Η μαγεία της Μέρκελ

Δεν εκτιμούν όλοι την νηφάλια, εγκεφαλική προσέγγιση της Μέρκελ στην πολιτική. Πολλές αυθεντίες, συμπεριλαμβανομένου του Γερμανού δημοσιογράφου και συγγραφέα Dirk Kurbjuweit [14], έχουν υποστηρίξει ότι το ήρεμο επιφυλακτικό στυλ της Μέρκελ έχει στραγγίξει την ψυχή της δημοκρατίας της Γερμανίας περιορίζοντας την πολιτική συζήτηση. Σύμφωνα με τα λόγια του Πιρ Στάινμπρουκ, ο οποίος ήταν ο υποψήφιος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος για την καγκελαρία το 2013, [η Μέρκελ] ξαναγύρισε την Γερμανία στην εξαιρετικά ήπια και ευγενή «εποχή Biedermeier» του 19ου αιώνα [15]. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Κόμματος των Πρασίνων [16], έχουν εκφράσει απογοήτευση για το ότι η Μέρκελ έχει καταστείλει την αντιπολίτευση σε σιωπή ουσιαστικά με το να μην είναι διαθέσιμη για αυθόρμητη σχόλια [17] ή απλά να είναι τόσο ανιαρή που κανείς να μην βρίσκει τίποτα άξιο συζήτησης στις δηλώσεις της [18]. Και, τέλος, υπάρχει ο ισχυρισμός [19] ότι η Μέρκελ έχει δημιουργήσει ένα πολιτικό τοπίο όπου η μόνη επιλογή είναι η υποταγή στην ηγεσία της [20] και κατά συνέπεια στις πολιτικές της. Για παράδειγμα, η ήσυχη αλλά δυναμική προσέγγισή της προς την ευρωπαϊκή κρίση χρέους επέτρεψε στον Σόιμπλε, τώρα υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, να επιμείνει το 2013 σε ένα άρθρο του στην εφημερίδα The Guardian ότι «Εμείς οι Γερμανοί δεν θέλουμε μια γερμανική Ευρώπη» [21] ακόμα και καθώς η Ευρώπη ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει τις εκκλήσεις της Μέρκελ για λιτότητα [22].

Για όλα αυτά, όμως, το ήπιο στυλ της Μέρκελ λειτουργεί. Στο κάτω-κάτω, είναι ακόμα στην εξουσία και δεν φαίνεται να πηγαίνει πουθενά αλλού. Και, στο εξωτερικό, εξακολουθεί να κυριαρχεί. Επειδή η Γερμανία είναι ό,τι πιο κοντινό σε φίλο έχει η Ρωσία στην Δύση (βοηθά το ότι η Μέρκελ μπορεί να μιλά ρωσικά), οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κατ' ουσίαν εκχωρήσει στην Γερμανία [23] όλες τις Δυτικές διαπραγματεύσεις με την Ρωσία. Η θέση της Μέρκελ ως κεντρικού άξονα της στρατηγικής αυτής, η οποία έχει θέσει την Γερμανία σε ρόλο μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, τουλάχιστον εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι επικέντρωσε πολλά από τα πρώτα χρόνια της θητείας της στην μετατροπή της Γερμανίας στον de facto ηγέτη της ΕΕ που είναι σήμερα. Καθοδήγησε μια ανθεκτική Γερμανία μέσω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης 2007-08 και έτσι ενίσχυσε την θέση της στην Ευρώπη, και στήριξε τις σχέσεις της χώρας με τους πολιτικούς συμμάχους της, δίνοντάς της το ανάστημα και την αξιοπιστία που χρειάζονταν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις σχέσεις τους με τον Πούτιν.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΟ

Αλλά η μακρά θητεία της Μέρκελ στηρίζεται σε περισσότερα από την ικανότητά της να ηρεμεί την Ρωσία. Σε μια ειρωνική ανατροπή, είναι η πολυ-επαινεμένη οικονομική ισχύς της Γερμανίας που έφερε στην Μέρκελ την μέχρι σήμερα πιο δύσκολη πολιτική πρόκληση: Την κρίση των προσφύγων. Μόνο φέτος, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από το Ιράκ και την Συρία αναμένεται να διασχίσουν τα σύνορα της Γερμανίας. Είναι δύσκολο να καταμετρηθεί το ακριβώς πόσους πρόσφυγες έχει υποδεχθεί η Γερμανία κατά την διάρκεια της κρίσης μέχρι σήμερα, αλλά μια καταγραφή των σχεδόν 300.000 που εισήλθαν στην χώρα μόνο τον Σεπτέμβριο, περισσότεροι από το σύνολο του 2014, και αξιόπιστες εκτιμήσεις τοποθετούν τον αριθμό σε πάνω από 800.000 άτομα [24]. Δραπετεύουν από πολιτική και θρησκευτική βία στην πατρίδα τους για να πάνε στην σταθερή, ισχυρή, και (κυρίως) δεκτική Γερμανία.

Μετανάστες περιμένουν στην ουρά σε μια γέφυρα που διασχίζει τα σύνορα του ποταμού Inn στα γερμανο-αυστριακά σύνορα μεταξύ Braunau και Simbach am Inn κοντά στο Passau, στην Γερμανία, την 1 Νοεμβρίου 2015. MICHAEL DALDER / REUTERS
---------------------------

Η αντίδραση της υπόλοιπης Ευρώπης στην κρίση υπήρξε καταστροφική. Στην Αυστρία, 71 πρόσφυγες πέθαναν τραγικά από ασφυξία στο πίσω μέρος ενός φορτηγού και στην Ουγγαρία χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες αντιμετώπισαν φράχτες με σύρμα κοφτερό σαν ξυράφι. Η προσέγγιση της Γερμανίας σε αυτή την μαζική μετακίνηση ανθρώπων με βάση τις αρχές και τις αξίες, ήταν πιο αξιέπαινη. Η μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ είναι να γίνουν δεκτοί 800.000 αιτούντες άσυλο φέτος, πολλές φορές περισσότεροι από όσι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Φυσικά, [η Μέρκελ] μπορεί ακόμα να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις, ιδιαίτερα στον απόηχο των αιματηρών τρομοκρατικών επιθέσεων που συγκλόνισαν πρόσφατα το Παρίσι, αλλά μέχρι στιγμής τόνισε ότι οι αιτούντες άσυλο έχουν το δικαίωμα να επιδιώξουν την ασφάλεια στην Γερμανία, εργαζόμενη προς την κατεύθυνση ενός πιο αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου και διαχείρισης των εισερχόμενων προσφύγων, και, κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο, προσπαθώντας να πείσει την υπόλοιπη Ευρώπη να βοηθήσει για να επωμιστεί ένα μέρος της ευθύνης για τον χειρισμό αυτού που αποκαλείται «μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες» [25] των φιλελεύθερων αξιών στην ιστορία της ΕΕ.