Το ISIS δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το ISIS δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση

Γιατί η αντιτρομοκρατία δεν θα σταματήσει την πιο πρόσφατη τζιχαντιστική απειλή*

Το 2011, καθώς η εξέγερση ενάντια στο καθεστώς Άσαντ στην Συρία επεκτάθηκε σε έναν ολομέτωπο εμφύλιο πόλεμο, η ομάδα εκμεταλλεύτηκε το χάος, καταλαμβάνοντας έδαφος στα βορειοανατολικά της Συρίας, παγιώνοντας μια βάση για επιχειρήσεις, και επανονομάζοντας τον εαυτό της ως ISIS. Στο Ιράκ, η οργάνωση συνέχισε να επωφελείται από την αδυναμία του κεντρικού κράτους και να εκμεταλλεύεται την θρησκευτική σύγκρουση της χώρας, η οποία εντάθηκε αφότου αποσύρθηκαν οι αμερικανικές δυνάμεις. Με τους Αμερικανούς να έχουν φύγει, ο Ιρακινός πρωθυπουργός Νούρι αλ Μαλίκι ακολούθησε σκληρή φιλο-σιιτική ατζέντα, αποξενώνοντας περαιτέρω τους Σουνίτες σε όλη τη χώρα. Το ISIS αριθμεί σήμερα μεταξύ των μελών του Ιρακινούς Σουνίτες φύλαρχους, πρώην αντι-αμερικανούς αντάρτες, και ακόμη και κοσμικούς πρώην αξιωματικούς του ιρακινού στρατού, οι οποίοι επιδιώκουν να ανακτήσουν την δύναμη και την ασφάλεια που απολάμβαναν κατά την διάρκεια της εποχής του Σαντάμ Χουσεΐν.

Οι εδαφικές κατακτήσεις της οργάνωσης στο Ιράκ ήταν ένα σοκ. Όταν το ISIS κατέλαβε την Φαλούτζα και το Ραμάντι τον Ιανουάριο του 2014, οι περισσότεροι αναλυτές προέβλεπαν ότι οι αμερικανο-εκπαιδευμένες ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας θα αντιμετώπιζαν την απειλή. Αλλά τον Ιούνιο, εν μέσω μαζικών λιποταξιών από τον ιρακινό στρατό, το ISIS κινήθηκε προς την Βαγδάτη, καταλαμβάνοντας την Μοσούλη, την Τικρίτ, την al-Qaim, και πολλές άλλες ιρακινές πόλεις. Μέχρι το τέλος του μήνα, το ISIS είχε μετονομαστεί σε Ισλαμικό Κράτος και κήρυξε την περιοχή υπό τον έλεγχό του ως ένα νέο χαλιφάτο. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών Υπηρεσιών, περίπου 15.000 ξένοι μαχητές από 80 χώρες συνέρρευσαν στην περιοχή για να ενταχθούν στο ISIS, περίπου 1.000 ανά μήνα. Αν και οι περισσότερες από αυτές τις στρατολογήσεις προήλθαν από Μουσουλμανικές χώρες όπως η Τυνησία και η Σαουδική Αραβία, κάποιοι ήρθαν επίσης από την Αυστραλία, την Κίνα, την Ρωσία και χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Το ISIS μέχρι που κατάφερε να προσελκύσει ορισμένους Αμερικανούς εφήβους, εξίσου αγόρια και κορίτσια, από συνηθισμένα σπίτια της μεσαίας τάξης στο Ντένβερ, την Μινεάπολη και τα προάστια του Σικάγο.

Καθώς το ISIS αναπτύχθηκε, οι στόχοι και οι προθέσεις του έχουν γίνει σαφέστερα. Η αλ Κάιντα εξέλαβε τον εαυτό της ως την εμπροσθοφυλακή μιας παγκόσμιας εξέγερσης κινητοποιώντας μουσουλμανικές κοινότητες ενάντια στην κοσμική εξουσία. Το ISIS, αντίθετα, επιδιώκει να ελέγξει εδάφη και να δημιουργήσει ένα «καθαρό» σουνιτικό ισλαμιστικό κράτος που να διέπεται από μια βάναυση ερμηνεία της σαρία˙ να εξαλείψει αμέσως τα πολιτικά σύνορα της Μέσης Ανατολής που δημιουργήθηκαν από τις Δυτικές δυνάμεις στον 20ο αιώνα˙ και να εδραιώσει την θέση του ως την μοναδική πολιτική, θρησκευτική και στρατιωτική εξουσία πάνω σε όλους τους Μουσουλμάνους του κόσμου.

ΟΧΙ ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΥΠΟΠΤΟΙ

Καθώς οι ρίζες και οι στόχοι του ISIS διαφέρουν σημαντικά από της αλ Κάιντα, οι δύο ομάδες λειτουργούν με τελείως διαφορετικό τρόπο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια αμερικανική στρατηγική αντιτρομοκρατίας ειδικά φτιαγμένη για την καταπολέμηση της αλ Κάιντα δεν ταιριάζει στον αγώνα κατά του ISIS.

Στην εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν μια υποδομή τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε Υπηρεσίες πληροφοριών, επιβολής του νόμου, και στρατιωτικές επιχειρήσεις με στόχο την αλ Κάιντα και τους συνεργάτες της. Σύμφωνα με μια έρευνα του 2010 από την εφημερίδα Washington Post, δημιουργήθηκαν ή αναδιοργανώθηκαν κάπου 263 κυβερνητικοί οργανισμοί των ΗΠΑ ως απάντηση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, συμπεριλαμβάνοντας το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (Department of Homeland Security), το Εθνικό Κέντρο Αντιτρομοκρατίας (National Counterterrorism Center) και την Υπηρεσία Ασφάλειας των Μεταφορών (Transportation Security Administration). Κάθε χρόνο, οι Υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ παράγουν περίπου 50.000 εκθέσεις σχετικά με την τρομοκρατία. Πενήντα μια αμερικανικές ομοσπονδιακές οργανώσεις και στρατιωτικές διοικήσεις παρακολουθούν την ροή των χρημάτων προς και από τα τρομοκρατικά δίκτυα. Αυτή η δομή έχει βοηθήσει να γίνουν εξαιρετικά σπάνιες οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφος των ΗΠΑ. Υπό αυτή την έννοια, το σύστημα έχει λειτουργήσει. Αλλά δεν είναι κατάλληλο για την αντιμετώπιση του ISIS, κάτι που παρουσιάζει ένα διαφορετικό είδος πρόκλησης.

Εξετάστε πρώτα την τεράστια αμερικανική εκστρατεία του στρατού και των Υπηρεσιών πληροφοριών για να συλλάβουν ή να σκοτώσουν τον πυρήνα της ηγεσίας της αλ Κάιντα μέσω χτυπημάτων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) και επιδρομές των Ειδικών Δυνάμεων. Περίπου το 75% των ηγετών της βασικής ομάδας της αλ Κάιντα έχουν σκοτωθεί από επιδρομές και οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, μια τεχνολογία κατάλληλη για το έργο του κυνηγητού στόχων που κρύβονται σε αγροτικές περιοχές, όπου ο κίνδυνος κατά λάθος φόνου αμάχων είναι χαμηλότερος.

18112015-5.jpg

Ένας άνδρας κοιμάται δίπλα σε μια αφίσα του Οσάμα μπιν Λάντεν, στο μνημείο Chauburji στην Λαχώρη, στις 13 Μαΐου 2011. Η αφίσα γράφει: «Η ερήμην προσευχή για μάρτυρα του ισλαμικού έθνους είναι καθήκον και χρέος». REUTERS/Mani Rana
--------------------------------------