Η μετάβαση του Τραμπ στα άκρως απόρρητα των ΗΠΑ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η μετάβαση του Τραμπ στα άκρως απόρρητα των ΗΠΑ

Τα έθιμα των Υπηρεσιών Πληροφοριών για την προετοιμασία του εκλεγέντα προέδρου για το Οβάλ Γραφείο

Κάθε πρόεδρος των ΗΠΑ κληρονομεί το ιστορικά πιο εύρωστο σύστημα απόκτησης βαθειάς γνώσης για τις δυνατότητες και τις προθέσεις των άλλων δυνάμεων. Ένα σημαντικό μέρος αυτής της εθνικής υποδομής ασφαλείας είναι η Καθημερινή Ενημέρωση του Προέδρου (President’s Daily Brief ή PDB) [2], η οποία περιέχει τις πιο ευαίσθητες εκθέσεις και αναλύσεις πληροφοριών του έθνους. Για περισσότερα από 50 χρόνια, η κοινότητα πληροφοριών των ΗΠΑ [3] παραδίδει αυτό το άκρως απόρρητο (top-secret) βιβλίο στον αρχηγό του κράτους [4] κάθε εργάσιμη ημέρα. Μαζί με τα άλλα μέσα υποστήριξης, η PDB βοηθά τον πρόεδρο να παραμένει το καλύτερα ενημερωμένο πρόσωπο στην Γη για ένα ευρύ φάσμα παγκόσμιων προκλήσεων.

Οι υποψήφιοι για το υψηλότερο αξίωμα της χώρας, αντίθετα, συχνά αρχίζουν τον αγώνα τους προς τον Λευκό Οίκο με ελάχιστη γνώση των εξωτερικών υποθέσεων. Και ο Donald Trump [5] ξεκίνησε το προεδρικό στοίχημά του με ακόμη λιγότερες γνώσεις από ό, τι οι περισσότεροι από τους προκατόχους του. Σε λίγες εβδομάδες, ωστόσο, θα είναι πρόεδρος. Θα είναι δουλειά του να παίρνει δύσκολες αποφάσεις σε όλο το φάσμα των θεμάτων πληροφοριών και εξωτερικών υποθέσεων.

Δύο ελάχιστα γνωστά έθιμα βοηθούν να κλείσει το χάσμα μεταξύ της ανάδειξης ενός υποψηφίου και της εγκαθίδρυσης του νικητή: Στους υποψήφιους των σημαντικότερων κομμάτων προσφέρονται διαβαθμισμένες ενημερώσεις πληροφοριών κατά την διάρκεια της εκστρατείας, και ο νικητής των εκλογών αποκτά πρόσβαση στην PDB του νυν προέδρου κατά την διάρκεια της μεταβατικής περιόδου. Τα έθιμα αυτά επέτρεψαν στον κάθε απερχόμενο πρόεδρο και την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών του να προετοιμάσουν τον εκλεγέντα πρόεδρο για το Οβάλ Γραφείο -και παρέχουν κάποια εικόνα για το πώς ο Trump θα μπορούσε να αποκτήσει ορμή για την θητεία του στο τιμόνι.

Η ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Τα σχόλια του Trump κατά την διάρκεια της εκστρατείας υπονοούν μια έλλειψη εξοικείωσης με τις πληροφορίες, μια δυσπιστία έναντι εκείνων που τις παρέχουν εντός της κυβέρνησης, ή και τα δύο. Πιο δραματικές ήταν οι παρατηρήσεις που έκανε στις 17 Αυγούστου, πριν γίνει κοινωνός οποιωνδήποτε διαβαθμισμένων πληροφοριών. Ρωτήθηκε αν εμπιστεύεται τις πληροφορίες. «Όχι τόσο πολύ από τους ανθρώπους που το κάνουν για την χώρα μας», απάντησε [6]. «Θέλω να πω, κοίτα τι συνέβη τα τελευταία δέκα χρόνια».

Στην συνέχεια παρακολούθησε την πρώτη του ενημέρωση πληροφοριών, η ίδια η ύπαρξη της οποίας εξέπληξε πολλούς Αμερικανούς. Στην πραγματικότητα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν [7] ξεκίνησε το έθιμο το 1952 ως έναν τρόπο για να ενημερώσει τους πιθανούς διαδόχους του για τα προβλήματα που τους περίμεναν. Γιατί ο πρόεδρος να κάνει διαθέσιμες τις διαβαθμισμένες πληροφορίες σε δύο ανθρώπους, γνωρίζοντας ότι ένας από αυτούς δεν θα τις χρειάζεται; Βοηθά να υπενθυμιστεί ότι ο Τρούμαν είχε δώσει τον προεδρικό όρκο μετά από μόλις μερικές εβδομάδες ως αντιπρόεδρος, διάστημα κατά το οποίο ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ [8] δεν του είχε πει ούτε καν για το Σχέδιο Μανχάταν για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας. Ο Τρούμαν σκέφτηκε ότι ήταν σημαντικό να γίνει κάτι καλύτερο για τους προεδρικούς υποψηφίους από ό, τι είχε γίνει για εκείνον όσο ήταν αντιπρόεδρος.

Από τότε -όπως περιγράφεται λεπτομερώς στο βιβλίο του αξιωματούχου καριέρας της CIA, John Helgerson, με τίτλο Getting To Know the President, το οποίο έγραψε για το Κέντρο της CIA για την Μελέτη των Πληροφοριών- αυτές οι ενημερώσεις έχουν προσφερθεί σε Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς υποψήφιους. Πέρα από την αρχική πρόθεση του Τρούμαν, οι ενημερώσεις έχουν επίσης αποδειχθεί χρήσιμες στην προσπάθεια των υποψηφίων να κατανοήσουν τι να μην πουν στις περιοδείες τους που θα το μετανιώσουν αργότερα. Ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ [9] το κατέλαβε αυτό καλύτερα: «Ήθελα τις μεγάλες ενημερώσεις», είπε στον Helgerson. «Ήθελα ιδιαίτερα να μην κάνω οποιοδήποτε ακούσιο λάθος που θα περιέπλεκε τα πράγματα για τον πρόεδρο Ford. . . ή αργότερα για μένα». Ίσως γι’ αυτό σχεδόν κάθε υποψήφιος μεγάλου κόμματος έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον μια τέτοια ενημέρωση. Και αυτές οι ενημερώσεις γίνονταν με λίγες φανφάρες.

22112016-1.jpg

Ο Donald Trump σε μια προεκλογική συγκέντρωση στο Newtown, στην Πενσυλβάνια, τον Οκτώβριο του 2016. JONATHAN ERNST / REUTERS
-------------------------------------

Μέχρι το 2016. Λίγο μετά τα συνέδρια [των κομμάτων], οι πολιτικοί και ειδήμονες άρχισαν να εκφράζουν αμφιβολίες για την παρουσίαση πληροφοριών σε αμφότερους τους υποψηφίους: Στον Trump, λόγω της τάσης του να βγάζει στην φόρα τις σκέψεις του όπως του έρχονται˙ και στην αντίπαλό του, Χίλαρι Κλίντον, λόγω της δημόσιας δήλωσης του Διευθυντή του FBI ότι ήταν «απρόσεκτη» [10] στον χειρισμό διαβαθμισμένων πληροφοριών.

Και, βεβαίως, το θέμα των πληροφοριών αναδύθηκε κατά την διάρκεια ενός προεδρικού debate λίγες μόλις εβδομάδες μετά την πρώτη ατομική ενημέρωση πληροφοριών των υποψηφίων. Ο Trump είπε, αφενός, ότι «δεν έμαθε τίποτα» κατά την διάρκεια των συναντήσεων για να αλλάξει τις απόψεις του σχετικά με το πώς να καταπολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) [11]. Αλλά από την άλλη, αποκάλεσε εκείνους που τον ενημέρωσαν ως «ειδικούς» και άφησε να εννοηθεί ότι τον είχαν εντυπωσιάσει: «Υπάρχει κάποιος λόγος που το αποκαλούν “νοημοσύνη” [στμ: intelligence]».

Μια άλλη έκπληξη ήρθε όταν ο Trump ισχυρίστηκε ότι έλαβε σήματα από κάποιους από εκείνους που τον ενημέρωσαν, για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα [12]: «Σε σχεδόν κάθε περίπτωση -και θα μπορούσα να πω, τα έχω αρκετά καλά με την γλώσσα του σώματος [sic]- δεν ήταν ευχαριστημένοι. Οι ηγέτες μας δεν ακολουθούν αυτό που τους συστήνουν». Χωρίς να δώσει συνέχεια για το πώς εκείνοι που τον ενημέρωναν μετέφεραν ένα τέτοιο πράγμα, οι παρατηρητές του debate παρέμειναν σε σύγχυση σχετικά με το τι πήρε τελικά ο Trump από την ενημέρωση πληροφοριών του.

Στο τρίτο και τελευταίο debate, η συζήτηση στράφηκε στο ρωσικό hacking. Λίγες μέρες νωρίτερα, το γραφείο του διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Office of the Director of National Intelligence) και το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (Department of Homeland Security) είχαν εκδώσει μια κοινή δήλωση ότι «η Κοινότητα Πληροφοριών των ΗΠΑ έχει την πεποίθηση ότι η ρωσική κυβέρνηση κατεύθυνε τις πρόσφατες απειλητικές ενέργειες κατά των e-mails από πρόσωπα και θεσμικά όργανα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων αμερικανικών πολιτικών οργανώσεων». Ωστόσο ο Trump ισχυρίστηκε ότι ο αντίπαλός του «δεν γνωρίζει αν είναι οι Ρώσοι που κάνουν το hacking» και συνέχισε με «ίσως δεν υπάρχει χάκινγκ. Αλλά πάντα κατηγορούν την Ρωσία» [13]. Παραμένει ασαφές αν Trump προσπαθούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση το ίδιο το χάκινγκ ή την εκτίμηση της ρωσικής ευθύνης αυτού του hacking. Αν ήθελε αυτό το τελευταίο, αρνήθηκε να προσφέρει αποδείξεις ή την λογική για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του. Ή μπορεί απλά να διατηρούσε αμφιβολίες σχετικά με τυχόν συμπεράσματα που προέρχονται από την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, τα πίσω-μπρος άφησαν τους ψηφοφόρους να αναρωτιούνται για την αξία των διαβαθμισμένων ενημερώσεων για τους υποψηφίους -και περίεργους για το πώς ο Trump, αν εκλεγόταν, θα μπορούσε να βασιστεί σε ένα τέτοιο ταραχώδες ξεκίνημα με τις υπηρεσίες πληροφοριών.

ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Οι εμπειρίες από προηγούμενους εκλεγμένους προέδρους και αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών δείχνουν ότι ο χρόνος μεταξύ των εκλογών και της ορκωμοσίας μπορεί να θέσει τις βάσεις για παραγωγικές σχέσεις. Για να κυλήσουν τα πράγματα, η απερχόμενη κυβέρνηση, εδώ και δεκαετίες, προσφέρει την PDB στον εκλεγέντα πρόεδρο αμέσως μετά την ημέρα των εκλογών, για να τον προετοιμάσει, κατά την σύντομη μετάβαση, για τις μυριάδες εθνικές απειλές και ευκαιρίες για την ασφάλεια που θα αντιμετωπίσει.

Το 1968 -στην πρώτη κανονική μετάβαση της προεδρίας μετά την δημιουργία του PDB το 1964- ο απερχόμενος πρόεδρος Λίντον Τζόνσον εξουσιοδότησε υπαλλήλους της CIA για να δώσουν στον επερχόμενο πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον την ίδια PDB που έβλεπε ο ίδιος κάθε πρωί. Κάθε ένας από τους διαδόχους του Τζόνσον έχει ακολουθήσει το παράδειγμά του και έκανε διαθέσιμο αυτό που οι μυημένοι απλά αποκαλούν ως «το βιβλίο» στον εκλεγέντα πρόεδρο το συντομότερο δυνατό μετά την εκλογή του.

Αυτό δεν σημαίνει ότι γινόταν πάντα ομαλά. Κατά την διάρκεια της περιόδου μέχρι την ανακήρυξη του Nixon, οι αξιωματικοί της CIA απέτυχαν να αποκτήσουν πρόσωπο-με-πρόσωπο πρόσβαση με τον εκλεγέντα πρόεδρο. Έτσι έκαναν το επόμενο καλύτερο πράγμα, ευσυνείδητα παρέχοντας ένα σφραγισμένο αντίγραφο του PDB κάθε εργάσιμο πρωί στην γραμματέα του Νίξον στο μεταβατικό γραφείο του. Η ανατροφοδότηση τους ήρθε στο τέλος της μεταβατικής περιόδου, με την μορφή μιας παράδοσης από το γραφείο του Νίξον: Μια επιβλητική στοίβα από φακέλους των PDB των δύο προηγούμενων μηνών -όλα χωρίς να έχουν ανοιχτεί.

Οι αξιωματικοί πληροφοριών στους οποίους είχε ανατεθεί το καθήκον της μετάβασης για τους διαδόχους του Νίξον κέρδισαν τελικά την πρόσβαση σε κάθε εκλεγμένο πρόεδρο. Το 1980, ο πρώην διευθυντής της CIA και εκλεγμένος αντιπρόεδρος George H. W. Bush [14] βοήθησε να πεισθεί ο εκλεγμένος πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν να δεχθεί τις τακτικές ενημερώσεις της CIA κατά την διάρκεια της μετάβασης. Αλλά ο Ρέιγκαν αποδείχθηκε αντιδραστικός στις εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών που αμφισβητούσαν τις υφιστάμενες κοσμοθεωρίες του. Κατά την διάρκεια μιας συνάντησης, ένας από εκείνους που έκαναν την ενημέρωση έδωσε στον Reagan τόσο την Προεδρική Καθημερινή Ενημέρωση εκείνης της ημέρας όσο και μια ειδική έκθεση σχετικά με διάφορες αντι-ισραηλινές παλαιστινιακές ομάδες και τους ηγέτες τους. Ο Ρέιγκαν διάβασε την εκτεταμένη έκθεση και στην συνέχεια ρώτησε εκείνον που τον ενημέρωνε: «Αλλά είναι όλοι τρομοκράτες, έτσι δεν είναι;».

22112016-2.jpg

Ο Διευθυντής του FBI, James Comey, ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Τζέιμς Κλάπερ, και ο διευθυντής της CIA, Τζον Μπρέναν, φτάνουν για να καταθέσουν σε μια ακρόαση της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας, στην Ουάσιγκτον, τον Φεβρουάριο του 2016. CARLOS BARRIA / REUTERS
------------------------------------------

Τις περισσότερες φορές, οι ενημερώσεις έχουν ερεθίσει την όρεξη για περισσότερα. Ο εκλεγμένος πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, για παράδειγμα, δεν έλαβε την πρώτη ενημέρωση PDB παρά δέκα ημέρες μετά τις εκλογές, αλλά το έντονο ενδιαφέρον του για το διαβαθμισμένο υλικό προκάλεσε συνεδρίες πληροφοριών σχεδόν καθημερινά στο Λιτλ Ροκ από εκείνη την στιγμή και μετά. Ο Κλίντον αποφάσισε κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου να διευρύνει το φάσμα των θεμάτων σε εκείνο που θα γινόταν το δικό του καθημερινό βιβλίο των μυστικών. «Πείστηκα από νωρίς ότι η οικονομία επρόκειτο να συνδέεται όλο και περισσότερο με την ασφάλεια, και ένα μέρος από αυτό θα ήταν τα περιβαλλοντικά ζητήματα», μου είπε. «Έτσι, ο Αλ Γκορ και εγώ ζητήσαμε από την CIA να συμπεριλάβει στην PDB κάθε εξέχουσα πληροφορία σχετικά με τις οικονομικές εξελίξεις και τις περιβαλλοντικές εξελίξεις».

Μετά τις εκλογές με το πιο μικρό περιθώριο στην σύγχρονη ιστορία, τον Νοέμβριο του 2000, μόνο ένα πράγμα σταμάτησε τον Κλίντον από το να ακολουθήσει την παράδοση και να φέρει τον εκλεγέντα πρόεδρο στον κύκλο της PDB αμέσως μετά τις εκλογές: Ποιος είχε κερδίσει; Ο αντιπρόεδρος Αλ Γκορ συνέχισε να λαμβάνει την PDB κάθε πρωί, αλλά ο κυβερνήτης του Τέξας Τζορτζ Μπους, ο οποίος φαινόταν ότι είχε κερδίσει την λαϊκή ψήφο στην Φλόριντα -και, ως εκ τούτου, το Σώμα των Εκλεκτόρων- έμεινε έξω από τον κύκλο.

Καθώς οι μέρες χωρίς μια επίσημη λύση στο εκλογικό δράμα έγιναν εβδομάδες, η πίεση αυξήθηκε για να γίνει κάτι, ακόμη και πριν το Ανώτατο Δικαστήριο προχωρήσει στην έκδοση δικαστικής απόφασης για την επανακαταμέτρηση των ψήφων. «Αποφασίσαμε ότι το ρολόι χτυπούσε πάρα πολύ», μου είπε ο τότε προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, John Podesta. «Έπρεπε να τον βάλουμε στο σύστημα». Ο Κλίντον εξουσιοδότησε την CIA να ξεκινήσει να δίνει στον Μπους την ίδια ενημέρωση πληροφοριών που λάμβανε ο πρόεδρος κάθε μέρα -η πρώτη φορά στην ιστορία που ένας προεδρικός υποψήφιος ξεκίνησε να λαμβάνει την PDB πριν να αναγνωριστεί παγκοσμίως ως ο νικητής.

Η κυβέρνηση Ομπάμα ανακοίνωσε αμέσως μετά τις εκλογές του 2016 ότι δεν υπάρχουν τέτοια εμπόδια που να μπλοκάρουν την υποδοχή της σύντομης ενημέρωσης από τον Τραμπ και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν έτοιμες στη Νέα Υόρκη για να υποστηρίξουν τον νέο εκλεγμένο πρόεδρο. Το πόσο συχνά ο Trump επιλέγει να λαμβάνει τις ενημερώσεις που του προσφέρονται θα αποκαλύψει πολύ περισσότερα σχετικά με την πιθανή χρήση των πληροφοριών ως πρόεδρος από οτιδήποτε άλλο είπε κατά την διάρκεια των debates.

ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΤΤΩ, ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΑΙ

Η Ημέρα της Ανακήρυξης ξεκινά όπως και οι περισσότερες άλλες για τον νυν πρόεδρο: Με την PDB. Αυτός εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος για μερικές ακόμα ώρες, και παραμένει το δικό του «βιβλίο». Ο εσωτερικός κύκλος γύρω από τον πρόεδρο κατανοεί ότι αυτή είναι μια ξεχωριστή μέρα. Στις 20 Ιανουαρίου του 1989, για παράδειγμα, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Κόλιν Πάουελ και ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Ken Duberstein διατήρησαν την πρωινή ρουτίνα τους και συναντήθηκαν με τον Ρέιγκαν στο Οβάλ Γραφείο. Είχαν διαβάσει την PDB νωρίτερα εκείνο το πρωί, το ίδιο προσεκτικά όπως πάντα. Αλλά την Ημέρα της Ανακήρυξης, το ένστικτό του Πάουελ του είπε ότι τίποτα δεν απαιτούσε την προσοχή του Ρέιγκαν. «Κύριε πρόεδρε », είπε απλά, «ο κόσμος είναι ήσυχος σήμερα».

Τα πράγματα έχουν διαφορετική αίσθηση για τον εκλεγέντα πρόεδρο. Από την στιγμή που ολοκληρώνει τον όρκο, ορκιζόμενος ή επιβεβαιώνοντας [ο Συνταγματικός όρκος επιτρέπει είτε το ένα είτε το άλλο] να «διαφυλάξει, να προστατεύσει και να υπερασπιστεί το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών», οι ευθύνες του θώκου γίνονται δικές του. Και μαζί τους έρχεται η μαζική δομή υποστήριξης για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών, συμπεριλαμβανομένου αυτού που είναι η δική του Προεδρική Καθημερινή Σύντομη Ενημέρωση.

Μια άμεση επιλογή του νέου προέδρου είναι αν θα διαβάζει απλώς το καθημερινό βιβλίο των μυστικών και θα συζητά το περιεχόμενό του με συμβούλους του Λευκού Οίκου ή θα βρει χρόνο για πρόσωπο-με-πρόσωπο ενημέρωση από τους αξιωματικούς των υπηρεσιών πληροφοριών. Η πρώτη προσέγγιση άρεσε στον Τζόνσον, τον Νίξον, τον Κάρτερ και τον Ρέιγκαν. Η επιλογή να υπάρχει άνθρωπος που κάνει την ενημέρωση, λειτούργησε τους πρώτους 14 μήνες της προεδρίας του Τζέραλντ Φορντ και για το σύνολο της θητείας και των δύο Μπους. Ο Κλίντον και ο Ομπάμα προσπάθησαν ένα μείγμα, διαβάζοντας την PDB κάθε μέρα και βλέποντας εκείνους που κάνουν την ενημέρωση κάποιες φορές.

Οι πιο έντονες σχέσεις με εκείνους που έκαναν την ενημέρωση ήρθαν με την οικογένεια Μπους στον Λευκό Οίκο. Ο Μπους ο πρεσβύτερος διέταξε την CIA να παραδίδει την PDB του δια χειρός κάθε μέρα, όχι μόνο στους λίγους ανώτερους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου που παρακολουθούν την δική του καθημερινή συνάντηση πληροφοριών στο Οβάλ Γραφείο, αλλά και προς τον αρχηγό το Γενικού Επιτελείου [Ενόπλων Δυνάμεων], τον Υπουργό Εξωτερικών και τον Υπουργό Άμυνας. Και επέμεινε ότι κάθε ένας από αυτούς τους παραλήπτες θα ακολουθεί την δική του μέθοδο παραλαβής του βιβλίου: Ένας αξιωματικός της CIA θα παραδίδει κάθε αντίγραφο απευθείας στον ίδιο, θα παραμένει για να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις, και θα επιστρέφει το βιβλίο αμέσως στο Langley. Ο γιος του, επανέφερε την ίδια ημερήσια προσέγγιση στην ενημέρωση που είχε απολαύσει ο πατέρας του και την πήγε ένα βήμα πιο πέρα, παίρνοντας έναν από τους ανθρώπους της ενημέρωσης του PDB μαζί του στα ταξίδια εγχωρίως και στο εξωτερικό κατά την διάρκεια των οκτώ χρόνων της θητείας του.

ΤΟ ΧΑΡΤΙ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ

Με το πρόγραμμά του να μετράται με το λεπτό, ο Trump θα έχει τεράστιες απαιτήσεις από τον χρόνο του. Το να βρει ένα παράθυρο κάθε μέρα για να συζητήσει με αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών τις εκτιμήσεις τους για τις παγκόσμιες απειλές και ευκαιρίες, δεν θα είναι εύκολο.

Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα για τον Trump από την καθημερινή, πρόσωπο με πρόσωπο ενημέρωση πληροφοριών μπορεί να αντισταθμίζουν τα μειονεκτήματα. Αναφορές σχετικά με την αλληλεπίδρασή του με κορυφαία στελέχη στην δική του εταιρεία δηλώνουν ότι προτιμά τις συζητήσεις αντί για τα έγγραφα. Μακρές εκτιμήσεις που ξεδιπλώνουν περίπλοκα στοιχεία και επιχειρηματολογία, όσο κι αν είναι καλογραμμένες και επεξεργασμένες, μπορεί να μην ταιριάξουν καλά με το προτιμώμενο στυλ μάθησής του. Επιπλέον, η αλληλεπίδραση με εκείνους που κάνουν την ενημέρωση θα επιτρέψει στον Trump να αμφισβητήσει τις παραδοχές στις οποίες στηρίζονται τα ουσιαστικά επιχειρήματα του βιβλίου, να διερευνήσει εκείνους που κάνουν την ενημέρωση για την εμπιστοσύνη των ειδικών σε διάφορα συμπεράσματα, να συζητήσει εναλλακτικές εκτιμήσεις, και να ακούσει υπαινιγμούς ανώτερης τάξης που μπορεί να μην προκύπτουν χωρίς αυθόρμητη συνομιλία.

Ο κατά πρόσωπο χρόνος των αξιωματικών των υπηρεσιών πληροφοριών με τον Trump θα βοηθήσει επίσης να αποτρέψει την PDB από το να γίνει ένα πολύ ακριβό χαρτομάνι στην διοίκηση του, όπως ήταν κατά την διάρκεια εκείνης του Nixon.Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Νίξον, Χένρι Κίσινγκερ [15], υποστήριξε ότι ο Νίξον την «αγνοούσε συχνά» όσο ήταν πρόεδρος. «Η PDB δεν ήταν ένα κεντρικό έγγραφο στον τρόπο σκέψης μας», μου είπε ο Κίσινγκερ. «Ήταν [απλώς] μια εισροή».

Για τους αξιωματικούς των πληροφοριών, η ενημέρωση του Τραμπ για δυσάρεστες αλήθειες θα έρθει με προκλήσεις. Σε σκηνικά που κυμαίνονται από τις συνεντεύξεις Τύπου μέχρι τα tweets αργά το βράδυ, αντιδρούσε γρήγορα και απότομα στις ειδήσεις που δεν του άρεσαν. Παρά το γεγονός ότι οι αξιωματικοί πληροφοριών θεσμικά έχουν φθάσει να περιμένουν τραχιές αντιδράσεις από ένα σημαντικό υποσύνολο της κάθε διοίκησης, το να δίνουν σε έναν αντανακλαστικά μαχητικό πρόεδρο καθημερινή ενημέρωση πληροφοριών θα είναι κάτι καινούργιο -και θα θέσει εξαιρετική πίεση σε εκείνους που κάνουν την ενημέρωση και στις υπηρεσίες τους.

Οι πρόσωπο με πρόσωπο διαφωνίες μεταξύ των προέδρων και εκείνων που κάνουν την ενημέρωση, ωστόσο, δεν πρέπει απαραίτητα να φέρει άγος στην σχέση τους. Ο George H.W. Μπους έθεσε τον χρυσό κανόνα εδώ. Σε μια περίπτωση, στοιχημάτισε με εκείνον που έκανε την ενημέρωση ότι η πρόβλεψη της PDB επί του αποτελέσματος κάποιων προσεχών εκλογών ήταν λάθος. Σε εκείνη την περίπτωση, ο χρόνος απέδειξε σωστό τον Μπους, και εκείνος που έκανε την ενημέρωση πλήρωσε - ένα παγωτό χωνάκι.

Ο Trump έχει άφθονους λόγους να συνεργαστεί μαζί με εκείνους που θα του κάνουν την ενημέρωση, αντί εναντίον τους. Η παραγωγική αλληλεπίδραση με την κοινότητα των πληροφοριών, στο κάτω-κάτω, θα βοηθήσει να ξεπεραστεί ο σκεπτικισμός πολλών στην αρένα της εθνικής ασφάλειας. Επίσης, καθώς ο Trump θα μαθαίνει ότι η PDB είναι πραγματικά το δικό του βιβλίο, θα ανακαλύψει ότι η παραγωγική συμμετοχή του θα παρακινήσει τους αναλυτές να προσφέρουν βαθύτερες ιδέες για να τον βοηθήσουν να πάρει σημαντικές αποφάσεις.

Μια υπόθεση από τα τέλη της προεδρίας Κλίντον [16] είναι διδακτική. Το πρωί της 4ης Ιουλίου του 1999, ετοιμαζόταν να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό του Πακιστάν, Ναουάζ Σαρίφ, στην Ουάσιγκτον, καθώς η ινδική υποήπειρος έφτανε στα πρόθυρα του πρώτου πυρηνικού πολέμου στον κόσμο.

Παρά τα χρόνια της άμπωτης και της παλίρροιας με τις ενημερώσεις του, εκείνο το πρωί, όπως και οι περισσότεροι, ο Κλίντον είχε διαβάσει την PDB του προσεκτικά. «Ανησύχησα, εν μέρει εξαιτίας των πραγμάτων που διάβασα στην PDB», μου είπε. «Σκέφθηκα ότι η Ινδία και το Πακιστάν είχαν λιγότερο από τέλεια γνώση για το πυρηνικό δόγμα και τις προθέσεις ο ένας του άλλου». Ο Κλίντον αντιμετώπισε τον Σαρίφ με τις επιφυλάξεις του, ρωτώντας αν ο πρωθυπουργός γνώριζε ότι ο δικός του στρατός ετοίμαζε πυρηνικούς πυραύλους για δράση, φέρνοντας την διαμάχη πιο κοντά σε μια καταστροφή. Ο Σαρίφ φάνηκε να αιφνιδιάστηκε. Τελικά, ο πρόεδρος τον έπεισε να αποσύρει πακιστανικά στρατεύματα και, σε αντάλλαγμα, υποσχέθηκε να ενθαρρύνει την Ινδία να επανεκκινήσει τον διμερή διάλογο με το Πακιστάν.

Ο Κλίντον πιστώνει την καθημερινή έκθεση των μυστικών υπηρεσιών του ως ότι τον βοήθησε να αποτρέψει έναν πυρηνικό πόλεμο: «Ένιωσα ότι είχα υπηρετηθεί πολύ καλά από την PDB». Η εμπειρία του Trump με τις πληροφορίες κατά την μετάβαση μπορεί επίσης να ανοίξει τα μάτια του στην αξία του να έχει τέτοια χαρτιά να παίξει.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2016-11-20/trump-s...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/twitter.com/davidpriess
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2016-02-26/all-pre...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2015-03-01/disrupt...
[4] https://www.foreignaffairs.com/anthologies/2015-09-29/essays-presidency
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2016-11-09/trump-a...
[6] http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/politics/ct-trump-classif...
[7] https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/1984-12-01/preside...
[8] https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/2016-08-10/his-fin...
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/1995-11-01/jimmy-carters-modest-...
[10] https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2016/10/28/careless-but-n...
[11] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/isis-not-terrorist-g...
[12] https://www.foreignaffairs.com/articles/what-obama-gets-right
[13] https://www.foreignaffairs.com/regions/russia-fsu
[14] https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/2008-03-02/george-...
[15] https://www.foreignaffairs.com/articles/2001-07-01/pitfalls-universal-ju...
[16] https://www.foreignaffairs.com/articles/2000-03-01/two-cheers-clintons-f...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition