επανεκλογή της αλλά στηρίζει τον Scioli ως υποψήφιό της- και θα πρέπει αμφότεροι να κυβερνήσουν πιο ρεαλιστικά από την Κίρσνερ δεδομένων των επερχόμενων οικονομικών προκλήσεων και της ανάγκης για την δημιουργία βουλευτικών συνασπισμών.

Στο επόμενο Κογκρέσο, το κόμμα του Scioli, το FPV, θα έχει σχετική πλειοψηφία στην Κάτω Βουλή και πλειοψηφία στην γερουσία. Οι πλουσιότερες και πιο πυκνοκατοικημένες επαρχίες και οι μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες -το Μπουένος Άιρες, η πόλη του Μπουένος Άιρες, η Κόρδοβα, η Μεντόζα και η Santa Fe- όλες ελέγχονται από κυβερνήτες που δεν ανήκουν στο FPV, αλλά οι περισσότερες από τις άλλες επαρχίες ελέγχονται από Περονιστές κυβερνήτες. Με άλλα λόγια, για να οικοδομήσει μια συμμαχία, ο Macri θα πρέπει να διαπραγματευτεί με ένα ευρύ φάσμα εταίρων στην Κάτω Βουλή, μεταξύ των οποίων οι οπαδοί του Massa, οι Περονιστές εκτός του FPV, και ακόμη και με μερικούς που σήμερα αναγνωρίζουμε ως Περονιστές γερουσιαστές του FPV (οι πιστοί Περονιστές τείνουν να είναι ευέλικτοι). Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, θα πρέπει να κάνει ρεαλιστικές παραχωρήσεις στους Περονιστές στις φτωχότερες επαρχίες, όπως η παροχή κρατικών κονδυλίων για τις περιοχές όπου η δημόσια απασχόληση συχνά απασχολεί το μεγαλύτερο μερίδιο του εργατικού δυναμικού. Αυτός ο πραγματισμός κατά πάσα πιθανότητα θα αρχίσει να αναδύεται τώρα καθώς ο Macri προσπαθεί να προσελκύσει τους ψηφοφόρους του Massa κατά τις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας.

02112015-4.jpg

Η απερχόμενη πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ χαιρετά σε μια πανεπιστημιακή αναγόρευση, στο Μπουένος Άιρες, τον Μάιο του 2013. MARCOS BRINDICCI / REUTERS
-------------------------------

Εν τω μεταξύ, η εκστρατεία του Scioli θα υπόσχεται «κυβερνησιμότητα». Έχει αρχίσει να συνδέει τον Macri με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της δεκαετίας του 1990, που υιοθετήθηκαν από τον Περονιστή πρόεδρο Κάρλος Μένεμ, χωρίς να αναφέρει ότι ο Μένεμ ήταν ο δικός του πολιτικός μέντορας. Αν κερδίσει ο Scioli, θα πρέπει να διαχειριστεί τις εσωτερικές εντάσεις εντός του Περονισμού. Ο Scioli πρέπει να φέρει πίσω τους Περονιστές που τον εγκατέλειψαν για τον Massa, διατηρώντας παράλληλα την στήριξη των ρεαλιστών Περονιστών κυβερνητών στην φτωχή ενδοχώρα. Θα αντιμετωπίσει αντίσταση στις μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες -συμπεριλαμβανομένης της επαρχίας του Μπουένος Άιρες, όπου οι Περονιστές έχασαν τον έλεγχο για πρώτη φορά από το 1983. Αυτό θα τον αναγκάσει να είναι ρεαλιστής, παρά τις εντάσεις που μπορεί να δημιουργήσει με την ιδεολογική τάση των Κιρσνεριστών, που ποτέ δεν τον εμπιστεύτηκαν.

Καθώς η επόμενη κυβέρνηση θα ψηφίζει τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις της, πολλοί μπορεί να νοσταλγούν τις πιο πλούσιες εποχές. Η Κίρσνερ μπορεί να θελήσει να επωφεληθεί από αυτή την νοσταλγία για να επανέλθει το 2019, ακολουθώντας τα βήματα της προέδρου της Χιλής Michelle Bachelet, η οποία επέστρεψε στην εξουσία τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη θητεία της ως πρόεδρος. Ωστόσο, η μικρή εκλογική δύναμη που εμφάνισαν οι υποψήφιοι Κιρσνεριστές στον πρώτο γύρο -συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της επαρχίας του Μπουένος Άιρες, όπου διαμένει το 37% των ψηφοφόρων της Αργεντινής- δίνει ένα κίνητρο στον Scioli να παραγκωνίσει την Φερνάντες ντε Κίρσνερ στο κόμμα, αν κερδίσει. Και αν χάσει, οι Περονιστές θα κατηγορήσουν αυτήν, καθιστώντας την δυνητική επιστροφή της όλο και πιο δύσκολη. Προς το παρόν, λοιπόν, η Αργεντινή αποχαιρετά τον Κιρσνερισμό.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/south-america/2015-10-31/argenti...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.ft.com/intl/cms/s/0/93d8aa4e-7ba6-11e5-a1fe-567b37f80b64.html...
[2] http://www.nytimes.com/2015/10/26/world/americas/argentina-presidential-...
[3] http://www.nytimes.com/aponline/2015/10/27/world/americas/ap-lt-argentin...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/argentina/2001-11-01/poster-chil...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/argentina/2015-07-26/dont-cry-gr...
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/argentina/2002-03-01/argentinas-...
[7] https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2014/07/31/argentina-...
[8] https://www.foreignaffairs.com/articles/global-commons/2014-11-04/vindic...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition