Το τέλος του G20 | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το τέλος του G20

Το γκρουπ έχει χάσει τον σκοπό του;

Οι προσπάθειες του G-20 στον άμεσο απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 έχουν γενικά επαινεθεί. Για εκείνους που ονειρεύονταν πλήρη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των χωρών για να ξεκλειδώσουν το πλήρες δυναμικό της παγκοσμιοποίησης, η ελπίδα ήταν ότι οι πρωτοβουλίες στο ίδιο πνεύμα θα συνεχιστούν. Χωρίς την πίεση της καταστροφής, ωστόσο, το G-20 επανήλθε στον πριν από το 2008 τρόπο λειτουργίας του. Αντί για τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής μεταξύ των πλουσιότερων χωρών του κόσμου, θα διευρυνθεί το πεδίο των σκοπών του ώστε να συμπεριλάβει την αλλαγή του κλίματος, τις επενδυτικές πρωτοβουλίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καθώς τα μέλη του σε μεγάλο βαθμό δεν μπορούν να έρθουν σε ουσιαστική συναίνεση σε αυτό το διευρυμένο φάσμα θεμάτων, το G-20 στην συνέχεια έγινε κάτι σαν μια «δεξαμενή σκέψης» (think tank). Σε συνδυασμό με άλλους πολυμερείς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, το G-20 παράγει εκθέσεις και υποτροφίες για συνταγές πολιτικής που ελπίζεται ότι θα ενημερώνουν τις ενέργειες των ηγετών στις συνόδους κορυφής και άλλες παράπλευρες συναντήσεις.

16092016-2.jpg

Παράσταση κατά την διάρκεια ενός γκαλά για την σύνοδο κορυφής του G20 στην Δυτική Λίμνη της Hangzhou, στην επαρχία Zhejiang, στην Κίνα, στις 4 Σεπτεμβρίου 2016. REUTERS
-------------------------------------------------

ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟΙ ΠΟΝΟΙ

Κατά το 2014, ωστόσο, οι χώρες του G-20 άρχισαν να ανησυχούν για την αργή ταχύτητα της ανάκαμψης μετά την οικονομική κρίση του 2008. Στην σύνοδο κορυφής στο Brisbane της Αυστραλίας, το έτος εκείνο, οι ηγέτες συμφώνησαν να στοχεύσουν έναν παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης 2,1% από το 2018. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ, το ένα τέταρτο αυτής της αύξησης θα προερχόταν από θετικές παράπλευρες επιδράσεις από τις χώρες του G-20 που θα εφάρμοζαν ταυτόχρονα τα συμφωνημένα αναπτυξιακά μέτρα. Οι πολιτικές αυτές περιλάμβαναν: Αύξηση των επενδύσεων σε έργα υποδομής, ενίσχυση του ανταγωνισμού, μείωση των φραγμών στο εμπόριο και την επιχειρηματική δραστηριότητα στο εξωτερικό, και δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα για τους νέους.

Δύο χρόνια αργότερα, το ΔΝΤ εξέφρασε την ανησυχία ότι το G-20 ήταν σε τροχιά που υπολειπόταν του στόχου του, κυρίως επειδή οι ρυθμοί ανάπτυξης των προηγμένων βιομηχανικών οικονομιών παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα. Εκτός από τις δημογραφικές εξελίξεις και την χαμηλή παραγωγικότητα, το ΔΝΤ απέδωσε την χαμηλή ανάπτυξη σε αυτές τις χώρες στην έλλειψη επενδύσεων. Ως αποτέλεσμα στην Σύνοδο της φετινής χρονιάς, η γενική αντίληψη ήταν ότι, προκειμένου να σωθεί το σχέδιο της παγκοσμιοποίησης, οι ρυθμοί ανάπτυξης θα πρέπει να αυξηθούν, έτσι ώστε οι πληθυσμοί να μην την χρησιμοποιούν πλέον ως αποδιοπομπαίο τράγο. Έγινε όλο και πιο επιτακτικό, λοιπόν, να ξαναγυρίσουν στην πορεία [επίτευξης] του στόχου της συνόδου κορυφής στο Brisbane για ανάπτυξη 2,1%.

Η φετινή σύνοδος κορυφής έθεσε πρόσθετες δεσμεύσεις με στόχο την προώθηση της συλλογικής ανάπτυξης. Η σημαντικότερη από αυτές ήταν η προώθηση της καινοτομίας. Οι χώρες υποσχέθηκαν μεγαλύτερη διαφάνεια στις οικονομίες τους, προσανατολισμένες προς την προώθηση ενός φιλικού περιβάλλοντος για την λεγόμενη νέα βιομηχανική επανάσταση. Η ψηφιακή οικονομία της κάθε χώρας θα λάβει στήριξη μέσω ανταλλαγών ανθρώπινου κεφαλαίου, διασυνοριακών συνεργασιών και επενδύσεων κεφαλαίου. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θα απολαύσουν ιδιαίτερη προσοχή στο ξεπέρασμα του ψηφιακού χάσματος. Δημιουργώντας ενδιαφέρον, το ανακοινωθέν περιλάμβανε λίγα για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ή την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε διεθνές επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, οι εθελοντικές μεταβιβάσεις τεχνολογίας θα πρέπει να ενθαρρυνθούν.

Οι χώρες συμφώνησαν επίσης να συνεχίσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την τόνωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας. Όπως πάντα, οι χώρες θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να αντισταθούν στον προστατευτισμό του εμπορίου και στους υπερβολικά περιοριστικούς ελέγχους επί των κεφαλαίων. Πριν από την σύνοδο κορυφής, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζακ Λιου, ανακοίνωσε ότι είχε μεσολαβήσει για μια συμφωνία μεταξύ των χωρών του G-20 ώστε να υιοθετήσουν επεκτατική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική στην υπηρεσία της παγκόσμιας ανάπτυξης αντί για λιτότητα. Ο Καναδάς, η Κίνα, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία και άλλες χώρες στην Ευρώπη θα περάσουν ανάλογα μέτρα εντός του τρέχοντος έτους για να καθυστερήσουν αυξήσεις φόρων ή να αυξήσουν τις κρατικές δαπάνες τους.

Παρά το ότι συνεκλήθη και πάλι στην σκιά της κρίσης, το G-20 κατά πάσα πιθανότητα διαπίστωσε ότι λίγα από τα μέτρα ανάπτυξης που τέθηκαν στο 2014 είχαν υλοποιηθεί φέτος, και σίγουρα όχι με έναν συντονισμένο τρόπο μεταξύ των χωρών-μελών. Οι πρωτοβουλίες που τώρα επιδιώκουν να αναλάβουν είναι αρκετά διαφορετικές από μια και μοναδική έγχυση μετρητών που κατέστη δυνατή από μια βραχυπρόθεσμη επεκτατική νομισματική πολιτική, ή ακόμα και από τις «πράσινες» πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αυτές ήταν απαντήσεις στα πραγματικά παγκόσμια προβλήματα, όπου οι συνέπειες αναγνωρίζονται ευρέως ως μη έχουσες σύνορα από την φύση τους, και οι κίνδυνοι μπορούν να μειωθούν σημαντικά με την διεθνή συνεργασία. Οι μέθοδοι για την ανάπτυξη, από την άλλη πλευρά, είναι γενικά αρμοδιότητα της εσωτερικής πολιτικής.