Αυταρχισμός στην πΓΔΜ

Οι Σκοπιανοί της εργατικής τάξης δεν πίστευαν ότι το SDSM θα θεσπίσει μια σημαντικά διαφορετική ατζέντα από αυτήν της νυν κυβέρνησης. Ένα πλήρες 67% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων πήγαν στις κάλπες το 2016 –κατά 5% περισσότεροι από όσους το 2014- αλλά η αύξηση ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της εξαίρεσης δόλιων ψηφοφόρων από τους εκλογικούς καταλόγους. Δεν υπήρχαν αρκετοί νέοι ψηφοφόροι ενάντιοι στον Γκρουέφσκι για να ανατρέψουν την κυβέρνησή του. Το SDSM δεν προκάλεσε σημαντικές αποσκιρτήσεις από το VMRO-DPMNE, το οποίο έλαβε μόνο 30.000 λιγότερες ψήφους το 2016 σε σχέση με το 2014. Αυτό θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι τα βαρίδια του Ζάεφ ήταν πάρα πολλά για ορισμένους ψηφοφόρους ώστε να τα χωνέψουν. Ο Ζάεφ συνελήφθη το 2008 με την κατηγορία της διαφθοράς, αλλά ισχυρίστηκε ότι ήταν ένα πολιτικό θύμα του καθεστώτος Γκρουέφσκι. Η δημόσια απήχησή του περιορίστηκε επίσης από την έλλειψη διαφάνειας που περιέβαλλε τις μαγνητοφωνήσεις που διέρρευσαν, των οποίων η προέλευση και η πλήρης έκταση δεν έχει ακόμη καθοριστεί.

Και ακριβώς όπως και η παράταξη της Χίλαρι Κλίντον εντός του Δημοκρατικού Κόμματος, το SDSM δεν ενισχύθηκε από την συμπάθειά του προς τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Υπό την θητεία του, οι ολιγάρχες άνθισαν, η ανεργία αυξήθηκε στο 40% και τα μέτρα λιτότητας εγκρίθηκαν (σε συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) για να αντισταθμίσουν το οικονομικό σοκ της σύγκρουσης του 2001. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν ίσως η «από πάνω προς τα κάτω» προσέγγιση του κόμματος στην προεκλογική εκστρατεία, που έμοιαζε με το αποτυχημένο «ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους» μοντέλο της εκστρατείας της Κλίντον [18] που κατάφερε να αποξενώσει πιθανούς ψηφοφόρους.

Στις 9 Ιανουαρίου του 2017, ο Γκρουέφσκι έλαβε την εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Με μόνο δύο εκπροσώπους περισσότερους από τον Ζάεφ, θα αντιμετωπίσει δύσκολες προκλήσεις. Θεωρητικά, θα μπορούσε να αντλήσει από τους Αλβανούς πρώην εταίρους του συνασπισμού του, της «Δημοκρατικής Ένωσης για την Ενσωμάτωση». Ωστόσο, σε μια πρωτοφανή κίνηση, τα τρία μεγάλα αλβανικά κόμματα, τα οποία ελέγχουν 18 έδρες, διαμόρφωσαν μια κοινή πλατφόρμα [19]. Απαιτούν την χρήση της αλβανικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας της χώρας, δίκαιη εκπροσώπηση στην δημόσια διοίκηση, καθώς και υποστήριξη για το Γραφείο του Ειδικού Εισαγγελέα, το οποίο θα πρέπει να επαληθεύσει τους ισχυρισμούς περί διαφθοράς στους κόλπους της κυβέρνησης Γκρουέφσκι. Αυτές οι συνθήκες είναι απίθανο να δελεάσουν το VMRO-DPMNE, αλλά μπορεί επίσης να αποξενώσουν κάποιους υποστηρικτές του Ζάεφ, οι οποίοι φοβούνται ότι όσο περισσότερα δικαιώματα χορηγούνται σε Αλβανούς τόσο θα αποδυναμώνεται το σκοπιανό κράτος.

Η ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Το παράδειγμα της πΓΔΜ παρέχει ένα παράθυρο σε πιθανούς δρόμους που θα μπορούσε να πάρει ο «τραμπισμός». Οι θεσμοί ενδέχεται να έχουν σημαντική αντίσταση και αντισώματα, όπως πρότεινε ο Ομπάμα, αλλά στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Ο Γκρουέφσκι δεν ξεκίνησε ως ένας αυταρχικός ηγέτης, αλλά το καθεστώς του έχει διαρκέσει δέκα χρόνια μέχρι σήμερα, και προκάλεσε εκτεταμένες κοινωνικές συγκρούσεις και οικονομική ζημία. Η ανεπαρκής και υπό όρους χρηματοδότηση στο όνομα των «ισοσκελισμένων προϋπολογισμών» κάνει τις κρατικές υπηρεσίες επιρρεπείς σε πολιτικές πιέσεις. Η κυβέρνηση Γκρουέφσκι ήταν σε θέση να εξαγοράσει νομιμοφροσύνη με την απόσυρση της χρηματοδότησης από οργανισμούς που δεν ήταν σύμφωνοι με τις απόψεις της και την παροχή οικονομικών πόρων σε εκείνους που την υποστήριξαν. Το αίτημα του Τραμπ να δει τους καταλόγους των προγραμμάτων και των ιδιωτών που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως η ισότητα των φύλων [20] και η κλιματική αλλαγή [21] υπαινίσσεται μια δυνητικά παρόμοια διαδικασία.

Αγανάκτηση, εφάπαξ συλλαλητήρια, ακόμα και καθημερινές διαδηλώσεις δεν ήταν αρκετά για να ανατρέψουν το σκοπιανό καθεστώς. Οι αναρτήσεις στο Facebook και οι μαζικές κινητοποιήσεις επέτρεψαν στους Σκοπιανούς να ξεκινήσουν συζητήσεις για θέματα όπως η βιαιότητα της αστυνομίας και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, αλλά δεν έχουν παρακινήσει καμία πραγματική πολιτική αλλαγή. Πιο σημαντικό, οι διαμαρτυρίες δεν έχουν εμπλακεί παραγωγικά με εκείνους τους 500.000 Σκοπιανούς που υποστηρίζουν το καθεστώς του VMRO-DPMNE. Σε ένα τέτοιο πολωμένο πλαίσιο, οι αυταρχικές τάσεις στα Σκόπια έχουν ριζώσει παρέχοντας μια αίσθηση εξωπραγματικού -με γύψινες προσόψεις, ψεύτικες αντι-διαδηλώσεις και θεωρίες συνωμοσίας μεταμφιεσμένες ως ειδήσεις.

Υπάρχουν, ωστόσο, τρόποι για να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα. Στις 11 Δεκεμβρίου του 2016, οι αλβανικής καταγωγής ψηφοφόροι στην πΓΔΜ ψήφισαν υπέρ του SDSM, ξεπερνώντας χρόνια δυσπιστίας και εθνοτικού κατακερματισμού. Ένας αυξανόμενος αριθμός ελευθερόστομων δημόσιων προσώπων από την αλβανική μειονότητα της πΓΔΜ πιέζουν δημόσια τα κόμματά τους να αποφύγουν τον Γκρουέφσκι, συνεχίζοντας έτσι τις λαϊκές, πολυεθνικές προσπάθειες να ταρακουνήσουν την πολιτική [σκηνή]. Αυτό είναι ένα ελπιδοφόρο μάθημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες: Όπου χτίστηκαν οι υποδομές φροντίδας [22] και η καθημερινή αλληλεγγύη, η προοδευτική πολιτική αλλαγή είναι εφικτή.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/southeastern-europe/2017-01-12/a...