Το νέο αγκάθι στο πλευρό της Ρωσίας

Στο εσωτερικό της χώρας, το κοινό του Μαυροβουνίου είναι δύσπιστο για το ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα είναι οικονομικά συμφέρουσα και είναι επιφυλακτικό όσον αφορά τα κίνητρα της τρέχουσας κυβέρνησης, δεδομένου ότι Τζουκάνοβιτς, ο ίδιος άνθρωπος που έχει οδηγήσει την χώρα του στην ένταξη στο ΝΑΤΟ, έχει κατηγορηθεί για οικονομική διαφθορά [8]. Μια έρευνα από το BBC το 2012, διαπίστωσε ότι ο ίδιος και οι συνεργάτες του είχαν χρησιμοποιήσει μια εν μέρει δημόσια χρηματοδοτούμενη τράπεζα για προσωπική τους χρήση.

Όταν τα 28 μέλη του ΝΑΤΟ ψηφίσουν για την ένταξη του Μαυροβουνίου κατά το επόμενο έτος, η Ρωσία μπορεί να χρηματοδοτήσει τα αντι-ΝΑΤΟϊκά πολιτικά κόμματα σε χώρες πιο επιρρεπείς στο ρωσικό χρήμα, όπως η Ουγγαρία, η Ελλάδα, ή η Τσεχική Δημοκρατία, για να ψηφίσουν «όχι». Κατά το παρελθόν, τα κοινοβούλια των μελών του ΝΑΤΟ έχουν πάντα αναβάλλει την απόφαση της κυβέρνησής τους για την διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αλλά δεδομένου ότι η απόφαση απαιτεί ομόφωνη συναίνεση μεταξύ και των 28 κρατών-μελών, η ρωσική επιρροή εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο.

Το πιο πιθανό σενάριο, ωστόσο, είναι ότι η Ρωσία θα προσπαθήσει να αποτρέψει την Σερβία από το να ακολουθήσει την πορεία του Μαυροβουνίου. Τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία έχει εργαστεί για την εδραίωση της επιρροής της στην Σερβία και την Δημοκρατία Σέρπσκα (Republika Srpska), την εθνολογικά σερβική οντότητα στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, μέσω της οικονομικής ενίσχυσης και της στρατιωτικής συνεργασίας.

Η ΕΕ ξεκίνησε ενταξιακές συνομιλίες με την Σερβία στον απόηχο της ανακοίνωσης για την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ. Αυτό αποδεικνύεται σπάνιο παράδειγμα συντονισμού μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, δύο θεσμών που παλεύουν να εργαστούν από κοινού, λόγω των πολιτικών διαιρέσεων ανάμεσα σε δύο από τα μέλη τους, της Τουρκίας και της Κύπρου. Αλλά η κίνηση αυτή ανοίγει επίσης νέες προοπτικές για την Ρωσία ώστε να εκτροχιάσει την πρόοδο στα Βαλκάνια, είτε μέσω συνομιλιών ένταξης της Σερβίας στην ΕΕ είτε μέσω της εύθραυστης ειρηνευτικής συμφωνίας Σερβίας-Κοσσυφοπεδίου [9] για την οποία η ΕΕ μεσολάβησε το 2013.

Οι κρίσεις στην Μέση Ανατολή και την Ουκρανία έχουν ωθήσει τα Βαλκάνια προς τα κάτω στην λίστα προτεραιότητας για πολλούς διατλαντικούς ηγέτες. Αλλά είναι καιρός να δώσουν προσοχή στην περιοχή και πάλι. Η σχετική ηρεμία και ειρήνη δεν θα πρέπει να θεωρηθούν δεδομένες. Η οικονομική δυσπραγία και η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση έχουν πιέσει τις καινοφανείς δημοκρατίες των Βαλκανίων στα όριά τους και άνοιξαν νέους δρόμους για την ανάμιξη της Ρωσίας. Η Βοσνία κινδυνεύει να οπισθοδρομήσει σε πολιτικές αναταραχές, και οι φιλόδοξες πολιτικές και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις της πΓΔΜ υπέστησαν μια μνημειώδη οπισθοδρόμηση αυτό το καλοκαίρι μετά από ένα σκάνδαλο υποκλοπών των συνομιλιών των ηγετών της αντιπολίτευσης από την κυβέρνηση, και την εθνοτική βία στην περιοχή του Κουμάνοβο. Ακόμη και η καθοριστική ειρηνευτική συμφωνία Σερβίας-Κοσσυφοπεδίου κρέμεται από μια κλωστή σήμερα˙ στο Κοσσυφοπέδιο ξέσπασαν διαδηλώσεις τον περασμένο μήνα, όταν η κυβέρνηση έκανε μια συμφωνία με την Σερβία για την ένταξη περιοχών σερβικής πλειονότητας στο Κόσοβο -μια κίνηση που υποστηρίζεται από τις Βρυξέλλες. Αυτές είναι εκδηλώσεις βαθιών και ανεπίλυτων πολιτικών, εθνοτικών και οικονομικών εντάσεων που αναδεύονται κάτω από την επιφάνεια της δήθεν προόδου προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αυτός είναι ο λόγος που η πρόσκληση στο Μαυροβούνιο για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αν και αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο, δεν σημαίνει ότι η ειρήνη στην περιοχή είναι δεδομένη.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/yugoslavia-montenegro/2015-12-24...