Η ευρωπαϊκή πολιτική των κλειστών θυρών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ευρωπαϊκή πολιτική των κλειστών θυρών

Γράμμα από την Σκάλα Συκαμινέας

Η Μέρκελ βρίσκεται αντιμέτωπη με εκλογές τον επόμενο χρόνο και χρειάζεται να επιβραδύνει την ροή των προσφύγων στην Γερμανία για να σταματήσει την αιμορραγία από ψηφοφόρους της. Η Γερμανία έχει ήδη κλείσει προσωρινά κάποια από τα σύνορά της, αλλά θα ήθελε να αποφευχθεί η επέκταση των κλεισιμάτων ή το να γίνουν μόνιμα. Εν τω μεταξύ, η Τσεχική Δημοκρατία [12], η Ουγγαρία [13], η Πολωνία [14] και η Σλοβακία [15] προσπαθούν να σφραγίσουν τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας προς την πΓΔΜ [16] και την Βουλγαρία [17] βοηθώντας με την κατασκευή φρακτών και την προσφορά αστυνομικής υποστήριξη.

Η σφράγιση των βόρειων συνόρων της Ελλάδας μπορεί να επιβραδύνει την ροή των αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα στην Ευρώπη, αλλά δεν θα επιβραδύνει την ροή των προσφύγων στην Ελλάδα. Αντ’ αυτού, η Ελλάδα θα γίνει ένα μέρος διακράτησης των προσφύγων που ελπίζουν να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη. Φαινομενικά στο πλαίσιο της προετοιμασίας για αυτό, η Ευρώπη έχει απαιτήσει από την Ελλάδα να συστήσει ακόμα τρία hot spots στα νησιά για να εγγράφει και να φιλοξενεί τους αιτούντες άσυλο. Ένα hot spot έχει τεθεί σε λειτουργία στην Λέσβο από τα τέλη του περασμένου έτους, και ένα νέο hot spot στην Λέρο έχει μόλις ανοίξει. Η ΕΕ φέρεται επίσης να απαιτεί από την Αθήνα να δημιουργήσει ένα μεγάλο στρατόπεδο προσφύγων κοντά στην πρωτεύουσα για να χωρέσει μέχρι και 400.000 ανθρώπους. Σε πλήρη δυναμικότητα, ένα τέτοιο στρατόπεδο προσφύγων θα είναι η δεύτερη [στμ: η Τρίτη] μεγαλύτερη πόλη στην Ελλάδα.

24022016-3.jpg

Μια φωτογραφία δείχνει χιλιάδες σωσίβια που άφησαν οι μετανάστες και πρόσφυγες, συσσωρευμένα σε μια χωματερή στο ελληνικό νησί της Λέσβου, στις 9 Νοεμβρίου 2015. ALKIS KONSTANTINIDIS / REUTERS
--------------------------------

ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗ

Οι εγχώριες πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι τεράστιες. Αλλά η σωστή αντίδραση δεν είναι να αναγκαστεί η Ελλάδα, μια χώρα που ήδη υπέκυψε κάτω από το βάρος του τρίτου προγράμματος διάσωσής της, να φέρει το κύριο βάρος της κρίσης.

Αν οι ευρωπαϊκές αξίες υπαγορεύουν ότι η Ευρώπη θα πρέπει να παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο για τους ανθρώπους που δεν είναι ασφαλείς στην δική τους χώρα, δεν έχει νόημα να αναγκάζει αυτούς τους ανθρώπους να αψηφούν τον θάνατο στην επιδίωξη ασύλου. Αντ’ αυτού, η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει ασφαλή διέλευση για τους αιτούντες άσυλο. Αντί για την δημιουργία στρατοπέδων εγγραφής στην Ελλάδα, οι αξιωματούχοι θα πρέπει να τα στήσουν στην Ιορδανία, τον Λίβανο και την Τουρκία, όπου βρίσκεται όντως η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων. Σε όσους αναζητούν άσυλο στην Ευρώπη, θα πρέπει να παρέχεται ασφαλής μεταφορά προς την ηπειρωτική χώρα μέσω πορθμείων ή κατά μήκος των χερσαίων συνόρων της ΕΕ, έτσι ώστε οι αιτούντες άσυλο να μην εξαρτώνται από λαθρέμπορους. Η Μέρκελ αναφέρθηκε σε αυτό στην ιστοσελίδα της αυτή την εβδομάδα, λέγοντας: «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, αν θέλουμε να σταματήσει η παράνομη μετανάστευση ή η διακίνηση ανθρώπων, να αναλάβουμε νόμιμο μερίδιο των προσφύγων και να αναλάβουμε την δική μας πλευρά της υπόθεσης ... η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει τελείως αμέτοχη σε αυτό [8]».

Η ροή των προσφύγων από την Μέση Ανατολή θα μπορούσε επίσης να μειωθεί εάν η Ιορδανία [19], ο Λίβανος [20] και η Τουρκία προσέφεραν στους μετανάστες άδειες εργασίας. Η Τουρκία επέκτεινε πρόσφατα τις άδειες εργασίας στους Σύρους, κάτι που είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Ο Λίβανος και η Ιορδανία θα πρέπει να πιεστούν για να ακολουθήσουν το παράδειγμά της. Είναι λογικό να επισημοποιηθεί η οικονομική δραστηριότητα που δημιουργείται από τους πρόσφυγες και να συμπεριληφθεί στον επίσημο τομέα [οικονομικής δραστηριότητας]. Και αυτή δεν είναι χαμηλού επιπέδου οικονομική δραστηριότητα˙ η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη στην Ιορδανία, για παράδειγμα, είναι ο προσφυγικός καταυλισμός Za'atari [21].

Οι χώρες στην Ευρώπη πρέπει επίσης να μοιραστούν το βάρος της απορρόφησης των προσφύγων. Μέχρι στιγμής, η συντριπτική πλειοψηφία των αιτούντων άσυλο κατευθύνονται στην Γερμανία και την Σουηδία, με την πρώτη να υποδέχεται πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες το 2015. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το φθινόπωρο του 2015, οι πρόσφυγες θα αυξήσουν τον πληθυσμό της ΕΕ κατά 0,4% μέχρι το τέλος του 2017 . Αυτή η ανάπτυξη θα μπορούσε εύκολα να τύχει διαχείρισης αν απλωθεί μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά είναι ανεξέλεγκτη όταν συγκεντρώνεται σε λίγες χώρες.

Δυστυχώς, η ΕΕ δεν έχει καλές επιδόσεις όταν πρόκειται για την μετεγκατάσταση των προσφύγων. Σύμφωνα με ένα σύστημα που διευθετήθηκε το 2015, 160.000 πρόσφυγες ήταν γραφτό να αναδιανεμηθούν από την Ελλάδα και την Ιταλία [22] σε όλη την υπόλοιπη ΕΕ. Από τον περασμένο μήνα, μόνο 272 έχουν μετεγκατασταθεί [23]. Ορισμένες χώρες (Αυστρία [24], Τσεχική Δημοκρατία και Ουγγαρία) έχουν αρνηθεί να λάβουν οποιουσδήποτε πρόσφυγες, και άλλοι (Γαλλία [25] και Κάτω Χώρες) είναι πρόθυμες να αναλάβουν λιγότερους από ό, τι είχε αρχικά συμφωνηθεί στο πλαίσιο του καθεστώτος μετεγκατάστασης.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Ποτέ πριν στην σύντομη ιστορία της ΕΕ η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο λίγη -και ποτέ δεν ήταν τόσο πολύ αναγκαία. Εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπορούν να συσπειρωθούν για να υπερασπιστούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, τα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να επιβληθούν ξανά, χωρίς καμία αμφιβολία. Στην πραγματικότητα, αυτό έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει˙ Η Αυστρία, η Δανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Σουηδία, και η (μη-μέλος της ΕΕ) Νορβηγία έχουν όλες τους επαναφέρει προσωρινά τους συνοριακούς ελέγχους.