Η μάχη για την Μοσούλη

Καθώς η μάχη για την ανακατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) εκτείνεται στον τέταρτο μήνα της, ο ιρακινός στρατός έχει κερδίσει εύσημα από τις μακρινές γωνιές του πλανήτη. Ο Αμερικανός ταξίαρχος Rick Uribe δήλωσε [1] ότι οι ιρακινές δυνάμεις είναι «στο αποκορύφωμά τους» και «θα συνεχίσουν να βελτιώνονται, λόγω των μαθημάτων που μαθαίνουν σε καθημερινή βάση». Παρ’ όλα αυτά, η μάχη αναμένεται να διαρκέσει πολλούς μήνες.

ΠΡΟΠΥΡΓΙΟ ΤΟΥ ISIS

Τον Ιούνιο του 2014, το ISIS κατέλαβε την Μοσούλη, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ στα βόρεια, στέλνοντας κύματα σοκ σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέσα σε λίγες μέρες, τέσσερα τμήματα του ιρακινού στρατού και οι αστυνομικές δυνάμεις σε τέσσερις επαρχίες κατέρρευσαν, αφήνοντας στο ISIS τον έλεγχο του ενός τρίτου του Ιράκ. Εκατομμύρια πολίτες εκτοπίστηκαν, και οι Χριστιανοί αναγκάστηκαν να φύγουν. Μέσα σε έναν μήνα, το ISIS θα αποκτούσε τον έλεγχο του ενός τρίτου της Συρίας, και θα κήρυττε ένα ισλαμικό χαλιφάτο [2], το όνειρο κάθε ισλαμιστή εξτρεμιστή. Σύντομα το ISIS απειλούσε το Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της περιφέρειας του ιρακινού Κουρδιστάν, κάτι που προκάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξεκινήσουν αεροπορικές επιδρομές για να προστατεύσουν την πόλη.

Στον απόηχο των εντυπωσιακών πρώτων επιτυχιών του, περίπου 40.000 τρομοκράτες [3] από περισσότερες από 100 χώρες ταξίδεψαν στην Συρία και το Ιράκ για να ενταχθούν στο ISIS. Η προπαγανδιστική μηχανή του παρήγαγε όχι λιγότερα από 100 βίντεο το μήνα που μεταδόθηκαν από δεκάδες χιλιάδες λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το ISIS συνεχίζει να βγάζει εκατομμύρια δολάρια στην Συρία και το Ιράκ, και οι εδαφικές επιχειρήσεις του έχουν επεκταθεί στο Αφγανιστάν, το Καμερούν, το Τσαντ, την Αίγυπτο, την Λιβύη, τον Νίγηρα, τη Νιγηρία και την Τυνησία.

Εν τω μεταξύ, η Μοσούλη έχει παραμείνει το μεγαλύτερο ελεγχόμενο από το ISIS πληθυσμιακό κέντρο ακόμα και παρ’όλη την ιρακινή αντεπίθεση για να το ανακαταλάβουν. Είναι κοντά στην Συρία, την Τουρκία και το Κουρδιστάν, είναι το σπίτι του ήμισυ των πρώην αξιωματικών του ιρακινού στρατού, και παράγει περισσότερο σιτάρι και ζωικό κεφάλαιο από όσο οποιαδήποτε άλλη επαρχία του Ιράκ -οι στρατιωτικοί και εμπορευματικοί πόροι από τους οποίους το ISIS αντλεί την δύναμή του. Αν η Μοσούλη δεν ανακαταληφθεί, το ISIS δεν θα ηττηθεί ποτέ. Αν η πόλη μπορέσει να ανακαταληφθεί, διάλυση της οργάνωσης θα είναι διαθέσιμη.

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ

Σε ένα e-mail, ένας Αμερικανός στρατηγός ο οποίος διοικούσε τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ επαίνεσε τις ιρακινές δυνάμεις αντιτρομοκρατίας για τις επιδόσεις τους στην Μοσούλη. «Νομίζω ότι η επιχείρηση ήταν αρκετά εντυπωσιακή, αν και με πολύ σκληρή μάχη και δύσκολη, όπως είναι όλες οι μάχες στις μεγάλες πόλεις όπου γίνεται μια σημαντική προσπάθεια για να αποφευχθεί ο θάνατος αμάχων και οι ζημιές σε υποδομές», είπε, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, επειδή δεν ήθελε να σχολιάσει την εξελισσόμενη εκστρατεία.

Αλλά κάτω από την φωτεινή εικόνα υπάρχει μια άσχημη πραγματικότητα: Η πολυαναμενόμενη μάχη της Μοσούλης στηριζόταν σε ένα ελαττωματικό στρατηγικό σχέδιο. Εξαρτάτο από την εσφαλμένη υπόθεση ότι το ISIS θα είχε αποδυναμωθεί μετά από μια σειρά ήττες στο Ιράκ και την Συρία κατά το τελευταίο έτος και ως εκ τούτου δεν θα αγωνιζόταν για πολύ καιρό για να κρατήσει την πόλη. Υπ’ αυτή την άποψη, θεωρήθηκε προτιμότερο να μην απομονωθεί η πόλη εντελώς. Κάτι τέτοιο θα εξοικονομούσε ζωές αμάχων και στρατιωτικούς πόρους, αφήνοντας τους μαχητές του ISIS να υποχωρήσουν και να βρουν τις δικές τους οδούς διαφυγής από την Μοσούλη.

Αυτό το σχέδιο για την Μοσούλη ήταν το αποτέλεσμα της ιρακινο-αμερικανικής στρατιωτικής συνεργασίας, σύμφωνα με τον Kadhim al-Waeli, έναν ειδικό σύμβουλο της υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχίας κατά του ISIS μέχρι το Νοέμβριο του 2016. Είχε σχεδιαστεί [4] από τον αντιστράτηγο Abdul Amir al-Lami, τον γενικό διοικητή των ιρακινών δυνάμεων που συμμετέχουν στην μάχη, και τον στρατηγό Sean MacFarland, τον διοικητή της αμερικανικής συμμαχίας ενάντια στο ISIS. Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Haider al-Abadi διέταξε μια επαναξιολόγηση του σχεδίου αφότου περίπου 100 Ιρακινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σε μια μάχη [5] σε ένα νοσοκομείο στην Μοσούλη στις αρχές Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ash Carter, ο οποίος επισκέφθηκε την Βαγδάτη τον ίδιο μήνα, φέρεται να συζήτησε [6] την αλλαγή των στρατιωτικών σχεδίων με τον Abadi.

Πριν από την μάχη, ο Hisham al-Hashimi, ειδικός σε θέματα του ISIS στο Ιρακινό Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, εκτίμησε ότι οι δυνάμεις του ISIS στην Μοσούλη αριθμούσαν περίπου 5.500 μαχητές. Ο Rayan al-Hadidi, ένας πολιτικός ακτιβιστής από την Μοσούλη, δήλωσε ότι η τρομοκρατική ομάδα είχε παρατάξει στην πόλη τρία ειδικά τάγματα οπλισμένα με μικρά όπλα. Αυτά τα τάγματα είχαν εκπαιδευτεί για περισσότερο από ένα χρόνο ώστε να αποκρούσουν μια ιρακινή κατάληψη της πόλης. Πέρα από τάγματα στους δρόμους, «υπάρχει επίσης η Ταξιαρχία αλ Φαρούκ, η οποία είναι μια ταξιαρχία αρμάτων που αποτελείται από πρώην αξιωματικούς του ιρακινού στρατού που χρησιμοποιούν κατασχεμένα τανκς του ιρακινού και του συριακού στρατού». Ο Hadidi προειδοποίησε επίσης ότι το ISIS είχε συγκεντρώσει μια ομάδα 120 ελεύθερων σκοπευτών για να επανδρώσουν τις στέγες της πόλης.

Επιπλέον, όπως μου είπε ο Hadidi, μια άλλη δύναμη 400 ξένων μαχητών του ISIS αποκαλούμενη ως inghimasyin επρόκειτο να αναπτυχθεί στην πόλη. Αυτή η δύναμη, με επικεφαλής τον Gulmurod Halimov, τον Τατζίκο πρώην συνταγματάρχη των ειδικών δυνάμεων και τον πλέον υψηλόβαθμο στρατιωτικό διοικητή του ISIS, είχε εκπαιδευτεί για περισσότερο από τρεις μήνες στην περιοχή al-Ghabat στην Μοσούλη. Οι πηγές του Hadidi δήλωσαν ότι μια ομάδα που χειριζόταν το οπλοστάσιο του ISIS από πυραύλους μικρού βεληνεκούς συνεισέφερε περίπου 300 πυραύλους, συμπεριλαμβανομένων 200 που παρήχθησαν τοπικά. Εκτός από αυτό, όχι λιγότερα από 300 παγιδευμένα αυτοκίνητα και 150 ξένοι βομβιστές αυτοκτονίας είχαν ενταχθεί στην δύναμη αυτοκτονίας του ISIS, και άλλοι 700 μαχητές είχαν σημειώσει την ετοιμότητά τους να χρησιμοποιήσουν τα εκρηκτικά γιλέκα τους.

«Εκτός από όλες αυτές τις ομάδες, υπάρχουν άλλοι πέντε στρατιωτικοί σχηματισμοί του ISIS στην Μοσούλη: Ο στρατός των Usra [δύσκολες καταστάσεις], η ομάδα διάσπασης, η δύναμη υποστήριξης, οι ομάδες σύγκρουσης και η ομάδα όλμων. Οι πέντε μονάδες αποτελούνται από περίπου 2.000 μαχητές, κατέληξε ο Hadidi. Για κάποιο λόγο, όμως, οι Ιρακινοί και οι Αμερικανοί στρατιωτικοί πίστευαν ότι αυτές οι δυνάμεις του ISIS -αριθμώντας περίπου 5.500 άνδρες- θα φύγουν και δεν θα πολεμήσουν σοβαρά.

ΕΝΑ ΤΡΕΜΑΜΕΝΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ

Η μάχη για να ανακαταληφθεί η Μοσούλη άρχισε στις 17 Οκτωβρίου του 2016. Κατά την διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων της εκστρατείας, οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις κινήθηκαν γρήγορα για να φτάσουν στην πόλη, απελευθερώνοντας εκατοντάδες χωριά και πολλές πόλεις στην διαδρομή. Παρ’ όλα αυτά, τα πράγματα επιβραδύνθηκαν μόλις ο στρατός έφθασε στην Μοσούλη. Εκεί, οι δυνάμεις εισβολής ήταν σε θέση να καθαρίσουν κατά μέσο όρο μόνο μια γειτονιά, από τις πολλές δεκάδες που εξακολουθούν να είναι υπό κατοχή, ανά ημέρα. Οι τακτικές του ISIS που περιλαμβάνουν σήραγγες, παγιδευμένα κτίρια, καύση βενζίνης σε χαντάκια, κρυφές βόμβες, ελεύθερους σκοπευτές, επιθέσεις αυτοκτονίας και βόμβες αυτοκινήτων, έχουν περιπλέξει την αποστολή απελευθέρωσης. Μέχρι σήμερα, ήταν ικανές να καθαρίσουν μόνο τα δύο τρίτα της ανατολικής πλευράς της Μοσούλης, μια πολύ πιο αργή και πιο μέτρια επιτυχία από ό, τι αναμενόταν.

Μέλη του Ιρακινού Στρατού βάλλουν προς θέσεις μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στα νότια της Μοσούλης, στο Ιράκ, τον Δεκέμβριο του 2016. ALAA AL-MARJANI / REUTERS
----------------------------------------------

Ακόμα κι έτσι, 2.137 Ιρακινοί στρατιώτες, αστυνομικοί και πολιτοφύλακες σκοτώθηκαν μέσα και γύρω από την Μοσούλη κατά την διάρκεια των πρώτων 50 ημερών της μάχης. Περίπου 4.500 άλλοι τραυματίστηκαν. Αυτοί οι αριθμοί δόθηκαν από πηγές των ιρακινών στρατιωτικών νοσοκομείων. Επίσημες ιρακινές πηγές έχουν επικρίνει τον αριθμό των νεκρών ως υπερβολικό, αλλά έχουν παραδεχθεί ότι η καταγραφή των τραυματιών μπορεί να είναι κοντά στην πραγματικότητα.

Κατά τις πρώτες ημέρες της εκστρατείας, η ιρακινή κυβέρνηση ζήτησε από τους πολίτες μέσα στην Μοσούλη να μείνουν στα σπίτια τους και να μην προσπαθήσουν να εκκενώσουν την πόλη. Ήταν μια προσπάθεια να αποφευχθεί η έξοδος ενός εκατομμυρίου πολιτών [7], για την οποία ούτε η ιρακινή κυβέρνηση ούτε οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις ήταν επαρκώς εξοπλισμένοι να βοηθήσουν. Αλλά το ISIS έχει χρησιμοποιήσει τους αμάχους στην περιοχή ως ανθρώπινες ασπίδες. Περίπου 1.000 έχουν σκοτωθεί στην μάχη μέχρι στιγμής, κυρίως από το ISIS.

Επειδή η Βαγδάτη περίμενε ότι οι μαχητές του ISIS απλώς θα εγκαταλείψουν την πόλη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν περικύκλωσαν την Μοσούλη πριν από την μάχη που ξεκίνησε με σκοπό να κόψει την γραμμή εφοδιασμού του ISIS από το Ταλ Αφάρ προς τα δυτικά. Στην πραγματικότητα, μέχρι σήμερα, το οχυρό του ISIS στην Μοσούλη παραμένει συνδεδεμένο με το Ταλ Αφάρ. Παρ’ όλα αυτά, άλλοι Ιρακινοί αξιωματικοί διαφωνούν ότι αυτό έχει κάνει κάποια σημαντική διαφορά. «Δεν είναι εύκολο να περικυκλωθεί μια πόλη όπου ο εχθρός έχει εξαπλωθεί στο αγροτικό περιβάλλον της», μου είπε ο Saad Alobaidy, ένας πρώην αξιωματικός πληροφοριών του στρατού.

Ομοίως, ο στρατός δεν είχε κόψει τους δρόμους που συνδέουν το Ταλ Αφάρ με την Συρία πριν ξεκινήσει η επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης. Μόνο κατά το τέλος της πέμπτης εβδομάδας της μάχης οι διαδρομές έκλεισαν οριστικά. «Το ότι δεν κόπηκε η γραμμή εφοδιασμού του ISIS μέσω των συριακών εδαφών που οδηγούν στην al-Raqqah ήταν μια λανθασμένη εκτίμηση της κατάστασης από την ιρακινή διοίκηση», μου είπε ο Waleed Mohammed Jassem, ο Ιρακινός στρατηγός που ήταν επιφορτισμένος με την ίδρυση της Ένατης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας μετά την υπό αμερικανική ηγεσία εισβολή του Ιράκ. Ο Karim al-Tleibawi, μέλος των ιρακινών Ειδικών Δυνάμεων, εξήγησε ότι ο αποκλεισμός αυτών των οδικών αξόνων δεν ήταν εύκολη υπόθεση. «Το να κρατούνται κάποιες δυνάμεις κοντά στην Βαγδάτη και στην επαρχία Ανμπάρ για τον φόβο της πτώσης της, ενώ άλλες δυνάμεις ετοιμάζονταν να επιτεθούν στην Hawija και προστάτευαν το Κιρκούκ [την πλούσια σε πετρέλαιο πόλη στο βορρά] συν τις μεγάλες γραμμές εφοδιασμού από την Βαγδάτη, όλα αυτά συνέβαλαν στην έλλειψη προόδου στο βορειοδυτικό Ιράκ». Ο Tleibawi υπηρετεί τώρα στην διοίκηση των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης, την σιιτική πολιτοφυλακή που μάχεται για λογαριασμό της κυβέρνησης.

Επειδή η Μοσούλη δεν τέθηκε υπό πολιορκία πριν από την μάχη, οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις δεν θα μπορούσαν ούτε να σταματήσουν το ISIS από το να ανεφοδιάζεται, ούτε να του επιτεθούν από τις δυτικές περιοχές της πόλης. Σήμερα, η επίθεση εξακολουθεί να διεξάγεται μόνο από τα ανατολικά.

Πέντε γέφυρες συνδέουν την ανατολική πλευρά της Μοσούλης με την δυτική πλευρά της. Ούτε καταλήφθηκαν ούτε καταστράφηκαν κατά τις πρώτες ημέρες της μάχης. Μέχρι το τέλος της πέμπτης εβδομάδας, αφού ο ιρακινός και ο αμερικανικός στρατός συνειδητοποίησαν ότι το ISIS δεν υποχωρούσε και συνέχιζε να χρησιμοποιεί τις γέφυρες για την μεταφορά προμηθειών, οι δυνάμεις επιτέλους απέκτησαν μια στρατηγική για τα περάσματα. Η τελευταία γέφυρα καταστράφηκε τελικά [8] στα τέλη του Δεκεμβρίου.

Ο Atheel al-Nujaifi, ο πρώην κυβερνήτης της Μοσούλης που διοικεί τώρα μια υποστηριζόμενη από την Τουρκία δύναμη βορειοανατολικά της πόλης, πιστεύει ότι η παραμέληση των γεφυρών είχε να κάνει με την κατεύθυνση από την οποία οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην πόλη. «Επέλεξαν την κατεύθυνση των πιο κατοικημένων περιοχών για να μπουν στο κέντρο της πόλης. Παραμέλησαν το βόρειο μέτωπο που θα μπορούσε να οδηγήσει στις γέφυρες χωρίς να περάσουν από κατοικημένες γειτονιές». Σίγουρα, υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι η αμερικανο-ιρακινή στρατηγική ήταν η κατάλληλη˙ ένας blogger στην Μοσούλη που γράφει με ψευδώνυμο, υποστηρίζει ότι «ο βομβαρδισμός των γεφυρών από την αρχή θα μπορούσε να κάνει ζημιά στους αμάχους που ζουν υπό πολιορκία».

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ

Για περίπου 18 μήνες, από τον Απρίλιο του 2015 ως τον Οκτώβριο του 2016, ο διοικητής υπεύθυνος της εκστρατείας της Μοσούλης ήταν ο υποστράτηγος Najim Jabouri [9], ένας στρατιωτικός αξιωματούχος ο οποίος ποτέ δεν είχε αποφοιτήσει από ένα κολλέγιο του γενικού επιτελείου ούτε καν διοίκησε ένα τάγμα.

Υπό τον γενικό διοικητή της εκστρατείας στην Μοσούλη ήταν πάνω από 100.000 στρατιώτες του ιρακινού στρατού, εκ των οποίων μόνο ένα μικρό μέρος είχε εκπαιδευτεί στο αντάρτικο των πόλεων. Επιπλέον, μόνο οι μισοί από αυτούς είχαν αναπτυχθεί στους δύο πρώτους δυόμιση μήνες της μάχης, και 400 από αυτούς σκοτώθηκαν στην δράση κατά την διάρκεια των πρώτων 50 ημερών της μάχης.

Ωστόσο, πριν από τη μάχη, ο Jabouri είπε τουλάχιστον τέσσερις φορές ότι οι στρατιώτες του ήταν έτοιμοι να ανακαταλάβουν την Μοσούλη. «Οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Makhmur είναι πλήρως έτοιμες να ξεκινήσουν την μάχη της Μοσούλης αφότου έλαβαν την αναγκαία εκπαίδευση, και έχουν εξοπλιστεί με όπλα και άλλα εφόδια», είπε σε μια ιρακινή εφημερίδα [10] τον Ιανουάριο του 2016. Παρά την έλλειψη προόδου, ο Jabouri συνέχισε να επιμένει για δύο μήνες αφότου ξεκίνησε η μάχη, ότι οι δυνάμεις του ήταν έτοιμες.

Σε πολλές περιπτώσεις, εξάλλου, είχε προβλέψει ότι θα ξεσπούσε μια εξέγερση στην Μοσούλη αφότου θα άρχιζε η μάχη. Αυτό, επίσης, δεν συνέβη ποτέ. Ούτε η πρόβλεψή του ότι οι δυνάμεις του ISIS στην Μοσούλη θα κατέρρεαν γρήγορα επιβεβαιώθηκε. Σε τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις, είπε στους δημοσιογράφους ότι οι δυνάμεις του ISIS είχαν καταρρεύσει, παρότι δεν είχαν. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που, τον Οκτώβριο του 2016 μετά από 18 μήνες διοίκησης του Jabouri, η ιρακινή ηγεσία επέλεξε [11] τον αντιστράτηγο Abdul Amir al-Lami, τον βοηθό αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του ιρακινού στρατού [αρμόδιο] για τις επιχειρήσεις, να αναλάβει. Παρά το γεγονός ότι τα προσόντα του νέου διοικητή να ηγηθεί της εκστρατείας δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση, κάποιες φωνές στο εσωτερικό του ιρακινού στρατού έχουν μιλήσει για τα μειονεκτήματα του στυλ της ηγεσίας του. «Είναι ένας ικανός, παρατηρητικός, σφοδρός και θαρραλέος αξιωματικός των Ειδικών Δυνάμεων», μου είπε ο Khalid Gargur, πρώην γενικός διευθυντής των μέσων μαζικής ενημέρωσης στο ιρακινό Υπουργείο Άμυνας. «Αλλά βιάζεται στην λήψη κρίσιμων αποφάσεων».

ΕΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΙΜΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ;

Αρκετοί Ιρακινοί με τους οποίους μίλησα πιστεύουν ότι το χρονοδιάγραμμα για την ανακατάληψη της Μοσούλης επιλέχθηκε από την διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, για να ενισχύσει η θέση της Δημοκρατικής υποψήφιας Χίλαρι Κλίντον πριν από τις προεδρικές εκλογές. «Το χρονοδιάγραμμα της μάχης ήταν αμερικανικό. Νομίζω ότι συνδεόταν με το χρονοδιάγραμμα των αμερικανικών εκλογών», συνδύασε ο Mouayad Alwindawi, ένας πρώην υποστράτηγος στην ιρακινή Διεύθυνση Γενικής Ασφάλειας. Άλλοι που είναι πιο κοντά στο θέμα, συμπεριλαμβανομένου του Ειδικού Σύμβουλου Waeli, αρνούνται αυτήν την θεωρία συνωμοσίας. «Ο διεθνής συνασπισμός καλείται να γνωμοδοτεί, αλλά δεν παίρνει αποφάσεις. Η χρονική στιγμή επιλέχθηκε από την ιρακινή κυβέρνηση και την Κοινή Διοίκηση Επιχειρήσεων», δήλωσε ο Waeli. «Ίσως οι Αμερικανοί ανέβαλαν την μάχη για 18 ημέρες γιατί περίμεναν την άφιξη των ελικοπτέρων Apache, αλλά και για την προετοιμασία του αμερικανικού πυροβολικού».

Ιρακινός στρατιώτης χρησιμοποιεί το όπλο του για να κρατήσει ψηλά ένα κράνος ως δόλωμα κατά την διάρκεια συγκρούσεων με μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στην Al-Qasar, νοτιοανατολικά της Μοσούλης, τον Νοέμβριο του 2016. GORAN TOMASEVIC / REUTERS
----------------------------------------------

Σε κάθε περίπτωση, η μάχη είχε προβλεφθεί μήνες πριν ξεκινήσει˙ ο Ιρακινός πρωθυπουργός είχε υποσχεθεί να επαναφέρει την πόλη από το τέλος του 2016. Και οποιαδήποτε προειδοποίηση για την ημερομηνία έναρξης «πιθανώς είχε ελάχιστη επίδραση στην διεξαγωγή της μάχης», μου είπε ο Peter Mansoor, ένας συνταξιούχος συνταγματάρχης του αμερικανικού στρατού που διοικούσε ένα τάγμα στο Ιράκ και υπηρέτησε ως επικεφαλής προσωπικού για τον στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους, τον διοικητή των πολυεθνικών δυνάμεων στο Ιράκ. « Το ISIS ήξερε ότι ο ιρακινός στρατός επρόκειτο να πολεμήσει για την Μοσούλη πριν από το τέλος του 2016 και έκανε τις προετοιμασίες του αναλόγως».

Ο ιρακινός στρατός, όμως, δεν ήταν αντίστοιχα προετοιμασμένος. Δεν περίμενε ότι οι μάχες θα επεκταθούν στην διάρκεια του χειμώνα. Και η αεροπορική δύναμη και τα ελικόπτερα ήταν λιγότερο αποτελεσματικά από ό, τι ανέμεναν οι σχεδιαστές χάρη σε απρόσμενες βροχές, έλλειψης διαθέσιμων ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, και περιοριστικούς κανόνες εμπλοκής, λόγω της μεγάλης παρουσίας αμάχων.

ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Επί μήνες, εκθέσεις του Τύπου και των «δεξαμενών σκέψης» (think tanks) προειδοποιούσαν για την έλλειψη ενός σχεδίου για την διοίκηση της Μοσούλης μετά την απελευθέρωση. Αλλά αυτό υπέθετε ότι η Μοσούλη τελικά, όντως θα απελευθερωνόταν. Καθώς ξεκινά το 2017, δεν υπάρχει πραγματικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της σκληρότερης μάχης κατά του ISIS από την εποχή της ίδρυσης της οργάνωσης. Ιρακινές πηγές πληροφοριών εκτιμούν ότι 2.000 μαχητές του ISIS σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν στην ανατολική πλευρά, αφήνοντας περίπου 500 εκεί και άλλους 4.000 στην δυτική πλευρά της πόλης.

Αν και η ανατολική πλευρά της Μοσούλης θα μπορούσε να εκκαθαριστεί μέσα σε λίγες εβδομάδες, η δυτική πλευρά θα μπορούσε να πάρει πολλούς μήνες για να απελευθερωθεί. Οι ιρακινές ομοσπονδιακές αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες αναμενόταν να καθαρίσουν την δυτική πλευρά, συμμετέχουν στην μάχη στην ανατολική πλευρά για να βοηθήσουν τις αντιτρομοκρατικές δυνάμεις. Κατά τους προσεχείς μήνες, οι αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις ενσωματώθηκαν περαιτέρω με τις ιρακινές δυνάμεις, γεγονός που θα μπορούσε να μετατρέψει αυτό που ήταν γραφτό να είναι ένας συμβουλευτικός ρόλος σε μια de facto αποστολή μάχης. Με τον τρόπο αυτό, οκτώ χρόνια υποσχέσεων της κυβέρνησης Ομπάμα ότι οι αμερικανικές επίγειες δυνάμεις δεν θα πολεμήσουν στο Ιράκ, θα αθετηθούν [12].

Αν και η ανακατάληψη της Μοσούλης από το ISIS θα είναι το πιο σημαντικό στρατηγικό πλήγμα για την τρομοκρατική οργάνωση μέχρι σήμερα, η καταπολέμηση του ISIS πιθανότατα θα διαρκέσει για μερικά χρόνια ακόμη. Για όσο γίνεται έτσι, θα συνεχίζει να απομυζά τους πόρους του Ιράκ και να περιορίζει τις πιθανότητες της χώρας προς την ανοικοδόμηση και την συμφιλίωση.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2017-01-10/fight-mosul

Σύνδεσμοι:
[1] http://hosted2.ap.org/apdefault/3d281c11a96b4ad082fe88aa0db04305/Article...
[2] http://www.wsj.com/articles/isis-declares-new-islamist-caliphate-1404065263
[3] https://www.rt.com/usa/345269-40000-foreign-terrorists-syria/
[4] http://www.defenseone.com/business/2015/10/meet-new-army-general-charge-...
[5] http://www.telegraph.co.uk/news/2016/12/29/iraqi-forces-met-car-bombs-la...
[6] https://www.defense.gov/News/Article/Article/1026729/carter-iraqi-prime-...
[7] http://www.nytimes.com/2016/11/24/world/middleeast/iraq-mosul-isis-civil...
[8] http://www.foxnews.com/world/2016/12/28/residents-say-mosuls-last-functi...
[9] http://www.thefiscaltimes.com/2016/10/19/Battle-Mosul-Has-US-Backed-Inco...
[10] https://almadapress.com/ar/news/63863/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF-%D8%B9%D9...
[11] http://www.wmc.iq/NewsDetails.aspx?Nid=324
[12] http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-mosul-idUSKBN14C1RW

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition