Τι κατάλαβε λάθος η Ευρώπη σχετικά με την NSA | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι κατάλαβε λάθος η Ευρώπη σχετικά με την NSA

Και γιατί η τρομοκρατία θα μπορούσε να της αλλάξει άποψη για την κατασκοπία
Περίληψη: 

Ως αντίδραση στις αποκαλύψεις του Snowden, το κοινοβούλιο της Γερμανίας, δημιούργησε μια ερευνητική επιτροπή για να μελετήσει τις δραστηριότητες της NSA. Σε μια απροσδόκητη τροπή, οι κυριότερες αποκαλύψεις της επιτροπής κατέληξαν να είναι σχετικά με την BND, την υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Γερμανίας, η οποία είχε κάνει παρακολουθήσεις σε διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και διπλωματικές αποστολές, στα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ανθρωπιστικές ΜΚΟ κ.ά.

Η MICHÈLE A. FLOURNOY είναι διευθύνουσα σύμβουλος στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS) και πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για τις πολιτικές.
Ο ADAM I. KLEIN είναι επισκέπτης συνεργάτης στο CNAS και συνεργάτης για τις Διεθνείς Υποθέσεις στο Council on Foreign Relations.

Κατά τα τελευταία αρκετά χρόνια, καθώς η Δυτική Ευρώπη έχει πληγεί από απανωτές ισλαμικές τρομοκρατικές επιθέσεις, η Γερμανία έχει αποφύγει σε μεγάλο βαθμό την βία. Αλλά η προσφυγική κρίση και η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους (ή ISIS) φαίνεται να έχουν διακόψει την καλή τύχη της Γερμανίας. Σε διάστημα μιας εβδομάδας, τον Ιούλιο, ένας 17χρονος αιτών άσυλο Αφγανός επιτέθηκε σε πέντε επιβάτες τρένου με ένα τσεκούρι στην βαυαρική πόλη Würzburg˙ ένας αιτών άσυλο Σύρος τοποθέτησε μια βόμβα έξω από ένα μουσικό φεστιβάλ σε άλλη βαυαρική πόλη, το Ansbach, τραυματίζοντας 15˙ ένας 18χρονος Γερμανός ιρανικής καταγωγής σφαγίασε εννέα άτομα σε ένα εμπορικό κέντρο στο Μόναχο˙ και ένας 21χρονος αιτών άσυλο Σύριος χρησιμοποίησε μαχαίρι για να δολοφονήσει μια ντόπια γυναίκα στο Reutlingen η οποία είχε απορρίψει τις προτάσεις του. Οι δύο τελευταίες επιθέσεις δεν είχαν καμία εμφανή σχέση με ξένες τρομοκρατικές ομάδες. Αλλά η διαδοχή των βίαιων επεισοδίων, που όλες συνδέονται με κάποιο τρόπο με την Μέση Ανατολή, έχει δημιουργήσει μια αίσθηση πολιορκίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δώσει, και θα συνεχίσουν να δίνουν σημαντική στήριξη στους Ευρωπαίους συμμάχους τους καθώς ερευνούν τις τρομοκρατικές επιθέσεις και προσπαθούν να διαλύσουν μελλοντικές συνωμοσίες. Μεγάλο μέρος αυτής της βοήθειας προϋποθέτει παρακολούθηση των επικοινωνιών των τρομοκρατών. Και το μεγαλύτερο μέρος αυτού του έργου γίνεται από την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA).

Ωστόσο, πολλοί Ευρωπαίοι βλέπουν την NSA ως περισσότερο εχθρό παρά φίλο. Αυτό είναι ένα απομεινάρι των αποκαλύψεων του 2013 από τον πρώην κυβερνητικό συμβασιούχο Edward Snowden σχετικά με την έκταση των δραστηριοτήτων παρακολούθησης της NSA, οι οποίες προκάλεσαν εκτεταμένη οργή μεταξύ των πολιτών της Ευρώπης. Οι αποκαλύψεις άφησαν επίσης τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες να προσπαθούν να καθησυχάσουν τους ξένους πελάτες τους ότι τα προϊόντα τους δεν έχουν πειραχτεί από την NSA. Ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες, ελπίζοντας να κερδίσουν δουλειές, ενθάρρυναν την πεποίθηση ότι ήταν [«πειραγμένα»].

03082016-1.jpg

Μια γενική άποψη της μεγάλης πρώην βάσης παρακολούθησης της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) στο Bad Aibling, νότια του Μονάχου, στις 18 Ιουνίου 2013. MICHAELA REHLE / REUTERS
------------------------------------------------

Η δυσπιστία που προκλήθηκε από τις διαρροές του Σνόουντεν συνεχίζει να βλάπτει τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, τον περασμένο Οκτώβριο, σε μια υπόθεση που προέκυψε από τις αποκαλύψεις, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ακύρωσε την συμφωνία U.S.-EU Safe Harbor, η οποία επέτρεπε στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις να μεταφέρουν τα δεδομένα των πελατών τους από την Ευρώπη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η διάλυση της Safe Harbor έχει ήδη κοστίσει στις αμερικανικές εταιρείες εκατομμύρια σε νομικά έξοδα και άλλες δαπάνες συμμόρφωσης. Εάν η αντικαταστάτρια συμφωνία αποτύχει επίσης, τα χωρίς σύνορα επιχειρηματικά μοντέλα των αμερικανικών παγκόσμιων εταιρειών του Διαδικτύου θα μπορούσαν να βρεθούν σε κίνδυνο.

Τα καλά νέα είναι ότι οι πολιτικές δυναμικές γύρω από τα θέματα παρακολούθησης στην Ευρώπη έχουν ήσυχα αλλάξει, κάτι που είχε ξεκινήσει να γίνεται ακόμη και πριν από τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι πιο σημαντικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα στην Γερμανία, την μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και ηγέτιδα της κοινής γνώμης σε θέματα δεδομένων της ιδιωτικής ζωής. Η αντίδραση μετά τον Σνόουντεν μεταξύ των Γερμανών ήταν ιδιαίτερα σοβαρή -δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένων των επίμονων αναμνήσεων από τις εκτεταμένες παρακολουθήσεις από την Στάζι της Ανατολικής Γερμανίας και εκείνες της ναζιστικής εποχής. Ως αποτέλεσμα, πολλοί Γερμανοί βλέπουν το απόρρητο των δεδομένων τους ως θεμελιώδες δικαίωμα και είναι εγγενώς καχύποπτοι έναντι των μυστικών υπηρεσιών πληροφοριών.

Για το λόγο αυτό, ίσως το πιο συγκλονιστικό από τις αποκαλύψεις του Snowden ήταν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν υποκλέψει επικοινωνίες από το κινητό τηλέφωνο της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ. Πολλοί από τους πιστά διατλαντιστές της Γερμανίας, οι οποίοι είχαν εργαστεί επί δεκαετίες για να υπερασπιστούν την αμερικανο-γερμανική συμμαχία κατά της εγχώριας κριτικής, το εξέλαβαν αυτό ως μια προσωπική προδοσία. Η Μέρκελ είπε: «Κατασκοπία μεταξύ φίλων, απλά δεν γίνεται».

Αποδείχθηκε, ωστόσο, ότι όχι μόνο γίνεται, αλλά η Γερμανία το είχε κάνει αυτό, επίσης. Ως αντίδραση στις αποκαλύψεις του Snowden, το κοινοβούλιο της Γερμανίας, η Bundestag, δημιούργησε μια ερευνητική επιτροπή για να μελετήσει τις δραστηριότητες της NSA. Σε μια απροσδόκητη τροπή, οι κυριότερες αποκαλύψεις της επιτροπής κατέληξαν να είναι σχετικά με την BND, την υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Γερμανίας. Για παράδειγμα, η επιτροπή διαπίστωσε ότι η BND είχε κάνει παρακολουθήσεις σε διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και διπλωματικές αποστολές, στα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ανθρωπιστικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ακόμη και στην αποστολή του Βατικανού στο Βερολίνο.

Αυτή η στιγμή του αυτοελέγχου έφερε την ευκαιρία για μια πιο παραγωγική, λιγότερο συγκρουσιακή αμερικανο-γερμανική συζήτηση σχετικά με την πολιτική παρακολουθήσεων. Σε μια πρόσφατη σειρά συναντήσεων στο Βερολίνο με Γερμανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, ειδικούς της πολιτικής και των ατομικών ελευθεριών, βρήκαμε ότι η δίκαιη κριτική επί των πρακτικών των ΗΠΑ εξισορροπείτο από μια αναζωογονητική προθυμία να εξεταστούν οι πρακτικές των ΗΠΑ στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της BND. Και συναντήσαμε μια πιο ρεαλιστική στάση απέναντι στην ηλεκτρονική παρακολούθηση και τον προσβαλλόμενο αλλά αναπόφευκτο ρόλο της στην σύγχρονη αντιτρομοκρατία.