Το Δόγμα Trump | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το Δόγμα Trump

Πώς φαίνεται από την πλευρά της Ρωσίας και της Συρίας
Περίληψη: 

Σε γενικές γραμμές, οι ηγέτες του κόσμου έχουν πάψει να είναι αιφνιδιασμένοι σχετικά με την απρόσμενη νίκη του Donald Trump και είναι πλέον εμφανώς ανήσυχοι. Οι εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Ο JEFFREY A. STACEY ήταν αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ υπό την διοίκηση του προέδρου Barack Obama. Είναι σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στην Ουάσιγκτον και ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Integrating Europe: Informal Politics and Institutional Change [1] (Oxford University Press, 2010).

Σε γενικές γραμμές, οι ηγέτες του κόσμου έχουν πάψει να είναι αιφνιδιασμένοι σχετικά με την απρόσμενη νίκη του Donald Trump και είναι πλέον εμφανώς ανήσυχοι. Οι εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Μπασάρ αλ-Άσαντ, αμφότεροι οι οποίοι αναμένουν ότι ο Trump θα είναι πολύ καλύτερος για να τον αντιμετωπίσουν από όσο η υπουργός Εξωτερικών Κλίντον [2]. Ωστόσο, ενώ δεν είναι ακόμα ούτε κατ’ ελάχιστον σαφές τι θα περιλαμβάνει στρατηγικά ένα δόγμα Trump, οι επικείμενες κινήσεις του στην Συρία δεν αποτελούν καλό οιωνό.

Η Ρωσία και το καθεστώς της Συρίας [3] φαίνονται να είναι οι κύριοι ωφελημένοι των επερχόμενων αλλαγών στην πολιτική των ΗΠΑ ως προς την 5ετή διαμάχη που έχει μετατρέψει σε όπλο την μισή χώρα ως πρόσφυγες, που έχει σκοτώσει μισό εκατομμύριο ανθρώπους, και που συνεχίζει να μοιράζει μαζικά δεινά στο Χαλέπι και αλλού.

Ο Trump έχει πει -λανθασμένα- ότι το Χαλέπι έχει ήδη πέσει, και ο ίδιος έχει περιγράψει τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης ως «τόσο κακές όσο και ο Άσαντ». Ο Τραμπ θα αποσύρει αμέσως την στήριξη προς τις μετριοπαθείς δυνάμεις της αντιπολίτευσης [4] που πολεμούν τις συριακές / ρωσικές / ιρανικές δυνάμεις και τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ, αμφότερες τις εμφανείς και τις συγκαλυμμένες.

Οι προσπάθειες του ΟΗΕ να μεσολαβήσει για την ειρήνη θα υπονομευθούν τελείως. Σε ένα σημείο στην αρχή της [προεκλογικής] εκστρατείας του, ο Trump μίλησε ευνοϊκά για μια ζώνη ασφαλείας/απαγόρευσης πτήσεων [5], αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι παίζεται σε αυτό το [χρονικό] σημείο. Θα αποφύγει να ενεργήσει αντίθετα προς τα ρωσικά συμφέροντα.

Το αποτέλεσμα των κινήσεων της επερχόμενης διοίκησης Τραμπ σε αυτό το διάστημα θα είναι να ενισχυθεί η ρωσική πλευρά και να της δοθεί ελεύθερη πρόσβαση μέσα και γύρω από την Συρία [6]. Ως εκ τούτου, ο Πούτιν είναι απίθανο να δοκιμάσει τον Trump με τον τρόπο με τον οποίο ορισμένοι έχουν σκεφτεί. Ουσιαστικά, δεν έχει καμία ανάγκη να δει πόσο μακριά μπορεί να πάει στην πορεία, βλάπτοντας τα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, όταν το ταίρι του σε αυτόν τον δυνητικά επικίνδυνο διπλωματικό χορό κάνει την δουλειά για εκείνον.

Ο Trump περαιτέρω αναμένεται να περιορίσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία και απλά να συγκατανεύσει σε μια μόνιμη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, κάτι που σημαίνει ότι οι διπλωματικές προσπάθειες του Μινσκ ΙΙ για λογαριασμό της κατεχόμενης Ουκρανίας [7] θα αποδυναμωθούν κατά την διαδικασία. Εξίσου σοβαρά, μόλις οι Ηνωμένες Πολιτείες τερματίσουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία και οι εγχώριες επιχειρηματικές φωνές γίνουν πιο δυνατές, είναι δύσκολο να δούμε πώς οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας θα είναι σε θέση να κρατήσουν τις δικές τους [κυρώσεις] στην θέση τους.

Το ρίσκο για τον Trump, εκτός από την αντιμετώπιση στρατηγικών αποτυχιών στα δικά μας εθνικά συμφέροντα, είναι πολιτικό. Διακινδυνεύει να εμφανιστεί ότι προσφέρει στον Πούτιν ένα quid pro quo (στμ: αντάλλαγμα) για την βοήθειά του στην εκλογή του Trump ως πρόεδρος [8]. Αυτή η πολιτικοποίηση θα βλάψει περαιτέρω τον πυρήνα των συμφερόντων μας. Σε πολλές περιπτώσεις, ο Trump έχει δηλώσει εσφαλμένα ότι η Ρωσία και η Συρία πολεμούν το ISIS.

Στην Συρία, ο Trump ισχυρίζεται ότι ο πραγματικός στόχος των στρατιωτικών και διπλωματικών προσπαθειών μας πρέπει να είναι το ISIS. Ενώ είναι τεχνικά αλήθεια ότι η εξάλειψη του ISIS είναι ανώτερης τάξης συμφέρον της ασφάλειας της Δύσης, αυτή η πολιτικοποίηση κάνει τούτο φαίνεται ως σαν να είναι ένα είδος προσποίησης. Στην πραγματικότητα, είναι στρατηγικά μη συνετό να αφήσεις την Δαμασκό να ξεφύγει και να αποθρασύνεις την Ρωσία όταν μπορείς να κάνεις το αντίθετο από αυτά τα πράγματα, και να συνεχίσεις τις τρέχουσες επιτυχημένες προσπάθειες για την εξάλειψη του ISIS (παραδόξως, ο Trump έχει επικρίνει την μαζική επιχείρηση που σήμερα εκδιώκει το ISIS από την Μοσούλη).

Ο Trump έχει δηλώσει ότι «θα πρέπει να βομβαρδίσουν μαζικά το ISIS». Μαζί με άλλες δηλώσεις, αυτό σημαίνει ότι θα αναπτύξει μέχρι και 30.000 στρατιώτες στην Συρία για την καταπολέμηση του ISIS. Και πάλι, όμως, δεν θα ήταν συνετό να προχωρήσει σε μια τέτοια πρωτοβουλία όταν το κουρδικό YPG και οι Peshmerga καθώς και η αντιπολιτευτική SDF μαζί με τις ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις και παραστρατιωτικές ομάδες, έχουν καλό έλεγχο στην κατάσταση. Η Τουρκία έχει επίσης δεσμευθεί να βοηθήσει τον υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμό κατά του ISIS με το να εκδιώξει το ISIS από την Raqqa σύντομα.

Επιπλέον, ο Trump μπορεί να πυροδοτήσει την σύγκρουση, διότι η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Τουρκία και το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council, GCC) κατά πάσα πιθανότητα θα αντιδράσουν στην αποδυνάμωση των συριακών δυνάμεων της αντιπολίτευσης από την διοίκηση του Τραμπ, επαναδεσμευόμενες και αυξάνοντας σημαντικά την στήριξή τους προς αυτές τις δυνάμεις. Στην πραγματικότητα, στρατηγικά μιλώντας, μπορούν να αποφασίσουν σε εκείνο το σημείο ότι όλα τα στοιχήματα είναι ανοικτά και ότι θα πρέπει να τα παίξουν όλα για όλα. Μια τέτοια αντίδραση θα ρίξει λάδι στην φωτιά αυτού του εμφύλιου ή/και περιφερειακού πολέμου [9] και θα προξενήσει ευρύτερη, μεγαλύτερη περιφερειακή αστάθεια.

Από πλευράς του Ιράν, ο Trump δεν θα είναι σε θέση να ακυρώσει εντελώς την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν [10] όπως έχει υποσχεθεί, αλλά θα είναι σε θέση να αποδυναμώσει την συμφωνία αρκετά ώστε να προκαλέσει τους Ιρανούς να σταματήσουν αυτό που μέχρι τις εκλογές ήταν μια πλήρης συμμόρφωση. Τούτο θα ανανεώσει το κίνητρο του Ιράν προς την κατεύθυνση των πυρηνικών όπλων [11], με τους Ευρωπαίους να είναι απρόθυμοι σε σύντομο χρονικό διάστημα να επιβάλουν εκ νέου κυρώσεις στην Τεχεράνη. Επιπλέον, ένα τέτοιο τέχνασμα θα αποτύχει ακόμη περισσότερο με το να υπονομεύσει σοβαρά και ανεπανόρθωτα τους Ιρανούς μετριοπαθείς όπως ο πρόεδρος Rouhani και ο υπουργός Εξωτερικών Zarif. Για να παραφράσω την έκφραση του Τραμπ, αυτό θα ήταν μια ολοκληρωτική καταστροφή («this would be an unmitigated disaster»).