Το δόγμα της Χίλαρι Κλίντον

Στις 27 Απριλίου, ο Ρεπουμπλικανός προεδρικός υποψήφιος Donald Trump [2] εκφώνησε την πρώτη ομιλία του για την εξωτερική πολιτική στην εκστρατεία του [για το χρίσμα]. Στην ομιλία του, ο Trump υποσχέθηκε να εξασφαλίσει «παγκόσμια ειρήνη» [3], να ανοικοδομήσει τον στρατό των ΗΠΑ, να εξαλείψει το Ισλαμικό Κράτος [4] (επίσης γνωστό ως ISIS), και να αλλάξει την προσέγγιση της Ουάσιγκτον για το ΝΑΤΟ [5]. Η πλατφόρμα του είναι τόσο φιλόδοξη όσο είναι και αντιφατική και απίθανη. Ο ίδιος υποστηρίζει την απόσυρση των ΗΠΑ από τις διεθνείς συγκρούσεις, ακόμη και όταν λέει ότι επιθυμεί να ενισχύσει το ρόλο της Ουάσιγκτον στην προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Αυτό απέχει πολύ από την πιθανή Δημοκρατική προεδρική υποψήφια, Χίλαρι Κλίντον [6], η οποία ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρέμβουν πιο άμεσα στην παγκόσμια σύγκρουση.

Δεν είναι μόνο πολύ διαφορετικές μεταξύ τους οι πλατφόρμες εξωτερικής πολιτικής της Κλίντον και του Trump [7], είναι αμφότερες μίλια μακριά από εκείνη του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Το «Δόγμα Ομπάμα [8]», όπως έχει γίνει γνωστό, έχει κρατήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες έξω από τις συγκρούσεις που δεν συνιστούν άμεση απειλή για την εθνική ασφάλεια κατά την άποψη του Λευκού Οίκου, αλλά όχι χωρίς συνέπειες. Αυτή η πολιτική είχε τις επιτυχίες της, όπως η επιδρομή που σκότωσε τον πρώην ηγέτη της αλ Κάιντα, Οσάμα μπιν Λάντεν. Αλλά επίσης είχε και τις αποτυχίες της, όπως η χαμένη ευκαιρία να ανατρέψει το καθεστώς του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ [9], κάτι που θα εμπόδιζε την σύγκρουση από το να γεννήσει νέες απειλές. Όταν ο Ομπάμα αναχωρήσει, αυτή η εξωτερική πολιτική θα φύγει μαζί του˙ ανεξάρτητα του ποιος θα κερδίσει τον Νοέμβριο, ο επόμενος πρόεδρος θα έχει μια διαφορετική προσέγγιση για τις ποικίλες προκλήσεις του κόσμου, καθιστώντας την εξωτερική πολιτική κρίσιμο ζήτημα στις εκλογές του τρέχοντος έτους.

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΟΜΠΑΜΑ

Η ουσία του Δόγματος Ομπάμα [10] ήταν να επιδιώκει πολυμερείς παρεμβάσεις, όταν είναι δυνατόν και μονομερείς ενέργειες όταν είναι απαραίτητο. Κατά την διάρκεια των τελευταίων οκτώ ετών η Ουάσιγκτον απέφυγε να παρεμβαίνει σε συγκρούσεις που, κατά την άποψη της κυβέρνησης, δεν συνιστούν βασικές εθνικούς απειλές για την ασφάλεια, είτε στην Ασία είτε στην Ευρώπη είτε στην Μέση Ανατολή.

Αλλά αυτή η φαινομενικά αξιόπιστη εξωτερική πολιτική προσέγγιση επισκιάστηκε από την κυβερνητική «στροφή προς την Ασία» [11], με την οποία η Ουάσιγκτον επέλεξε να επικεντρωθεί περισσότερο στην ασιατική ασφάλεια [12] και λιγότερο στις διατλαντικές ανησυχίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν νέα στρατεύματα στην Αυστραλία, ενίσχυσαν την παρουσία τους στην Ιαπωνία, και καθιέρωσαν μια νέα ναυτική πρόσβαση στις Φιλιππίνες και την Σιγκαπούρη. Οι σύμμαχοι από την Ευρώπη και την Μέση Ανατολή, αισθανόμενοι ότι η Ουάσιγκτον παραμελεί τις ανάγκες τους προκειμένου να αντισταθμίσει την άνοδο της Κίνας, αντέδρασαν αρνητικά. Η κυβέρνηση Ομπάμα σύντομα μετονόμασε την πολιτική της ως «επανεξισορρόπηση στην Ασία» αλλά ήταν πολύ αργά για να καθησυχάσει επαρκώς τους συμμάχους.

Από την πλευρά του, το Πεκίνο καταδίκασε την πολιτική ως «ανασχετική», παρά το γεγονός ότι η στρατιωτική στροφή συνέπεσε επίσης με ένα ευρύτερο σύνολο πιο εύγευστων διπλωματικών και οικονομικών πολιτικών που στόχευαν την χώρα. Με αυτό κατά νου, η Κίνα έφερε γρήγορα νεότερους σκληρής γραμμής ηγέτες στην εξουσία, όπως τον πρόεδρο Xi Jinping [13], ο οποίος έχει εργαστεί για να αντισταθμίσει την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή και ακολούθησε μια πιο μιλιταριστική μεγάλη στρατηγική. Η εξωτερική πολιτική του Xi απειλεί τώρα τους συμμάχους των ΗΠΑ και έχει οδηγήσει σε έναν τεταμένο αγώνα για δικαιώματα και κυριαρχία επί εδαφών στις Θάλασσες της Ανατολικής και της Νότιας Κίνας. Παρά το γεγονός ότι η άνοδος της Κίνας [14] μπορεί να ήταν αναπόφευκτη, η Ουάσιγκτον παρείχε από λάθος της τον καταλύτη που χρειάζονταν οι σκληροπυρηνικοί προκειμένου να αλλάξουν την μεγάλη στρατηγική της Κίνας [15]. Τώρα, έχει αλλάξει από μια ειρηνική ανάδυση σε μια επιθετική επέκταση.

Η κυβέρνηση επαναπροσδιόρισε τελικά τις προσπάθειές της στην Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, παρά την στροφή στην Ασία, με αποτέλεσμα να στραφεί και προς τους τρεις. Στην Μέση Ανατολή, ο Ομπάμα επεδίωξε να αποφύγει μη κρίσιμες παρεμβάσεις και παράλληλα να συνεχίζει επίσης αυτό που θεωρεί ως πιο κρίσιμες παρεμβάσεις, όπως η καταπολέμηση του ISIS. Αυτή η προσέγγιση τα πήγε κάπως καλύτερα στο Ιράν και το Ιράκ από ό, τι στην Συρία. Αλλά στην Ουκρανία, η προσέγγιση της κυβέρνησης παραπαίει και επέτρεψε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να δημιουργήσει νέες απειλές στην ανατολικο-κεντρική Ευρώπη και την Συρία.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama, επιστρέφει στην πατρίδα του με το Air Force One, μετά την επίσκεψή του στην Σαουδική Αραβία, την Αγγλία και την Γερμανία, στην Κοινή Βάση Andrews, στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, στις 25 Απριλίου 2016. JONATHAN ERNST / REUTERS
------------------------------------------------------------------------