Η θανατηφόρα εξάρτηση της Λατινικής Αμερικής από τα όπλα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η θανατηφόρα εξάρτηση της Λατινικής Αμερικής από τα όπλα

Οι πιο θανατηφόρες εξαγωγές των Ηνωμένων Πολιτειών

Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1980, το Ελ Σαλβαδόρ ήταν ο μεγαλύτερος αποδέκτης αμερικανικού στρατιωτικού υλικού στο δυτικό ημισφαίριο. Κάθε είδους όπλα -συμπεριλαμβανομένων πάνω από 32.500 τυφεκίων M-16 και 270.000 χειροβομβίδων [1]- εισέρευσαν στην χώρα από το 1980 έως το 1993. Τα περισσότερα από αυτά προορίζονταν για την υπό στρατιωτική ηγεσία κυβέρνηση, έτσι ώστε να μπορεί να ξεκινήσει έναν φαύλο πόλεμο εναντίον του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Φαραμπούντο Μαρτί, ή FMNL. Παρά το γεγονός ότι η ένοπλη σύγκρουση έληξε επίσημα το 1992, τα όπλα, οι χειροβομβίδες και οι σφαίρες υπάρχουν. Αξιωματούχοι [2] εκτιμούν ότι τουλάχιστον τα μισά από τα όπλα που έχουν εμφανιστεί σε σκηνές εγκλήματος στην χώρα μπορούν να αναχθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και είναι πολλές οι σκηνές του εγκλήματος˙ το Ελ Σαλβαδόρ έχει το υψηλότερο ποσοστό δολοφονιών [3] στον κόσμο.

Το Ελ Σαλβαδόρ δεν ήταν ο μόνος αποδέκτης αμερικανικών όπλων. Οι περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής που είναι ευθυγραμμισμένες με την Δύση ήταν αφοσιωμένοι καταναλωτές στρατιωτικών και μη στρατιωτικών φορητών όπλων και πυρομαχικών φτιαγμένων στις Η.Π.Α. Οι υπόλοιποι εφοδιάζονταν κατά κύριο λόγο με σοβιετικό εξοπλισμό, ιδιαίτερα τα πανταχού παρόντα AK-47. Αυτές οι πελατειακές σχέσεις έχουν αποδειχθεί εκπληκτικά ανθεκτικές. Οι αμερικανικές και οι ρωσικές πωλήσεις συνεχίζουν μέχρι σήμερα, ακόμη και καθώς δεκάδες εξαγωγείς -όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κίνα, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γερμανία, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ισπανία και η Τουρκία- έχουν επίσης συσσωρευτεί. Πιο πρόσφατα, αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν οι ίδιες επίσης αναδειχθεί ως παραγωγοί όπλων.

Χάρη στις νόμιμες πωλήσεις και στην παράνομη διακίνηση, οι εγκληματικές οργανώσεις της περιοχής, οι συμμορίες των δρόμων, οι ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας, και οι πολιτοφυλακές (vigilantes) έχουν πρόσβαση σε μια σταθερή προμήθεια όπλων. Με την σειρά τους, οι χώρες και οι πόλεις της Λατινικής Αμερικής είναι οι πιο εκτεθειμένες στην βία που σχετίζεται με τα όπλα. Ο ρυθμός [4] ανθρωποκτονιών στην περιοχή βρίσκεται πάνω από τα 28 ανά 100.000 άτομα, σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο που είναι πιο κοντά στα επτά άτομα ανά 100.000. Μόλις τέσσερις χώρες –η Βραζιλία, η Κολομβία, το Μεξικό και η Βενεζουέλα- καταγράφουν περίπου το ένα πέμπτο του συνόλου των θανάτων που σχετίζονται με όπλα στον πλανήτη κάθε χρόνο. Μια πρόσφατη μελέτη [5] αποκαλύπτει, επίσης, ότι 47 από τις 50 πιο δολοφονικές πόλεις του κόσμου βρίσκονται στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (δύο βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και μια είναι στην Νότια Αφρική).

30052016-1.jpg

Κατασχεμένα όπλα κρέμονται από έναν μαγνήτη προτού καταστραφούν σε χυτήριο στο Σαντιάγο, στις 19 Δεκεμβρίου του 2012. IVAN ALVARADO / REUTERS
------------------------------------

Εν τω μεταξύ, περίπου το 75% του συνόλου των ανθρωποκτονιών στην Λατινική Αμερική είναι αποτέλεσμα τραυματισμών από σφαίρες [6], σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο κάτω του 50%. Η αναλογία των θανάτων από όπλο φτάνει στο 90% στην Βραζιλία, την Κολομβία, το Ελ Σαλβαδόρ, την Γουατεμάλα και την Ονδούρα. Τα τουφέκια και τα περίστροφα από μόνα τους δεν προκαλούν ανθρωποκτονία ή βίαιο έγκλημα. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες, που κυμαίνονται από τον αδύναμο νόμο και την τάξη μέχρι τις κοινωνικές συνθήκες που ανέχονται την βία και μέχρι τις διαλυμένες οικογένειες. Ακόμα κι έτσι, υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι μια αφθονία όπλων και πυρομαχικών αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο ενός θανατηφόρου αποτελέσματος κατά την διάρκεια φιλονικιών μεταξύ στενών συντρόφων, ληστειών, εισβολών σε σπίτια, και σε διαμάχες συμμοριών.

ΤΡΟΜΕΡΑ ΝΟΜΙΜΟΙ

Ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας και εισαγωγέας όπλων στον κόσμο [7], οι Ηνωμένες Πολιτείες παίζουν τεράστιο ρόλο στην διασφάλιση της άμεσης προμήθειας πυροβόλων όπλων και πυρομαχικών στην Λατινική Αμερική. Τα περισσότερα όπλα μεταφέρονται νόμιμα, αν και υπάρχουν επίσης αποδείξεις παράνομης διακίνησης. Κατά γενικό κανόνα, όσο πιο κοντά είναι τα σύνορα μιας χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η εισροή των νόμιμων και παράνομων όπλων. Πάρτε την περίπτωση του Μεξικού, ενός αποδέκτη επιθετικών ελικοπτέρων εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, Humvees, όπλων, και υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμού για επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών. Το 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες μετέφεραν νόμιμα περίπου 28.000 όπλα [8] -τα περισσότερα από αυτά τουφέκια- αποτιμημένα σε περίπου 21,6 εκατ. δολάρια. Εν τω μεταξύ, μέχρι και 212.000 παράνομα όπλα [9] βρίσκουν τον δρόμο τους στο Μεξικό κάθε χρόνο. Τα παράνομα όπλα προέρχονται κυρίως μέσω δολίων αγορών από εμπόρους έχοντες ομοσπονδιακή άδεια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ομοίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εδώ και καιρό εξυπηρετήσει κράτη-πελάτες σε όλη την Αμερική [10]. Από την δεκαετία του 1960 έως την δεκαετία του 1990, αμερικανικές Υπηρεσίες πληροφοριών εφοδίασαν κυβερνήσεις και ομάδες ανταρτών στην Κολομβία, την Κούβα, την Δομινικανή Δημοκρατία, το Ελ Σαλβαδόρ, την Γουατεμάλα, την Αϊτή, την Ονδούρα, το Περού και τη Νικαράγουα. Και οι πωλήσεις συνεχίζονται σε μεγάλο βαθμό σήμερα. Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από την Νορβηγική Πρωτοβουλία για τις Μεταφορές Όπλων (Norwegian Initiative on Small Arms Transfers) [11] και την Τελωνειακή Βάση Δεδομένων του ΟΗΕ [12], οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποστείλει μεταξύ 2000 και 2014 φορητά όπλα, ελαφρύ οπλισμό και πυρομαχικά αξίας πάνω από 1,5 δισ. δολάρια. Η συνολική αξία του εμπορίου όπλων κυμάνθηκε καθ’ όλη αυτή την περίοδο, από ένα χαμηλό των 43,7 εκατ. δολαρίων (2004) και μια αιχμή των 172,7 εκατ. δολαρίων (2010).

30052016-2.jpg

Άνθρωποι περπατούν πάνω σε ένα δάπεδο από άδειους κάλυκες σε μια έκθεση τέχνης στο Μέξικο Σίτι, στις 8 Απριλίου 2012. Το θέμα της έκθεσης αφορά στο παράνομο εμπόριο όπλων μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού. CLAUDIA DAUT / REUTERS
-------------------------------------------------

Το κύμα [των πωλήσεων] τα τελευταία πέντε χρόνια οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών των αμερικανικών φορητών όπλων, ελαφρού οπλισμού και πυρομαχικών στην Βραζιλία, την Χιλή, την Κολομβία, το Μεξικό, τον Παναμά και την Παραγουάη. Η άνοδος και η ροή της μεταφοράς όπλων συμπίπτει με τις προσπάθειες από συγκεκριμένες κυβερνήσεις να κατανικήσουν αντάρτες και διακινητές ναρκωτικών. Για παράδειγμα, η Κολομβία είδε μια αιχμή εισαγωγών φορητών όπλων και πυρομαχικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2010 (σχεδόν 75 εκατομμύρια δολάρια) ως μέρος των συνεχιζόμενων εκστρατειών εναντίον των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC), του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (ELN ) και των λεγόμενων ποινικών ομάδων [13] (BACRIM) που σχηματίστηκαν από υπολείμματα παραστρατιωτικών δυνάμεων. Στο Μεξικό παρατηρήθηκε επίσης μια δραματική κλιμάκωση των εισαγωγών όπλων από το 2006 ως το 2010, μια άμεση αντίδραση στον εκτεταμένο πόλεμο κατά των ναρκωτικών από τον τότε πρόεδρο Φελίπε Καλντερόν. Σύμφωνα με μια πηγή [14], οι εισαγωγές όλων των τύπων όπλων από το Μεξικό αυξήθηκαν κατά ένα άλλο 330% από το 2010 ως το 2015.

Δεν αποτελεί έκπληξη που ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής είναι πιο ενθουσιώδεις καταναλωτές των αμερικανικών πυροβόλων όπλων, των πυρομαχικών και του συναφούς εξοπλισμού από άλλους. Η Βραζιλία, η Χιλή, η Κολομβία και το Μεξικό μαζί αντιπροσώπευαν σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) του συνόλου των αμερικανικών εξαγωγών μικρών όπλων στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική στο διάστημα μεταξύ 2000 και 2014. Η Κολομβία και το Μεξικό είναι οι εξέχοντες παραλήπτες: Από τις 41 χώρες της περιοχής που αγοράζουν κατασκευασμένα στις ΗΠΑ όπλα και πυρομαχικά, τα δύο αυτά κράτη έλαβαν το 45% του συνόλου των εξαγωγών των ΗΠΑ κατά την διάρκεια της περιόδου.

Διαφορετικές χώρες έχουν πάντα διαφορετικές αμυντικές απαιτήσεις. Για παράδειγμα, οι βασικές εισαγωγές της Βραζιλίας κατά τα τελευταία πέντε χρόνια αφορούσαν πυρομαχικά, εκρηκτικά και πυραύλους˙ αυτά είναι κατάλληλα για τις στρατιωτικές ανάγκες της άμυνας και της εκπαίδευσης. Εν τω μεταξύ, η Κολομβία έχει επικεντρωθεί κατά κύριο λόγο στην εισαγωγή ελαφρών όπλων, τυφεκίων στρατιωτικού τύπου, και πυρομαχικών, που προορίζονται για επιχειρήσεις στην ξηρά έναντι των ανταρτών και των εγκληματικών ομάδων. Το προφίλ της Χιλής είναι παρόμοιο με της Βραζιλίας, ενώ το Μεξικό έχει δει μια δραματική άνοδο εισαγωγών όπλων στρατιωτικού τύπου χρήσιμων για επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών. Και η Παραγουάη, που θεωρείται μια πύλη για λαθρεμπόριο όπλων σε ολόκληρη την περιοχή [15], έχει εισαγάγει πιστόλια και περίστροφα, τα οποία είναι πιο εύκολο να περάσουν σε άλλα μέρη.

Ως απάντηση στις εξελισσόμενες γεωπολιτικές συμμαχίες, ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν απογαλακτιστεί από τις εξαγωγές των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια [16]. Για παράδειγμα, η Βολιβία [17], ο Ισημερινός [18] και η Βενεζουέλα [19] έχουν όλες μειώσει την εξάρτησή τους από τα αμερικανικά προϊόντα, καθώς επιδίωξαν συμβάσεις με Κινέζους, Ρώσους και άλλους πωλητές. Ένας άλλος λόγος είναι ότι το Καράκας υπέγραψε συμφωνία αδειοδότησης από την Ρωσία [20] για την κατασκευή στρατιωτικών τυφεκίων τύπου ΑΚΜ εγχωρίως. Αυτές και άλλες χώρες έχουν επιδιώξει επίσης ευνοϊκότερες εμπορικές συμφωνίες [19] για όπλα από άλλους εταίρους στην Ευρώπη και την Ασία, κυρίως την Κίνα [21].

ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επίσης μια σημαντική πηγή παράνομων όπλων και πυρομαχικών [22] για τους καταναλωτές της Λατινικής Αμερικής. Η έκταση της εκτροπής όπλων στις γκρίζες και μαύρες αγορές είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Η πιο κοινή μέθοδος που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της κλίμακας της παράνομης διακίνησης είναι μέσω καταγεγραμμένων κατασχέσεων πυροβόλων όπλων και πυρομαχικών και μέσω της ανίχνευσης της αρχικής πηγής των απαγορευμένων όπλων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, θέσπισαν το σύστημα eTrace για να ανταλλάξουν στοιχεία για όπλα με τις συμμετέχουσες Υπηρεσίες επιβολής του νόμου, ως ένα μέσο για την εκτίμηση του εύρους των διακινούμενων εμπορευμάτων. Το σύστημα επεκτάθηκε στην Λατινική Αμερική το 2009.

Παρά το γεγονός ότι όλες οι περιφέρειες της Λατινικής Αμερικής επλήγησαν από την παράνομη διακίνηση όπλων και πυρομαχικών, μερικές επλήγησαν περισσότερο από ό, τι άλλες. Το Γραφείο για το Αλκοόλ, τον Καπνό, τα Πυροβόλα Όπλα και τα Εκρηκτικά (Bureau for Alcohol, Tobacco, Firearms, and Explosives, ATF) δημοσιοποιεί κατά καιρούς δεδομένα του eTrace για τα πυροβόλα όπλα που κατέληξαν παράνομα στο Μεξικό. Για παράδειγμα, από τα 15.937 πυροβόλα όπλα που κατασχέθηκαν από τις μεξικανικές Αρχές και ανακοινώθηκαν στο ATF [23] ότι εντοπίστηκαν το 2014, τα 11.061 (το 71,9%) είχαν αρχικά αγοραστεί ή αποκτηθεί άλλως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ATF έχει επίσης δημοσιοποιήσει στοιχεία από κράτη της Καραϊβικής [24] και της Κεντρικής Αμερικής [25]. Μεταξύ 40% και 60% των εντοπισμένων όπλων στην περιοχή είναι από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εν τω μεταξύ, το Δίκτυο Επιβολής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων [26] (World Custom Organization’s Enforcement Network, CEN) προσφέρει κάποια στοιχεία σχετικά με την έκταση της διακίνησης όπλων σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της Λατινικής Αμερικής. Το 2013 -η τελευταία ημερομηνία για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία- περίπου 4902 κατασχέσεις έχουν αναφερθεί σε όλο τον κόσμο εμπλέκοντας περίπου 1,4 εκατομμύρια μεμονωμένα στοιχεία. Παρά το γεγονός ότι το δείγμα των παγκόσμιων κατασχέσεων απέχει από το να είναι εξαντλητικό, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής παρ’ όλα αυτά εκπροσωπούνται δυσανάλογα.

Συγκεκριμένα, η Βραζιλία, η Κολομβία και το Μεξικό (μαζί με το Ιράκ) είναι οι μόνες χώρες [27] που ανέφεραν κατασχέσεις άνω των 10.000 πυροβόλων όπλων ετησίως. Εν τω μεταξύ, η Αργεντινή, η Χιλή, η Κόστα Ρίκα, το Εκουαδόρ, το Ελ Σαλβαδόρ, η Γουατεμάλα, ο Παναμάς, το Περού και η Ουρουγουάη αναφέρουν ετήσιες κατασχέσεις όπλων και πυρομαχικών κατά χιλιάδες. Πολλοί παράγοντες διαμορφώνουν την δυναμική των κατασχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στην νομοθεσία, στα συστήματα αναφοράς, τις αστυνομικές πρακτικές, και την ζήτηση από τους εγκληματίες και την ικανότητά τους.

Δεν είναι μόνο τα πυροβόλα όπλα που διακινούνται, αλλά και τα πυρομαχικά. Μια πρόσφατη αξιολόγηση [27] των δεδομένων του CEN εντόπισε περίπου 23 εκατομμύρια φυσίγγια που κατασχέθηκαν μεταξύ 2010 και 2013 σε μόλις 31 χώρες. Αν και τα στοιχεία παρέχονται σε εθελοντική βάση και ως εκ τούτου δεν είναι απολύτως αντιπροσωπευτικά, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής κατέχουν, ωστόσο, εξέχουσα θέση. Το Μεξικό ηγείται στην περιοχή (και στον κόσμο), αντιπροσωπεύοντας περίπου 12 εκατ. κατασχεμένες σφαίρες κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Από την πλευρά τους, η Κολομβία, η Χιλή, ο Ισημερινός και η Γουατεμάλα έχουν καταγράψει κατασχέσεις για δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες σφαίρες κατά την ίδια περίοδο.

Μια άλλη μέθοδος για την ιχνηλάτηση των πυροβόλων όπλων που διακινούνται μέσω της μαύρης αγοράς είναι εξετάζοντας στοιχεία για τις τιμές των συγκεκριμένων τύπων όπλων από όλο τον κόσμο. Οι ερευνητές που συνδέονται με το Παρατηρητήριο Δεδομένων για τα Μικρά Όπλα (Small Arms Data Observatory) [28] έχουν συλλέξει χιλιάδες καταγεγραμμένες τιμές για τους διάφορους τύπους όπλων από πάνω από 150 χώρες. Μια νέα μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική είναι οι μόνες περιοχές στις οποίες η μέση τιμή των παράνομων φορητών όπλων μειώθηκε κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 2000 από όσο ήταν στην δεκαετία του 1990. Όλα τα άλλα μέρη του κόσμου γνώρισαν μια μονότονη αύξηση στις μέσες τιμές». Με άλλα λόγια, η Λατινική Αμερική φαίνεται να έχει ένα πλεόνασμα προσφοράς σε όπλα.

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι υπάρχει σημαντική διακύμανση των στοιχείων για τις τιμές στην μαύρη αγορά των πυροβόλων όπλων σε όλη την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Για παράδειγμα, οι τριμηνιαίες τιμές για τα φορητά όπλα αυξήθηκαν απότομα στην Αϊτή [29] μετά την επιστροφή του προέδρου Jean-Bertrand Aristide το 1994, έπεσαν για περίπου μια δεκαετία, και στην συνέχεια ανέβηκαν και πάλι στον απόηχο μιας Αποστολής Σταθεροποίησης του ΟΗΕ (UN Stabilization Mission, MINUSTAH) από το 2004 και μετά. Οι τιμές αυξάνονταν απότομα κατά την διάρκεια περιόδων πολιτικής και κοινωνικής αβεβαιότητας, όταν πολιτοφυλακές και συμμορίες συσσώρευαν όπλα και πυρομαχικά. Η Κολομβία, επίσης, είδε μια απότομη αύξηση των τιμών για τουφέκια μετά από ένα πρόγραμμα αμνηστίας/επαναγοράς [30] για παραστρατιωτικούς και αντάρτες το 2003. Με το να βγάλει έναν σημαντικό αριθμό όπλων από την μαύρη αγορά, η παρέμβαση έκανε ουσιαστικά δυσκολότερη την προμήθεια νέων τυφεκίων.

Όπου οι τιμές είναι χαμηλές, υπάρχει πιθανότατα πλεόνασμα όπλων και πυρομαχικών. Για να το θέσουμε με οικονομικούς όρους, η προσφορά όπλων υπερβαίνει την ζήτηση των καταναλωτών. Αλλά οι χαμηλές τιμές μπορεί να μεταφραστούν σε θανατηφόρες συνέπειες. Στην Βραζιλία, μετά από μια μακρά περίοδο γενικά υψηλών τιμών, το κόστος άρχισε να πέφτει στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Με άλλα λόγια, η αγορά πλημμύρισε με όπλα. Σήμερα, η χώρα βλέπει κατά μέσο όρο 42.000 ανθρωποκτονίες με όπλα ετησίως. Το Μεξικό γνώρισε μια παρόμοια μείωση τιμών κατά τα τελευταία 25 χρόνια, πιθανόν λόγω του ζωηρού εμπορίου όπλων κατά μήκος των συνόρων Ηνωμένων Πολιτειών-Μεξικού.

30052016-3.jpg

Λουλούδια και φωτογραφίες θυμάτων της βίας του δρόμου στην παραλία της Κοπακαμπάνα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στις 31 Ιουλίου 2011. Τρεις χιλιάδες λουλούδια, αντιπροσωπεύοντας τα 30.000 θύματα της βίας στο Ρίο ντε Τζανέιρο από το 2007, τοποθετήθηκαν στην παραλία σε μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού και να επιδιώξει την προσοχή των Αρχών, σύμφωνα με τους διοργανωτές. RICARDO MORAES / REUTERS
----------------------------------------------------

ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ

Εξαιτίας της ποικιλομορφίας και της κλίμακας, η κίνηση των όπλων και των πυρομαχικών στην Λατινική Αμερική αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την πολιτική. Δεν αρκεί μόνο να ενισχυθούν οι κανονισμοί για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές όπλων ή η εφαρμογή πρόσθετων ελέγχων στα σύνορα και τα τελωνεία, αν και τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα. Αυτό που επίσης χρειάζεται είναι πρόσθετη εποπτεία στην τοπική παραγωγή όπλων και καλύτερος έλεγχος και διαχείριση των οπλοστασίων του στρατού, της αστυνομίας και του τομέα της ιδιωτικής ασφάλειας. Η περιοχή δεν χρειάζεται απαραιτήτως περισσότερη νομοθεσία, αλλά, μάλλον, πολύ καλύτερη επιβολή των νόμων που υπάρχουν ήδη στα βιβλία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως φαίνεται, έχουν μια ιδιαίτερη υποχρέωση να διασφαλίσουν την υπεύθυνη εξαγωγή όπλων και πυρομαχικών στην Λατινική Αμερική. Υπάρχουν πολλά που μπορούν να κάνουν για την βελτίωση της διαφάνειας όσον αφορά τους μεσίτες και τους τελικούς χρήστες που εμπλέκονται στο εμπόριο. Κατ’ αρχήν, το Κογκρέσο θα μπορούσε να επικυρώσει την Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων [31] (Arms Trade Treaty, ATT), η οποία υπεγράφη το 2014. Η ΑΤΤ επιδιώκει να ρυθμίσει το διεθνές εμπόριο συμβατικών όπλων -από τα μικρά όπλα μέχρι τα άρματα μάχης, τα μαχητικά αεροσκάφη και τα πολεμικά πλοία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να επεκτείνουν την υποστήριξη των προγραμμάτων ιχνηλάτησης τελικού χρήστη Blue Lantern [32] και Golden Sentry [33]. Οι πρωτοβουλίες αυτές υποτίθεται ότι επιβλέπουν την νομιμότητα των επιμέρους μεταφορών και διασφαλίζουν ότι οι αποστολές θα φθάσουν στους καθορισμένους τελικούς χρήστες. Μαζί, το Blue Lantern και το Golden Sentry έχουν ελέγξει δεκάδες χιλιάδες ύποπτες αιτήσεις άδειας και μεταφορές σε στρατιωτικούς και πολιτικούς παραλήπτες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν επίσης να επεκτείνουν τον ρόλο τους στην περιφερειακή παρακολούθηση της νόμιμης και της παράνομης μεταφοράς όπλων. Αυτό θα απαιτήσει κάποια καλοπιάσματα, δεδομένης της απογοητευτικά περιορισμένης περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην περιοχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τους ομολόγους τους της Λατινικής Αμερικής να αναφέρουν πιο τακτικά στο Μητρώο των Ηνωμένων Εθνών για τα Συμβατικά Όπλα (UN Conventional Arms Register) [34], έναν μηχανισμό για την βελτίωση της διαφάνειας γύρω από τις παγκόσμια εξαγωγές και εισαγωγές όπλων. Θα μπορούσαν επίσης να ενθαρρύνουν επιπλέον τον Οργανισμό Αμερικανικών κρατών (OAS) να πληροί τις υποχρεώσεις που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της Σύμβασης για τα Πυροβόλα Όπλα [35], την μόνη νομικά δεσμευτική συμφωνία για την πρόληψη και την εξάλειψη της παράνομης κατασκευής και διακίνησης όπλων, πυρομαχικών και εκρηκτικών υλών στον κόσμο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επεκτείνουν την υποστήριξη σε συγκεκριμένες χώρες που παραπαίουν από τις επιπτώσεις της ένοπλης βίας. Οι περισσότερες χώρες στην περιοχή είναι πιθανό να παρουσιάσουν άνοδο της ένοπλης βίας κατά τα επόμενα χρόνια, σε αντίθεση με σχεδόν κάθε άλλο μέρος του κόσμου [36]. Προφανή βήματα περιλαμβάνουν την υπεύθυνη ρύθμιση, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων αμνηστιών και προγραμμάτων για να βοηθηθούν οι στρατοί και οι αστυνομίες της περιοχής στην καλύτερη διαχείριση των αποθεμάτων και στην μόνιμη καταστροφή του πλεόναζοντος εξοπλισμού [37]. Εστιασμένες επενδύσεις για την βελτίωση της διαχείρισης στον τομέα της ασφάλειας και την μείωση της διαφθοράς στον στρατό, την αστυνομία και τις τελωνειακές υπηρεσίες θα προχωρήσουν πολύ. Τέλος, η βελτιωμένη εποπτεία στο τοπικό λιανικό εμπόριο πυροβόλων όπλων (τόσο online όσο και εκτός) στις Ηνωμένες Πολιτείες και η βελτιωμένη εποπτεία των διεθνών εισαγωγών και εξαγωγών θα συμβάλουν στην μείωση του βάρους της θανατηφόρου βίας σε μερικά από τα πιο επικίνδυνα μέρη στην γη.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/south-america/2016-05-27/latin-a...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.smallarmssurvey.org/fileadmin/docs/B-Occasional-papers/SAS-OP...
[2] http://www.lawg.org/action-center/lawg-blog/69-general/1585-arming-the-c...
[3] http://www.latimes.com/opinion/op-ed/la-oe-0302-muggah-el-salvador-crime...
[4] http://www.homicide.igarape.org.br/
[5] http://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2016/03/daily-chart-18
[6] http://www.theguardian.com/world/2015/may/06/murder-map-latin-america-le...
[7] http://www.nytimes.com/2015/12/26/world/middleeast/us-foreign-arms-deals...
[8] https://nacla.org/news/2015/03/23/mexican-military%2527s-buying-binge-0
[9] http://joeg.oxfordjournals.org/content/early/2014/06/13/jeg.lbu021.abstract
[10] https://nacla.org/article/small-arms-trade-latin-america
[11] http://nisat.prio.org/
[12] http://comtrade.un.org/db/mr/rfCommoditiesList.aspx?px=H2&cc=93
[13] http://www.insightcrime.org/investigations/bacrim-and-their-position-in-...
[14] http://www.insightcrime.org/news-briefs/mexico-weapons-imports-increased...
[15] http://www.insightcrime.org/news-briefs/brazil-bust-exposes-paraguay-to-...
[16] http://www.latimes.com/opinion/op-ed/la-oe-muggah-arming-latin-america-2...
[17] http://www.janes.com/article/59556/russia-strengthens-position-in-bolivi...
[18] http://www.americasquarterly.org/content/russo-latin-american-arms-sales
[19] http://www.businessinsider.com/venezuela-plans-to-buy-more-russian-and-c...
[20] http://www.ft.com/intl/cms/s/0/a2fe641e-f582-11da-bcae-0000779e2340.html...
[21] http://www.ibtimes.com/chinas-military-weapons-exports-gain-popularity-s...
[22] http://www.wola.org/news/nuevos_datos_sobre_trafico_ilegal_de_armas_de_f...
[23] https://www.atf.gov/resource-center/docs/mexicocy09-14pdf/download
[24] https://www.atf.gov/resource-center/docs/caribbeancy14152492pdf/download
[25] https://www.atf.gov/resource-center/docs/centralamerica-cy2014pdf/download
[26] http://www.wcoomd.org/en/topics/enforcement-and-compliance/instruments-a...
[27] https://www.unodc.org/documents/firearms-protocol/UNODC_Study_on_Firearm...
[28] https://smallarmsdata.org/
[29] https://smallarmsdata.org/ammunition-leakage-in-haiti/
[30] http://www.usip.org/publications/consolidating-disarmament-lessons-colom...
[31] http://www.un.org/disarmament/ATT/
[32] http://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=0b54cca6-b646-42b0-8268-0e...
[33] http://www.dsca.mil/about-us/end-use-monitoring-eum
[34] http://www.un.org/disarmament/convarms/Register/
[35] http://www.oas.org/juridico/english/treaties/a-63.html
[36] https://igarape.org.br/en/homicide-dispatch-2/
[37] http://www.state.gov/t/pm/wra/c3670.htm

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition