Ασύμμετρη συμμαχία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ασύμμετρη συμμαχία

Γιατί η Κίνα δεν έχει τιθασεύσει την Βόρεια Κορέα

Αυτό δεν είναι για να πούμε ότι η Κίνα είναι ευχαριστημένη με την συμπεριφορά της Πιονγιάνγκ. Η Νότια Κορέα έχει πρόσφατα ανοίξει συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με την εφαρμογή ενός συστήματος Terminal High Altitude Area Defense [33] γύρω από την περιοχή, μετά τον τελευταίο γύρο δοκιμών πυραύλων της Βόρειας Κορέας [34]˙ αν ο Κιμ πιέσει τόσο την Νότια Κορέα ώστε να αναπτύξει ένα τέτοιο σύστημα, θα έχει βλάψει τα μακροπρόθεσμα κινεζικά συμφέροντα [35] φέρνοντας την οργή και την στρατιωτική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων συμμάχων στο κατώφλι της Κίνας. Αλλά για την Κίνα, εξακολουθεί να μην υπάρχει καλύτερη επιλογή από το να υποστηρίζει το καθεστώς του Κιμ. Η κατάρρευση του κράτους της Βόρειας Κορέας [36] θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κενό εξουσίας˙ κανείς δεν ξέρει τι θα το γεμίσει, αλλά το Πεκίνο θα φοβάται την αυξημένη αμερικανική επιρροή. Αν ο Kim αποδειχθεί πραγματικά αφόρητος, ένα περιπετειώδης Κινέζος ηγέτης θα μπορούσε να συλλογιστεί την εισβολή στην Βόρεια Κορέα [37] για να καθαιρέσει το καθεστώς του Kim και να γεμίσει το κενό ισχύος που θα προκύψει, αλλά μια τέτοια κίνηση θα τρομάξει την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα υιοθετήσουν επικίνδυνα αντίμετρα. Ένα εξοπλισμένο με πυρηνικά και ασταθές καθεστώς Κιμ είναι μια κακή επιλογή. Αλλά για την Κίνα, είναι η λιγότερο κακή επιλογή. Έτσι ο Κιμ κάνει ό, τι θέλει και η Κίνα δεν κάνει τίποτα.

24022016-1.jpg

Ηγέτης της Βόρειας Κορέας Kim Jong Un παρακολουθεί ένα συμπόσιο για τους συμμετέχοντες στην πρόσφατη εκτόξευση πυραύλων, σε αυτή την αχρονολόγητη φωτογραφία που κυκλοφόρησε από το βορειοκορεατικό Κεντρικό Πρακτορείο Ειδήσεων (KCNA) στην Πιονγιάνγκ στις 15 Φεβρουαρίου 2016. REUTERS
----------------------------------

Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σοβαρές σχετικά με την αλλαγή του status quo, έχουν τρεις ρεαλιστικές επιλογές -δύο εκ των οποίων περιλαμβάνουν την βοήθεια της Κίνας, και μια που δεν την περιλαμβάνει. Με την βοήθεια του Πεκίνου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επανεξετάσουν μια ιδέα που πηγάζει από την στρατηγική των ΗΠΑ της εποχής του Ψυχρού Πολέμου στην Ασία [38]. Τότε, ο Μάο Τσε Τουνγκ έπαιζε τον Kim και η Σοβιετική Ένωση έπαιζε τον ρόλο της Κίνας. Μια επιλογή που εξέτασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένα κοινό σοβιετο-αμερικανικό χτύπημα κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Κίνας [39]. Οι Σοβιετικοί δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον (κάτι για το οποίο θα αποκτήσουν αργότερα λόγους για να μετανιώνουν), αλλά η ιδέα θα μπορούσε να αναβιώσει. Μια νέα έκδοση αυτού του σχεδίου θα συνίσταται σε ένα κοινό κινεζο-αμερικανικό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Βόρειας Κορέας [40]. Θα λειτουργήσει μόνο, όμως, αν το Πεκίνο έχει διαβεβαιώσεις για την δική του ασφάλεια. Η Κίνα θα ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν περισσότερη κατανόηση σε θέματα όπως η κατασκευή νησιών στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας [41], η επανένταξη της Ταϊβάν, καθώς και το αίτημα της Κίνας για τα νησιά Σενκάκου [42]. Η Ουάσιγκτον θα ήταν απρόθυμη να κάνει οποιεσδήποτε παραχωρήσεις σε αυτά τα μέτωπα. Αξιωματούχοι στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να δουν αυτά τα ζητήματα ως αποκομμένα από την βορειοκορεατική πολιτική [43], αλλά για τους Κινέζους πολιτικούς είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και ζωτικής σημασίας για την συνολική ασφάλεια του έθνους.

Μια παραλλαγή αυτής της επιλογής θα μπορούσε να περιλαμβάνει την χορήγηση έγκρισης στην Κίνα για μια εισβολή στην Βόρεια Κορέα, μόλις τα τακτικά χτυπήματα απαλείψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του έθνους. Το Πεκίνο θα μπορούσε στην συνέχεια να προσπαθήσει να αναδομήσει την Βόρεια Κορέα μέσα από την αλλαγή του καθεστώτος και την δημιουργία μιας προσωρινής κινεζικής κυβέρνησης, που θα ακολουθηθεί από μια επιτυχή μεταβίβαση της εξουσίας. Η επιλογή αυτή θα απαιτούσε μια τεράστια επιχείρηση οικοδόμηση έθνους, και θα έθετε ένα άβολο παγκόσμιο προηγούμενο. Αλλά αν η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο είναι να συνεργαστούν για την Βόρεια Κορέα, κάτι τέτοιο μπορεί να είναι η λιγότερο κακή επιλογή και για τους δύο. Ένα τέτοιο σχέδιο θα καθησυχάσει την Κίνα σχετικά με αυτό το κρίσιμο «μαξιλάρι» ασφαλείας˙ η εξασφάλιση, με την σειρά της, θα πρέπει να επιτρέψει στην Ουάσιγκτον να αποφύγει δραστικές παραχωρήσεις σε άλλα ζητήματα, καθιστώντας την επιλογή αυτή ελαφρώς πιο ελκυστική για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια τέτοια κίνηση είναι βέβαιο ότι θα ανατροφοδοτήσει την οργή της Ιαπωνίας και, ίσως σε μικρότερο βαθμό, της Νότιας Κορέας, αλλά αμφότερες θα μπορούσαν να πεισθούν ότι η κινεζική παρουσία στην Βόρεια Κορέα [44] είναι προτιμότερη από το καθεστώτος Κιμ.

Σίγουρα, για την Ουάσιγκτον, μια αποπυρηνικοποιημένη Βόρεια Κορέα είναι πιθανό να μην αξίζει τέτοιες παραχωρήσεις. Προς το παρόν, η ανερχόμενη Κίνα παραμένει μια πολύ μεγαλύτερη πρόκληση από ό, τι μια παραπαίουσα Βόρεια Κορέα, και η ενδυνάμωση της πρώτης για να υπογράψει τον θάνατο της δεύτερης δεν μπορεί να έχει πολύ στρατηγικό νόημα. Αυτό αφήνει την επιλογή της επαναπροσέγγισης. Καθώς οι σινο-σοβιετικές σχέσεις [45] επιδεινώθηκαν στο σημείο της συνοριακής σύγκρουσης το 1968-69, η Μόσχα ρώτησε την Ουάσιγκτον πώς θα αισθανόταν για [δυνητικά] σοβιετικά χτυπήματα στις κινεζικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Αντί να συνεργαστούν, ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον και ο πρώην υπουργός Henry Kissinger επεδίωξαν την προσέγγιση με το Πεκίνο. Ο Κινέζος ηγέτης Μάο Τσε Τουνγκ, που θεωρείτο επικίνδυνος και αναξιόπιστος, ήταν ακόμη οπλισμένος με πυρηνικά όπλα. Αλλά η ομάδα Nixon-Kissinger αποφάσισε ότι θα μπορούσε να ζήσει με μια πυρηνική Κίνα˙ ήταν απλά ένα ακόμη χαρτί στην μεγάλη ισορροπία του παιχνιδιού ισχύος. Μια τέτοια ρύθμιση δεν είναι αδιανόητη για την σύγχρονη Βόρεια Κορέα.