Η χρησιμότητα των κρίσεων | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η χρησιμότητα των κρίσεων

Η Τουρκία και τo ISIS βοηθούν τους Δυτικούς συμμάχους να συντονιστούν ξανά στην Συρία

Στις ημέρες αφότου η Τουρκία [1] κατέρριψε ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-24, ο κόσμος περίμενε να δει το πώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και οι σύμβουλοί του θα αντέστρεφαν το προφανές γεγονός ότι η χώρα του πιάστηκε στα πράσα να παραβιάζει τον τουρκικό εναέριο χώρο [2] και να αγνοεί τις προειδοποιήσεις να αλλάξει την πορεία της πτήσης [3]. Αυτή η σπέκουλα θα ήταν διασκεδαστική αν το θέμα δεν ήταν τόσο σοβαρό. Σχεδόν εξίσου ενδιαφέρουσα ήταν η Δυτική κλάψα για την «απερίσκεπτη» ενέργεια της Τουρκίας, η οποία, στην πραγματικότητα, δεν ήταν καθόλου απερίσκεπτη αφού ήρθε μετά από μια μακρά σειρά ρωσικών προκλήσεων.

Ίσως η Δύση ήταν τόσο γρήγορη στο να επικρίνει ιδιωτικά την Τουρκία, διότι έχει εν μέρει την ευθύνη. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στην ρωσική [4] παρέμβαση στην Συρία [5] μερικούς μήνες νωρίτερα, η Ρωσία θα είχε αποτραπεί από περαιτέρω προκλήσεις. Θα υπήρχε πολύ μικρή πιθανότητα ότι οι ενέργειες των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας θα προκαλούσαν κλιμάκωση. Σε αντίθεση με την συμβατική σοφία, η Ρωσία φοβάται την εμπλοκή του ΝΑΤΟ [6] περισσότερο από όσο το ΝΑΤΟ φοβάται την Ρωσία. Εξίσου σημαντικό, η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνίες αγωγών με την Ρωσία [7] που η Ρωσία χρειάζεται να μείνουν στην θέση τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αυτοί δεν περιλαμβάνονται στην λίστα των οικονομικών χτυπημάτων που εξέδωσε η Ρωσία τελικά, αφότου επέκρινε δημοσίως την Τουρκία για δήθεν «μαχαίρωμα στην πλάτη».

Ανεξαρτήτως του ποιος πρέπει να κατηγορηθεί, μετά από όλα τα λάθη που έχουν γίνει από όλες τις πλευρές στην Συρία -επιτρέποντας μια συριακή εξέγερση να εξελιχθεί σε εμφύλιο πόλεμο και τώρα σε σεχταριστικό περιφερειακό πόλεμο- η τουρκο-ρωσική διαμάχη αποδεικνύεται επωφελής. Την Πέμπτη, μετά την συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ο Πούτιν δεσμεύτηκε δημόσια να ενταχθεί στην υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχία κατά του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους (επίσης γνωστού ως ISIS) [8], συντονίζοντας τα χτυπήματα με την συμμαχία, και για να χτυπούν το ISIS και όχι όσους μάχονται το ISIS. Η ισχυρή δημόσια υποστήριξη του ΝΑΤΟ προς την Τουρκία και οι προειδοποιήσεις προς την Ρωσία έχουν, σε κάποιο βαθμό, αρχίσει να κινητοποιούν την χώρα καθώς η Ρωσία ανέλαβε αμέσως πολλαπλές αεροπορικές επιθέσεις εναντίον του ISIS. Ο Πούτιν καταλαβαίνει ότι πρέπει να πάει μαζί με την Δύση ή αλλιώς να χάσει την επιρροή του στο τελικό παιχνίδι της Συρίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η αλλαγή ήρθε τώρα, όχι αμέσως αφότου το ρωσικό πολιτικό αεροσκάφος καταρρίφθηκε από το ISIS στην Αίγυπτο [9].

04122015-2.jpg

Τιμητική φρουρά μεταφέρει φέρετρο με το σώμα του Oleg Peshkov, του Ρώσου πιλότου του καταρριφθέντος τζετ SU-24, κατά την διάρκεια τιμητικής τελετής στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Chkalovsky έξω από την Μόσχα, στις 30 Νοεμβρίου 2015. VADIM SAVITSKY / REUTERS
-----------------------------------

Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο μια κρίση να ωθεί σε μεγαλύτερη πολιτική βούληση, στρατιωτική δύναμη και διπλωματική ικανότητα. Η Γαλλία [10], η Γερμανία [11] και το Ηνωμένο Βασίλειο [12] έχουν επιτέλους χαλυβδωθεί από τις επιθέσεις του ISIS στο Παρίσι [13]. Η Τουρκία εξωθήθηκε από την τελευταία από τις πάρα πολλές ρωσικές εισβολές. Σε ιδιωτικές συζητήσεις, αξιωματούχοι των ΗΠΑ σημείωσαν πως αρχικά ανησύχησαν ότι η Γαλλία μπορεί να μην βαδίσει στην αμερικανική γραμμή με τον Πούτιν, αλλά στην πραγματικότητα η Γαλλία έκανε ακριβώς αυτό. Η Ρωσία απάντησε καταφατικά στην επιμονή της Γαλλίας να σταματήσει να στοχεύει αντάρτες εναντίον του Άσαντ. Ο Ολάντ επιδέξια έφερε πιο κοντά τον Πούτιν στους επιχειρησιακούς στόχους της Δύσης. Το να κρατηθεί εκεί θα αποτελέσει μια πρόκληση, αλλά παρ’ όλα αυτά ήταν ένα εντυπωσιακό κομμάτι αυτοσχέδιας διπλωματίας.

Οι γαλλικές ενέργειες έχουν επίσης ενθαρρύνει την Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Γερμανία έχει δεσμευτεί να παρέχει αεροσκάφη επιτήρησης Tornado, μια φρεγάτα για να βοηθήσει στην προστασία του γαλλικού αεροπλανοφόρου Σαρλ ντε Γκωλ, εναέριο ανεφοδιασμό για τα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη καθώς και δορυφορικά δεδομένα. Έχει επίσης συμφωνήσει να στείλει περίπου 700 στρατιώτες στο Μάλι, μαζί με μικρότερους αριθμούς από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να ανακουφιστούν τα γαλλικά στρατεύματα που υπηρετούν εκεί. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επισήμανε ότι η Γερμανία είναι πιθανό να εμπλακεί ακόμη περισσότερο στον αγώνα κατά του ISIS στην Συρία και το Ιράκ εντείνοντας την εκπαίδευση των Κούρδων μαχητών «πεσμεργκά» στο Ιράκ. «Αν ο Γάλλος πρόεδρος ζητά από μένα να σκεφτώ τι μπορούμε να κάνουμε πέρα από αυτό, τότε είναι καθήκον μας να το μελετήσουμε -και θα αντιδράσουμε πολύ γρήγορα», δήλωσε η Μέρκελ. «Το Ισλαμικό Κράτος δεν θα πεισθεί από τα λόγια˙ το Ισλαμικό Κράτος πρέπει να καταπολεμηθεί με στρατιωτικά μέσα».

Όσο για τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, τα αστέρια της γεωστρατηγικής τελικά ευθυγραμμίζονται γι’ αυτόν ώστε να συσπειρώσει το Κοινοβούλιο για να υποστηρίξει τις βρετανικές αεροπορικές επιχειρήσεις στην Συρία και στο Ιράκ. Εν τω μεταξύ, το Ηνωμένο Βασίλειο θα συμβάλει επίσης με άλλους απτούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών και της επιμελητείας, στην συμμαχία κατά του ISIS που μεγαλώνει σε δύναμη και δέσμευση.

04122015-3.jpg

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν σε συνέντευξη Τύπου στο Παρίσι, στις 30 Νοεμβρίου 2015. MIKHAIL KLIMENTYEV / REUTERS
------------------------------

Η ΕΕ [14], στερούμενη ακόμη και μιας μέτριας εκστρατευτικής στρατιωτικής δύναμης, στηρίζεται στα πιο ικανά κράτη-μέλη της για να ενισχύσουν την συμμαχία. Για να είναι χρήσιμα, με το αντίστοιχο άρθρο 5 στην Συνθήκη της Λισαβόνας να μην μπορεί να παρατάξει πολύ περισσότερα από την Γαλλία, την Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, η ΕΕ θα πρέπει τώρα να επικεντρωθεί στην διπλωματική πίεση για μια ασφαλή ζώνη στο βόρειο τμήμα της Συρίας και μια επιχείρηση πολιτικής σταθερότητας για να την οργανώσει. Η Τουρκία θα πρέπει να δεσμεύσει τα στρατεύματά της για την διαφύλαξη της ζώνης, και οι Κούρδοι και οι Δυτικές αεροπορικές δυνάμεις θα πρέπει να συνεχίσουν να πιέζουν το ISIS στο Ιράκ. Όλα αυτά θα πρέπει να πιέσουν ιδιαιτέρως την Ρωσία και να την κάνουν να εκπληρώσει τις εξαγγελίες της, ενώ ταυτόχρονα θα εμμένουν στο να προλάβουν τυχόν εισβολές στον τουρκικό εναέριο χώρο.

Η συμμαχία εναντίον του ISIS έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας σήμερα από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τότε που απέτυχε τόσο οικτρά να επιβάλει τις αρχικές κόκκινες γραμμές που απευθύνθηκαν στον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ -όταν η παρέμβασή της θα έβαζε τον μετριοπαθή Ελεύθερο Συριακό Στρατό σε ισχύ πριν το ISIS γίνει τίποτα περισσότερο από ένα απομεινάρι της από μακρού χρόνου διαλυμένης αλ Κάιντα στο Ιράκ. Τώρα δεν είναι η ώρα για αυτοσυγκράτηση˙ είναι καιρός για ώθηση προς τα εμπρός τόσο στρατιωτικά όσο και διπλωματικά και, στην συνέχεια, να εξασφαλιστεί ότι αυτή την φορά, την επόμενη ημέρα αφότου το καθεστώς θα φύγει ή θα εκδιωχθεί από την εξουσία, η Δύση και οι χώρες του Κόλπου θα συνεργαστούν για να σταθεροποιήσουν την Συρία και να δώσουν στους πολίτες της, οι οποίοι αρχικά ξεσηκώθηκαν εναντίον του Άσαντ, μια ευκαιρία να επιστρέψουν στην χώρα τους και να την ξαναφτιάξουν.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-11-30/utility-crises

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/regions/turkey
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-11-30/putins-game-ch...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-11-29/clash-empires
[4] https://www.foreignaffairs.com/regions/russia-fsu
[5] https://www.foreignaffairs.com/regions/syria
[6] https://www.foreignaffairs.com/topics/nato
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-10-11/kink-pipeline
[8] https://www.foreignaffairs.com/tags/isis
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/egypt/2015-11-08/sinais-stubborn...
[10] https://www.foreignaffairs.com/regions/france
[11] https://www.foreignaffairs.com/regions/germany
[12] https://www.foreignaffairs.com/regions/united-kingdom
[13] https://www.foreignaffairs.com/tags/paris-attack
[14] https://www.foreignaffairs.com/topics/eu

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition