Η πτώση του Λονδίνου

Σε μια ιστορική πράξη αυτοχειρίας, το βρετανικό εκλογικό σώμα επέλεξε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Brexit -όπως αποκαλείται- θα κάνει σοβαρή ζημιά στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου και στα στρατηγικά του συμφέροντα. Το Brexit θα καταφέρει, επίσης, ένα βαρύ πλήγμα στο σχέδιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η ΕΕ θα επιβιώσει, αλλά δεν θα είναι ποτέ η ίδια. Οι ηγέτες των ακροδεξιών κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη επευφημούσαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπως έκανε και ο Donald Trump. Εν τω μεταξύ, οι σύμμαχοι του Ηνωμένου Βασιλείου ανατρίχιασαν, και οι χρηματιστηριακές αγορές στην χώρα [1] και σε ολόκληρο τον κόσμο έπεσαν κατακόρυφα.

Με τις διαπραγματεύσεις να ξεκινούν σχετικά με τους όρους της αναχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, πολλά είναι αβέβαια. Αλλά ένα πράγμα είναι σαφές ήδη: Ο ισχυρισμός της εκστρατείας υπέρ του «εκτός» ότι η ΕΕ είχε αποστερήσει από το Ηνωμένο Βασίλειο την κυριαρχία του, ήταν ψευδής. Αν μη τι άλλο, η ψηφοφορία δείχνει ότι η χώρα ήταν κυρίαρχη σε όλη την διαδρομή και ότι ήταν ελεύθερη να πάρει καταστροφικές αποφάσεις.

ΜΙΑ ΤΟΞΙΚΗ ΚΑΜΠΑΝΙΑ

Η νίκη του «εκτός» σηματοδοτεί την κορύφωση μιας δηλητηριώδους συζήτησης. Παρά το γεγονός ότι η εκστρατεία του «εντός» ήταν υπεύθυνη για ορισμένες δικές της στρεβλώσεις -όπως το να υποστηρίζει ότι το Brexit θα κάνει τα βρετανικά νοικοκυριά φτωχότερα κατά 4.300 λίρες (πάνω από 5.000 δολάρια) ετησίως [2]- η εκστρατεία του «εκτός» βασίστηκε σε ψέματα και κενές υποσχέσεις. Οι υποστηρικτές της έλεγαν ότι οι μετανάστες της ΕΕ έφταιγαν για τις πιέσεις στις δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας, ενώ στην πραγματικότητα έκαναν καθαρές εισφορές υπέρ του Δημοσίου, με το ποσό των 20 δισεκατομμυρίων λιρών (πάνω από 27 δισεκατομμύρια δολάρια) μεταξύ του 2000 και του 2011 [3]. Το «εκτός» συσσώρευσε την ξενοφοβία, υποδηλώνοντας ότι η ΕΕ θα άνοιγε το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια πλημμύρα προσφύγων και θα επέτρεπε σύντομα τα εκατομμύρια των Τούρκων να μεταναστεύσουν στην Βρετανία. Κανένα από τα δύο δεν ήταν αλήθεια. Στην πραγματικότητα, το Λονδίνο είχε τον πλήρη έλεγχο του πόσοι πρόσφυγες γίνονται δεκτοί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Τουρκία δεν είναι «έτοιμη να ενταχθεί στην ΕΕ» [4], όπως [ψευδώς] ισχυρίστηκε η εκστρατεία του «εκτός» και σε κάθε περίπτωση η Βρετανία μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα βέτο για την ένταξη της Τουρκίας.

Οι ηγέτες του «εκτός» επίσης απευθύνθηκαν στα χειρότερα εθνικιστικά ένστικτα της «Μικράς Αγγλίας» -επανειλημμένα συγκρίνοντας την ΕΕ με την ναζιστική Γερμανία. Ο μόνος πραγματικός παραλληλισμός της εκστρατείας με τον ναζισμό ήταν η αφίσα «Breaking Point» [5] του ηγέτη του UKIP Nigel Farage, που έμοιαζε πολύ με την ναζιστική προπαγάνδα απεικονίζοντας μια ουρά προσφύγων.

----------------------------------

Φυσικά, η εκστρατεία υπέρ του «εντός» ήταν ανιαρή. Παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον μίλησε με πάθος για την συνέχιση της βρετανικής συμμετοχής στην ΕΕ, ο ίδιος και οι Συντηρητικοί υπέρ του «εντός» συνάδελφοί του δεν ήταν αξιόπιστοι μετά από χρόνια εύκολης κριτικής κατά των Βρυξελλών. Ο ηγέτης των Εργατικών, Jeremy Corbyn, ευρωσκεπτικιστής εδώ και πολύ καιρό, καταδίκαζε την Ένωση με εξασθενημένους επαίνους όταν δήλωσε ότι ήταν «επτά προς δέκα» υπέρ του «εντός». Οι δημοσκοπήσεις στην πορεία προς το δημοψήφισμα έδειξαν ότι σχεδόν το ήμισυ των υποστηρικτών του Εργατικού Κόμματος ήταν αβέβαιοι για την θέση του κόμματός τους ως προς το δημοψήφισμα [6].

ΕΕ, ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ!

Η πλευρά του «εντός» έχασε, παρά το ότι απολάμβανε την υποστήριξη των εργατικών συνδικάτων, των ηγετών των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων, των γιατρών, των κυβερνήσεων όλων των συμμάχων του Ηνωμένου Βασιλείου, διασημοτήτων που κυμαίνονται από τον David Beckham μέχρι την Ι.Κ. Rowling, και των ηγεσιών κάθε κόμματος εκτός από το UKIP. Η Τράπεζα της Αγγλίας, το ΔΝΤ, και η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων προειδοποίησαν ότι το Brexit θα βλάψει σοβαρά τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας στην Βρετανία. Την πλειοψηφία των ψηφοφόρων απλά δεν την ένοιαζε. Ο υπέρ του «εκτός», Michael Gove, μάλλον το πέτυχε όταν είπε, «Νομίζω ότι οι άνθρωποι σε αυτή την χώρα έχουν βαρεθεί τους ειδικούς».

Σίγουρα, η πλευρά του «εκτός» τροφοδοτήθηκε από μια λαϊκίστικη αντίδραση εναντίον των ελίτ. Αλλά η ίδια η εκστρατεία καθοδηγήθηκε από άψογα μέλη του κόμματος των ελίτ, τους Συντηρητικούς (Tory party), όπως ο απόφοιτος του Ήτον πρώην δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον και ο Λόρδος Καγκελάριος (Lord Chancellor, υπουργός Δικαιοσύνης) Gove. Επίσης, η διάθεση εκείνων που είναι ενάντιοι στο κατεστημένο δεν φαίνεται να καθοδηγούσε τους νέους ψηφοφόρους: Η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων κάτω των 50 ετών ψήφισαν «εντός», ενώ ήταν τα άτομα άνω των 50 ετών που ώθησαν το Ηνωμένο Βασίλειο να φύγει. Πολλοί απογοητευμένοι νέοι ψηφοφόροι θα αισθανθούν ότι οι ηλικιωμένοι -νοσταλγοί μιας αλλοτινής Βρετανίας- τους έχουν κλέψει ένα ευρωπαϊκό μέλλον.

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, όμως, η ψήφος υπέρ του «εκτός» ήταν μια ψήφος κατά της μετανάστευσης. Οι τελευταίες ημέρες της εκστρατείας αποκάλυψαν πιο καθαρά από ποτέ πόσο τελείως αντίθετη με την μετανάστευση ήταν η εκστρατεία του «εκτός». Οι αρχικές δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι σχεδόν τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων [7] οι οποίοι έβλεπαν την μετανάστευση ως το πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζει η Βρετανία ευνοούσαν το Brexit, ενώ οι ισχυρές πλειοψηφίες όσων έβλεπαν τα οικονομικά θέματα ως το κύριο μέλημα, υποστήριζαν το «εντός».

Ηλεκτρονικοί πίνακες στο χρηματιστήριο της Μαδρίτης που έπεσε κατακόρυφα, αφότου η Βρετανία ψήφισε για να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δημοψήφισμα BREXIT. Μαδρίτη, στις 24 Ιουνίου 2016. ANDREA COMAS / REUTERS

--------------------------------------------------

Την μέρα μετά την ψηφοφορία, οι Βρετανοί –τουλάχιστον, όσοι κοιμήθηκαν- ξύπνησαν βλέποντας τον Κάμερον να ανακοινώνει ότι θα παραιτηθεί από την πρωθυπουργία την ώρα του συνεδρίου του Συντηρητικού Κόμματος, τον Οκτώβριο. Παρά το γεγονός ότι ο Κάμερον είχε αρχικά υποσχεθεί να μείνει ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, η θέση του ήταν αστήρικτη αφού ηγήθηκε της ηττημένης εκστρατείας του «εντός». Είτε ο Μπόρις Τζόνσον αντικαταστήσει τον Cameron είτε όχι, είναι σαφές ότι η νέα ηγεσία θα προέλθει από την πτέρυγα του Συντηρητικού Κόμματος που τάχθηκε υπέρ του «εκτός». Και έτσι, ο Κάμερον έχασε το στοίχημα της ζωής του. Αφού κάλεσε για δημοψήφισμα με την ελπίδα να ανασχέσει το UKIP και να περιορίσει την αντιευρωπαϊκή πτέρυγα του δικού του κόμματος, θα καταλήξει να τους παραδώσει τον έλεγχο. Το Εργατικό Κόμμα επίσης βρίσκεται σε αναταραχή, με τον Corbyn να αντιμετωπίζει μια πρόκληση γα την ηγεσία του από τους βουλευτές του.

Αλλά οι διαιρέσεις εντός των Συντηρητικών και των Εργατικών είναι οι μικρότερες από τις ανησυχίες του Ηνωμένου Βασιλείου τώρα. Με την λίρα σε κατακόρυφη πτώση στην χαμηλότερη τιμή των τελευταίων δεκαετιών, τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο να πέφτουν, και την Standard & Poor 's να σχεδιάζει να αφαιρέσει από το Ηνωμένο Βασίλειο την βαθμολογία ΑΑΑ, οι βραχυπρόθεσμες οικονομικές συνέπειες του Brexit είναι ήδη εμφανείς. Οι μακροπρόθεσμες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες, αν και πιο αβέβαιες, είναι δυνητικά πολύ πιο ανησυχητικές.

Οι ψηφοφόροι ξύπνησαν επίσης σε ένα διχασμένο βασίλειο: Ο χάρτης του δημοψηφίσματος αποκάλυψε ένα βαθιά διχασμένο έθνος, με την Σκωτία, την Βόρεια Ιρλανδία και το Λονδίνο να ψηφίζουν συντριπτικά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Αγγλίας πήγε υπέρ της εξόδου. Οι Σκώτοι ηγέτες έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν θα πρέπει να παρασυρθούν από τους Άγγλους ψηφοφόρους έξω από την ΕΕ παρά την θέλησή τους και έχουν απευθύνει έκκληση για ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Στην Βόρεια Ιρλανδία, επίσης, ορισμένοι ηγέτες του Sinn Fein ζήτησαν μια ψηφοφορία για την έξοδο από το Ηνωμένο Βασίλειο και την είσοδο σε μια ένωση με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Και καθώς αρχίζουν να αισθάνονται τον οικονομικό πόνο του Brexit και εξετάζουν το ενδεχόμενο της διάλυσης του Ηνωμένου Βασιλείου, μπορεί επίσης να αρχίσει να φαίνεται στους υποστηρικτές του Brexit ότι η εκστρατεία του «εκτός» τούς πούλησε άλλα αντί άλλων. Ακόμη και πολύ νωρίς το πρωί μετά την ψηφοφορία, ο Farage δήλωσε ότι ήταν «λάθος» να ισχυριστεί ότι τα 350 εκατομμύρια λίρες την εβδομάδα (ένα ευρέως δυσφημισμένο ποσό [8]) που το Ηνωμένο Βασίλειο υποτίθεται θα εξοικονομούσε με το να μην το πληρώνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ θα κατευθυνόταν προς την Εθνική Υπηρεσία Υγείας. Ο ευρωβουλευτής και υπέρ του Brexit, Daniel Hannan, διευκρίνισε επίσης στους ψηφοφόρους ότι το Brexit δεν θα σήμαινε ένα τέλος της μετανάστευσης από την ΕΕ στην Βρετανία˙ αντ’ αυτού, η κυβέρνηση θα έχει τώρα τον έλεγχο για το ποιος μπαίνει και οι μετανάστες δεν θα απολαμβάνουν πλέον τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ. Τελικά, οι ψηφοφόροι του «εκτός» οι οποίοι εκδήλωναν την οργή τους για την οικονομική ανασφάλεια, την μείωση του βιοτικού επιπέδου, και τις πρόσφατες περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες [9], θα ανακαλύψουν ότι η ρίζα αυτών των προβλημάτων ήταν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία και οι πολιτικές της κυβέρνησης των Συντηρητικών -όχι η ΕΕ ή οι μετανάστες.

ΣΕ ΔΕΣΜΑ;

Από νομικής άποψης, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι δεσμευτικό. Αλλά πολιτικά, θα ήταν πρακτικά αδύνατο για τη νέα ηγεσία που θα αντικαταστήσει τον Cameron να αγνοήσει το αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια, το Ηνωμένο Βασίλειο θα θέσει σχετικά σύντομα την διαδικασία της εξόδου από την ΕΕ.

Οι Συνθήκες της ΕΕ καθορίζουν σαφείς διαδικασίες στο άρθρο 50 [10] με τις οποίες τα κράτη-μέλη μπορούν να φύγουν. Σύμφωνα με την διαδικασία, το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την Ένωση, το οποίο στην συνέχεια θα κινήσει μια διαδικασία διαπραγμάτευσης που θα διαρκέσει έως και δύο χρόνια -ή και περισσότερο, εάν όλα τα κράτη-μέλη συμφωνήσουν- που θα καθορίζει τους όρους της αποχώρησης. Ο Κάμερον υποσχέθηκε να ξεκινήσει το άρθρο 50 αμέσως μετά το δημοψήφισμα, αλλά ανακοινώνοντας την παραίτησή του, δήλωσε ότι το άρθρο 50 πρέπει να ενεργοποιηθεί μόνο από τον διάδοχό του το φθινόπωρο. Ορισμένοι ακτιβιστές υπέρ του Brexit ήλπιζαν να αποφύγουν εντελώς την διαδικασία (και μαζί με αυτήν να αποφευχθεί η προϋπόθεση ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει την οποιαδήποτε συμφωνία) και να διαπραγματευθούν ανεπίσημα με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά οι ηγέτες της ΕΕ έχουν ήδη δηλώσει την θέση τους με έμφαση: Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να ακολουθήσει την διαδικασία του άρθρου 50, και να αρχίσει να το κάνει το συντομότερο δυνατό [11].

Μια βρετανική σημαία η οποία παρασύρθηκε από τις έντονες βροχοπτώσεις της προηγούμενης ημέρας κείτεται σε δρόμο του Λονδίνου, στις 24 Ιουνίου 2016, αφότου η Βρετανία ψήφισε για να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δημοψήφισμα του BREXIT. REINHARD KRAUSE / REUTERS
------------------------------

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποια θα είναι η έκβαση των διαπραγματεύσεων. Η εκστρατεία του «εκτός» ήταν εμφανώς αόριστη για το θέμα [12], αλλά υπάρχουν μερικές βασικές επιλογές –η κάθε μια προβληματική με τον δικό της τρόπο. Κατ’ αρχάς, αν το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να διατηρήσει πλήρη πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ, θα μπορούσε να ακολουθήσει την λεγόμενη «νορβηγική επιλογή» και να επιλέξει [να ενταχθεί] στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), ο οποίος είναι μια υπάρχουσα διευθέτηση που συνδέει κάποιες γειτονικές ως προς την ΕΕ χώρες με την ενιαία αγορά. Αλλιώς, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να ακολουθήσει την παρόμοια «ελβετική επιλογή», μέσω της οποίας θα μπορούσε να δημιουργήσει μια διμερή συμφωνία με την ΕΕ παρόμοια με την διευθέτηση του ΕΟΧ.

Αλλά σε αυτά τα μοντέλα, σε αντάλλαγμα για την πρόσβαση στην ενιαία αγορά, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, να πληρώνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ, και να ακολουθεί το συσσωρευμένο σώμα των κανονισμών της ΕΕ -όλα τα πράγματα που η εκστρατεία του «εκτός» υποσχέθηκε ότι θα τελειώσει με το Brexit. Εν ολίγοις, το Ηνωμένο Βασίλειο θα εξακολουθεί να υπόκειται στους κανόνες της ενιαίας αγοράς, αλλά θα χάσει τον οιονδήποτε ρόλο στην διαμόρφωσή τους. Εάν, αντιθέτως, το Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίσει να εγκαταλείψει εντελώς την ενιαία αγορά, θα μπορούσε να εμπορεύεται με την ΕΕ όπως και κάθε άλλη χώρα που είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (η λεγόμενη «επιλογή ΠΟΕ»). Αλλά στην περίπτωση αυτή, οι βρετανικές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν δασμούς, καθώς και ουσιαστικούς μη δασμολογικούς φραγμούς στο εμπόριο. Δεδομένου ότι το 44% των βρετανικών εξαγωγών πηγαίνουν στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν πράγματι επιζήμιο.

Στις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει αντιφατικές πιέσεις. Από την μια πλευρά, δεδομένου του μεγέθους και της σημασίας της βρετανικής οικονομίας, η ΕΕ θα θέλει να διατηρήσει μια ζωηρή συναλλακτική σχέση. Μια βαθιά ύφεση σε μια οικονομικά απομονωμένη Βρετανία θα πλήξει την ηπειρωτική Ευρώπη, επίσης. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ πρέπει να κάνει ένα σκληρό παζάρι με την Βρετανία ώστε να αποθαρρύνει άλλα κράτη-μέλη από το να εξετάσουν μια έξοδο. Η ΕΕ πρέπει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η έξοδος έχει δαπανηρές συνέπειες και να αποδείξει, όπως το έθεσε ο Jean-Claude Juncker στις παραμονές του δημοψηφίσματος, ότι το «έξω είναι έξω».

ΜΕΤΑ ΤΟ ΒΡΕΧΙΤ

Σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που μαστίζεται από προβλήματα -οικονομική και νομισματική κατάρρευση, πρόσφυγες, και δημοκρατική οπισθοδρόμηση στα ανατολικά- το Brexit είναι το μεγαλύτερο από όλα αυτά. Η υποστήριξη για την ΕΕ είναι σε χαμηλό όλων των εποχών, και η νίκη του «εκτός» επευφημήθηκε από ακροδεξιούς ηγέτες, από την Γαλλίδα Marine Le Pen μέχρι τον Ολλανδό Geert Wilders, που έχουν ζητήσει την διενέργεια δικών τους δημοψηφισμάτων. Ωστόσο, αν και οι ανησυχίες για την πιθανή διάλυση της ΕΕ είναι κατανοητές, η Ένωση κατά πάσα πιθανότητα θα κρατηθεί.

Το Brexit θα καταφέρει ένα τεράστιο πλήγμα στο διεθνές κύρος και την αυτοπεποίθηση -ό, τι έχει απομείνει από αυτήν- του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τούς λαϊκιστές και τα μαθήματα από το Brexit, θέτοντας περισσότερους περιορισμούς όσον αφορά την πρόσβαση στις κοινωνικές παροχές για τους μετανάστες στην ΕΕ. Πράγματι, υπάρχει αυξανόμενη υποστήριξη για τέτοιες πολιτικές σε όλο το πολιτικό φάσμα στην Γερμανία. Αν η ΕΕ θέλει να ανακτήσει το κύρος της, οι ηγέτες της θα πρέπει επίσης να πάρουν τον έλεγχο στην κρίση των προσφύγων και να απομακρυνθούν από την εμμονική προώθηση της λιτότητας, η οποία υπήρξε τόσο αυτοκαταστροφική όσο και βαθύτατα αντιδημοφιλής στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Αλλά τελικά, κανένα άλλο κράτος-μέλος δεν είναι πιθανό να αποχωρήσει από την Ένωση. Για εκείνους στην ευρωζώνη, η έξοδος θα είναι απλώς υπερβολικά δαπανηρή. Και τα νέα μέλη της ανατολικής Ευρώπης εξαρτώνται σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό από την χρηματοδότηση της ΕΕ για να σκεφθούν μια έξοδο. Μόνο στην Σουηδία και την Δανία μπορεί να φανταστεί κανείς μια έξοδο από την ΕΕ, αν και εξακολουθεί να είναι απίθανη επειδή οι μεγάλες πλειοψηφίες και στις δύο χώρες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι είναι σε καλύτερη θέση εντός της ΕΕ από ό, τι έξω από αυτήν [13].

Πάνω απ’ όλα, η Ένωση δεν θα διαλυθεί, διότι, παρ' όλα τα τρέχοντα προβλήματα, παραμένει, όπως έγραψε ο επικεφαλής προσωπικού της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ, Peter Altmaier, «το καλύτερο πράγμα που συνέβη σε εμάς σε περισσότερα από 200 χρόνια» [14]. Αν η ΕΕ δεν υπήρχε, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα έπρεπε να προσπαθήσουν να εφεύρουν κάτι σαν αυτήν. Βέβαια, πολλές πολιτικές και θεσμικά όργανα της ΕΕ, πάνω απ’ όλα τα ελαττωματικά καθεστώτα που διέπουν την ευρωζώνη και την ζώνη Σένγκεν, βρίσκονται σε απελπιστική ανάγκη μεταρρυθμίσεων (μεταρρυθμίσεις που ορισμένες κυβερνήσεις κρατών-μελών έχουν εμποδίσει). Αλλά παρ’ όλα αυτά τα ελαττώματα, η ΕΕ έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης, της ευημερίας και της δημοκρατίας σε όλη την Ευρώπη πάνω από έξι δεκαετίες. Οι ψηφοφόροι είναι απογοητευμένοι με την ΕΕ, αλλά οι περισσότεροι είναι ακόμη πιο απογοητευμένοι με τις εθνικές τους κυβερνήσεις. Καθιερωμένα πολιτικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη παραμένουν βαθύτατα προσηλωμένα στην Ένωση, και μπορούμε να περιμένουμε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα επιβεβαιώσουν αυτήν την δέσμευση στις επόμενες ημέρες.

Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πάντα ένα απρόθυμο κράτος-μέλος, ο γάμος του με την Ευρώπη ήταν ένας γάμος ευκολίας, όχι αγάπης. Αργοπορημένο για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, αμφίθυμο από την αρχή, και συνεχώς ζητώντας και εξασφαλίζοντας εξαιρέσεις από το ευρώ και την ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας του Σένγκεν, το Ηνωμένο Βασίλειο παρασυρόταν μακριά από την Ένωση για χρόνια. Ακόμη και καθώς η χώρα κρατούσε τους Ευρωπαίους εταίρους της σε απόσταση, οι εν λόγω εταίροι έχουν προσπαθήσει να την αγκαλιάσουν. Πολίτες σε όλη την Ευρώπη υποστήριξαν με συντριπτική πλειοψηφία την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, όπως έκαναν και οι ηγέτες τους.

-----------------------------------------------------------

Στις τελευταίες ημέρες της εκστρατείας, οι ηπειρωτικοί κυριολεκτικά προσπάθησαν να δείξουν στο Ηνωμένο Βασίλειο την αγάπη τους με λαϊκές εκστρατείες, όπως η #HugaBrit που έδειχναν Ευρωπαίους να αγκαλιάζουν Βρετανούς φίλους και να τους παρακαλούν να μην φύγουν. Στο τέλος, όμως, όλες οι αγκαλιές και οι παραχωρήσεις πολιτικής ήταν εις μάτην.

Οι Βρετανοί πολιτικοί -και πολλοί ψηφοφόροι- κατηγορούσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση για τα προβλήματά τους επί πολλά χρόνια. Τώρα θα πρέπει να βρουν κάτι νέο να κατηγορούν καθώς θα ασχολούνται με την οικονομική ύφεση και την αύξηση των εντάσεων στην δική τους πολιτική ενότητα, που προκλήθηκαν από την απόφασή τους να φύγουν. Σύντομα, οι Βρετανοί θα ανακαλύψουν εάν προτιμούν πραγματικά την ζωή έξω από την Ένωση. Έχοντας πάρει διαζύγιο βιαστικά, μπορεί να καταλήξουν να μετανιώνουν έχοντας όλη τους την χρονική άνεση.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-kingdom/2016-06-27/london...

Σύνδεσμοι:
[1] https://next.ft.com/content/bec97fc6-3a5a-11e6-a780-b48ed7b6126f%20
[2] http://www.theguardian.com/politics/2016/apr/18/eu-referendum-reality-ch...
[3] https://www.theguardian.com/uk-news/2014/nov/05/eu-migrants-uk-gains-20b...
[4] embed:%20http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/eu-referendum-vote-leave-accused-of-fanning-the-flames-of-division-after-publishing-controversial-a7067701.html
[5] http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/nigel-farage-brexit-poster...
[6] http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/eu-referendum-nearly-half-...
[7] http://www.nbcnews.com/storyline/brexit-referendum/poll-british-voters-s...
[8] http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/nearly-half-of-britons-bel...
[9] %20https://www.foreignaffairs.com/articles/united-kingdom/2016-06-21/brexit-backlash
[10] http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2016/577971/EPRS_BRI(2016)577971_EN.pdf
[11] http://www.theguardian.com/politics/2016/jun/24/europe-plunged-crisis-br...
[12] http://www.policy-network.net/publications/4995/What-would-out-look-like
[13] http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb83/eb83_publ_en.pdf
[14] https://twitter.com/peteraltmaier/status/746349113415966720
[15] https://t.co/vMRroWbE4n
[16] https://twitter.com/ianbremmer/status/745389910169812992

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition