Αλλαγή παλίρροιας

Σε όλα αυτά, το ΝΑΤΟ ήταν στην άμυνα στην Μαύρη Θάλασσα και θα μπορούσε πιθανότατα σύντομα να βρεθεί στην ίδια θέση στην Μεσόγειο. Στρατιωτικά, το ΝΑΤΟ έχει εξασθενίσει από την συμμετοχή του σε συγκρούσεις στην ανατολική Ευρώπη [32], την Συρία [33] και το Αφγανιστάν [34]. Αυτό σημαίνει ότι η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στην Μαύρη Θάλασσα έχει εσκεμμένα αγνοηθεί, εφ’ όσον η περιοχή δεν πέφτει θύμα ανοιχτής σύγκρουσης. Για παράδειγμα, μόνο μια δωδεκάδα στρατιωτικών ασκήσεων του ΝΑΤΟ και εθνικών σύμμαχων στρατών [35] που προγραμματίζονται το 2016 θα επικεντρωθούν σε σημαντικό βαθμό στην περιοχή. Αλλά μια τέτοια σύγκρουση έρχεται, και τα μέλη του ΝΑΤΟ στην περιοχή έχουν πλήρη επίγνωση των συνεπειών της ρωσικής επιθετικότητας. Ευτυχώς, το ΝΑΤΟ μπορεί να εξακολουθεί να απασχολεί μια σειρά από οικονομικά αποδοτικά και ρεαλιστικά μέτρα για να αυξήσει την παρουσία του στην Μαύρη Θάλασσα, ενισχύοντας έτσι τις δυνατότητές του για αποτροπή και κρατώντας την Ρωσία σε απόσταση.

Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να διαμορφώσει ένα αεροπορικό πρόγραμμα Μαύρης Θάλασσας από την επιτυχή αποστολή της Βαλτικής Εναέριας Αστυνόμευσης (Baltic Air Policing mission), η οποία παρέχει εικοσιτετράωρη παρακολούθηση των ουρανών πάνω από την Εσθονία, την Λιθουανία και την Λετονία ως αντίμετρο ενάντια στις ρωσικές πτήσεις στην περιοχή. Η αποστολή της Βαλτικής Εναέριας Αστυνόμευσης καλεί τα μέλη του ΝΑΤΟ να περιπολούν τους ουρανούς σε ένα πρόγραμμα εκ περιτροπής, διασφαλίζοντας ότι κανένα κράτος δεν θα φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την προστασία της περιοχής. Μια παρόμοια εναέρια αποστολή για την Μαύρη Θάλασσα θα μπορούσε να προστατεύσει τον βουλγαρικό, τον ρουμανικό και τον τουρκικό εναέριο χώρο. Παρά το γεγονός ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Μαύρη Θάλασσα έχουν τις δικές τους αεροπορικές δυνάμεις, μια συλλογική αεροπορική αποστολή θα μπορούσε να καθησυχάσει τους νευρικούς συμμάχους, να στηρίξει τις γηρασμένες αεροπορικές δυνάμεις στην περιοχή, να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις στρατιωτικές δραστηριότητες της Ρωσίας στην περιοχή, και, τέλος, να βοηθήσει να αποτραπεί περαιτέρω ρωσική στρατιωτική δραστηριότητα στην Μαύρη Θάλασσα.

Το ΝΑΤΟ θα πρέπει επίσης να εξετάσει την θέσπιση μιας μόνιμης ναυτικής παρουσίας στην Μαύρη Θάλασσα. Οι περιπολίες που το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν στην Μαύρη Θάλασσα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία ήταν συλλογικά μπαλώματα και μετέφεραν πολύ λίγη στρατηγική πρόθεση. Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να διαμορφώσει ένα μόνιμο πρόγραμμα από την τρέχουσα Επιχείρηση Ενεργό Εγχείρημα (Operation Active Endeavor) [36], με την οποία περιπολεί στην Μεσόγειο Θάλασσα. Οι δυνάμεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα αμερικανικά πλοία βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας Aegis [37], κάτι που θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα αποτροπής κατά του πυραυλικού προγράμματος της Μόσχας στην Κριμαία [38]. Η ναυτική παρουσία θα βοηθήσει επίσης να ενισχυθεί η σημερινή υπάρχουσα πυραυλική άμυνα στην αρχιτεκτονική του ΝΑΤΟ -Ευρωπαϊκή Σταδιακή Προσαρμοστική Προσέγγιση (European Phased Adaptive Approach)- η οποία περιλαμβάνει ήδη πυραύλους αναχαίτισης στην Ρουμανία.

Στο παρελθόν, η Τουρκία υπήρξε διστακτική στο να εγκρίνει μια ισχυρότερη παρουσία του ΝΑΤΟ στην Μαύρη Θάλασσα [39], καθώς κάτι τέτοιο θα μείωνε την θέση της Τουρκίας ως περιφερειακή ναυτική δύναμη. Αλλά οι δραστηριότητες της Ρωσίας στην περιοχή απαιτούν μια νέα απάντηση και οι συμπλοκές μεταξύ ρωσικών και τουρκικών μαχητικών έχουν αλλάξει την θέση της Άγκυρας σχετικά με την δραστηριότητα του ΝΑΤΟ στην Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα, όπως εφάνη στην κοινή συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg [40] μετά την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού. Ο κίνδυνος πολέμου με την Ρωσία στην Συρία έχει γίνει πραγματικός, και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι έτοιμο να έρθει σε βοήθεια της Τουρκίας αν αυτό συμβεί.

Από την πλευρά τους, Ανατολικοευρωπαίοι ηγέτες ζήτησαν από την συμμαχία να ενισχύσει την παρουσία της κατά μήκος των συνόρων τους. Το ΝΑΤΟ έχει δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην Βαλτική, αλλά η απάντησή του στην Μαύρη Θάλασσα σιγεί. Η διαφορά έχει εξοργίσει περιφερειακούς συμμάχους, καθώς η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας υπήρξε μέχρι στιγμής η μόνη περιοχή υπό την πραγματική απειλή της υπάρχουσας ρωσικής επιθετικότητας. Η ενίσχυση της παρουσίας του ΝΑΤΟ και των δυνατοτήτων του για αποτροπή κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας μπορεί να είναι πολιτικά δύσκολη, δεδομένων των εξασθενισμένων και υποχρηματοδοτημένων στρατών του οργανισμού. Αλλά το να γίνουν δύσκολες επενδύσεις θα είναι λιγότερο δαπανηρό από το να αφεθεί εκτεθειμένη η Μαύρη Θάλασσα σε περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2016-02-08/ch...