Η αλεπού των Φιλιππίνων | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αλεπού των Φιλιππίνων

Υπάρχει μια μέθοδος στην τρέλα του Duterte

Αλλά οι κινεζικές επενδύσεις εξαφανίστηκαν καθώς οι εντάσεις σχετικά με την Θάλασσα της Νότιας Κίνας άρχισαν να αυξάνονται το 2011. Η διμερής σχέση επιδεινώθηκε καθώς ο προκάτοχος του Duterte, ο πρόεδρος Benigno Aquino ΙΙΙ, έλαβε μια σκληρή στάση έναντι της Κίνας, καταθέτοντας την καταγγελία για την Θάλασσα της Νότιας Κίνας [8] στο Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο του ΟΗΕ. Το πιο σημαντικό, ο Aquino αναζωογόνησε την στρατιωτική συμμαχία ΗΠΑ-Φιλιππίνων με το άνοιγμα πέντε ναυτικών σταθμών για τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια κίνηση που η κινεζική ηγεσία θεώρησε ως άμεση πρόκληση για το status quo της Νότιας Θάλασσας της Κίνας. Οι επίσημες υψηλού επιπέδου ανταλλαγές μεταξύ των δύο χωρών ανεστάλησαν εντελώς υπό τον Aquino. Οι Φιλιππίνες ως εκ τούτου, κατά την διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, είχαν μείνει πολύ πίσω από τις άλλες χώρες του ASEAN όσον αφορά τις εισερχόμενες κινεζικές επενδύσεις.

ΕΙΝΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ο Duterte -είτε του αρέσει η Κίνα είτε όχι- σίγουρα καταλαβαίνει ότι οι δεσμοί της χώρας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περιορίσει την ικανότητά της να ακολουθεί μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για κάποιον που ψηφίστηκε για να ανέλθει στην εξουσία με βάση τις υποσχέσεις του για την βελτίωση της ζωής των φτωχών μέσω της αντιμετώπισης του σοβαρού ελλείμματος στις υποδομές της χώρας. Παρά την ισχυρή πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη και ένα κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα στα 3.540 δολάρια, το 2015 ο Logistics Performance Index της Παγκόσμιας Τράπεζας έδωσε στις Φιλιππίνες μια βαθμολογία για τις υποδομές μόνο 2,6 στα 5. Η Καμπότζη, με κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα στα 1.070 δολάρια, έλαβε 2,58. Πολλές επαρχίες στις Φιλιππίνες έχουν σοβαρά προβλήματα συγκοινωνιών. Οι ελλείψεις ενέργειας είναι ευρέως διαδεδομένες, ιδιαίτερα στις φτωχές περιοχές όπως η επαρχία καταγωγής του Duterte, το Μιντανάο. Ως αποτέλεσμα, ο προϋπολογισμός των υποδομών του Duterte για το 2017 αυξήθηκε κατά 13,8% κατά το προηγούμενο έτος, και ο ίδιος έχει υποσχεθεί να αυξήσει τις δαπάνες υποδομής από 5% σε 7% εκατό του ΑΕΠ των Φιλιππίνων. Για τον Duterte, αυτό είναι μια εποχή «it’s-the-economy-stupid» κατά την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να προσφέρουν μεγάλη βοήθεια.

19012017-1.jpg

Ο Duterte και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε σε ένα επίσημο δείπνο στην Μανίλα, τον Ιανουάριο του 2017. REUTERS
--------------------------------------

Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, μπορεί. Μέχρι στιγμής, ο Duterte έχει κλειδώσει ένα δάνειο από την AIIB και πέτυχε 13 διμερείς δανειακές επενδυτικές συμφωνίες με την Κίνα, συνολικής αξίας 24 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Μια δημοκρατία όπως οι Φιλιππίνες, με ελευθερία του Τύπου και ζωντανή κοινωνία των πολιτών, είναι ένα πολύ πιο δύσκολο περιβάλλον για να ελιχθούν οι Κινέζοι επενδυτές από ό, τι είναι οι μη δημοκρατικές χώρες όπως η Καμπότζη, το Λάος και το Βιετνάμ. Το έργο Northrail, που υπεγράφη κατά την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Hu το 2005, αντιμετώπισε δυσκολίες που σχετίζονται με καταγγελίες περί διαφθοράς, μετεγκατάσταση κατοίκων, και τελικά μια δικαστική απόφαση κατά της σύμβασης, οδηγώντας σε ενδεχόμενη εγκατάλειψη του έργου. Ένα άλλο έργο υψηλού προφίλ, η κατασκευή ενός εθνικού ευρυζωνικού δικτύου με επικεφαλής την κινεζική εταιρεία τηλεπικοινωνιών ZTE, ακυρώθηκε το 2007 εν μέσω σκανδάλων δωροδοκίας. Παρόμοια θέματα θα ταλαιπωρούν σίγουρα τις κινεζικές επενδύσεις στο μέλλον.

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να είναι κάποιος σκεπτικός επί της στρατηγικής του Duterte. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι το ευρύ αντι-κινεζικό και φιλο-αμερικανικό συναίσθημα στην κοινωνία των Φιλιππίνων, τόσο μεταξύ των ελίτ όσο και στο ευρύτερο κοινό. Μια δημοσκόπηση της Social Weather Stations τον Σεπτέμβριο του 2016 πρότεινε ότι το 76% των Φιλιππινέζων αισθάνονται «μεγάλη εμπιστοσύνη» στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ μόνο το 22% αισθάνονται το ίδιο και για την Κίνα. Είναι μόνο τώρα, με την μεγάλη εγχώρια δημοτικότητα, που ο Duterte έχει μια ευκαιρία να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Κίνα και να ελπίζει να προσελκύσει μερικά από τα κεφάλαια της χώρας.

Αλλά ο Duterte θα πρέπει να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις γρήγορα, δεδομένου ότι υπάρχει ένα δίκαιο ποσό εγχώριων αντι-κινεζικών συναισθημάτων που πρέπει να ξεπεραστούν. Αμέσως μετά το ταξίδι του Duterte στο Πεκίνο, η Γερουσία των Φιλιππίνων δεσμεύθηκε να επανεξετάσει την συμφωνία των 24 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Duterte με την Κίνα. Ζήτησε επίσης από την κυβέρνηση να εξηγήσει τις δηλώσεις του σχετικά με τον διαχωρισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Duterte, σε απάντηση, υπαναχώρησε από την δήλωσή του και επιβεβαίωσε την συμμαχία ΗΠΑ-Φιλιππίνων (αν και αργότερα απείλησε να παραβιάσει την συμμαχία αφότου ένας οργανισμός αμερικανικής βοήθειας ανέβαλλε μια ψηφοφορία για την ανανέωση της βοήθειας προς τις Φιλιππίνες). Ο Duterte, κατανοώντας την πρόκληση που αντιμετωπίζει, αντισταθμίζει επίσης έναντι της κινεζικής στρατηγικής του με την ενίσχυση των δεσμών με την Ιαπωνία. Σύντομα μετά από το ταξίδι του στο Πεκίνο, ο Duterte επισκέφθηκε το Τόκιο [9], όπου ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε δεσμεύτηκε να επενδύσει 1,85 δισ. δολάρια στις Φιλιππίνες.

ΟΤΑΝ Ο ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΠΑΕΙ ΣΤΗΝ ΜΑΝΙΛΑ