Η αλεπού των Φιλιππίνων

Το οικοδόμημα της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον ανησυχεί για τον αντι-αμερικανισμό του Duterte και την ζημιά που θα μπορούσε να κάνει στο σύστημα συμμαχιών των ΗΠΑ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού [10]. Ωστόσο, παρά το παράτολμο ύφος του, η διπλωματική στρατηγική του Duterte δεν είναι ασυνήθιστη. Η κινεζική πολιτική του είναι παρόμοια με ό, τι τα άλλα μέλη του ASEAN έχουν ασκήσει για περισσότερο από μια δεκαετία, χωρίς να αντιμετωπίσουν καμιά αντίδραση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ασία και η συνεργασία με την περιοχή δεν έχει αλλάξει καθόλου, και έχει, αν μη τι άλλο, γίνει ισχυρότερη. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει ως εκ τούτου να δώσει στον Duterte μεγαλύτερη ευελιξία στην άσκηση μιας οικονομικής πολιτικής που θα του επιτρέπει να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του προς τους ψηφοφόρους του, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται κινεζική οικονομική στήριξη. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ούτε τους πόρους ούτε την πολιτική βούληση για την χρηματοδότηση των σχεδίων υποδομών του Duterte, θα πρέπει να του επιτρέψουν να συνεχίσει την χρηματοδότηση από τους Κινέζους χωρίς να το ερμηνεύσουν αυτό ως απειλή για την Ουάσιγκτον.

Σίγουρα, ως πρόεδρος, ο Trump θα δημιουργήσει μια νέα δυναμική [11] για τις σχέσεις ΗΠΑ-Φιλιππίνων. Οι λαϊκιστικές προσωπικότητες του ίδιου και του Duterte και η αδιαφορία τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα μπορούσαν να τους παρέχουν μια βάση για δεσμούς, ιδίως αν ληφθεί υπόψη το ιστορικό της προστριβής του Duterte με την κριτική του Ομπάμα. Από την άλλη πλευρά, η αντικινεζική στάση και η ασυνέπεια του Trump θα μπορούσε να παρεμποδίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από το να διευθετηθούν παραγωγικά με την πολιτική Duterte έναντι της Κίνας.

Ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις Κίνας-Φιλιππίνων, η διοίκηση Trump θα πρέπει να επικεντρωθεί στην βελτίωση των σχέσεων με την Μανίλα. Η επιφυλακτικότητα του Duterte έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών πηγάζει από την πεποίθησή του ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει τους εγχώριους εχθρούς του, την εδραιωμένη ελίτ των Φιλιππίνων. Το να έρθει ο Duterte σε πολιτικές συζητήσεις μέσω επίσημων επισκέψεων και άλλων καναλιών είναι απαραίτητο για να πεισθεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν το σύνολο των Φιλιππίνων, και όχι μόνο το κατεστημένο της χώρας. Μέχρι να πιστέψει ότι η φωνή των Φιλιππίνων έχει ακουστεί, ο Duterte θα συνεχίσει να κάνει προκλητικά σχόλια και επιλογές πολιτικής.

Αυτό που ήταν το πιο εντυπωσιακό σχετικά με την συμφωνία του Duterte με την Κίνα ήταν ο ισχυρισμός του ότι θα ανοίξει εκ νέου διμερείς διαπραγματεύσεις για τις εδαφικές διαφορές τους, σε αντίθεση με το να πιέσει για νίκη των Φιλιππίνων στην απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου σχετικά με την Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ωστόσο, παρόμοιες διμερείς προσπάθειες έχουν αποτύχει και στο παρελθόν, λόγω των δυσκολιών στον συμβιβασμό αλληλοεπικαλυπτόμενων κυριαρχικών διεκδικήσεων των δύο χωρών. Παρά την ρητορική του Trump για την προτίμησή του να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από άλλες ασιατικές χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, η θέση του σχετικά με την Θάλασσα της Νότιας Κίνας παραμένει ασαφής. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας έχουν προβλέψει ότι ο Trump θα συγκρουστεί με την Κίνα για την Νότια Κίνα, δεδομένης της πρόσφατης αμφισβήτησής του στην πολιτική περί Μιας Κίνας και των αναρτήσεών του στο Tweeter όπου επικρίνει την κατασκευή νησιών από τους Κινέζους. Ο Rex Tillerson, στην ακρόαση για την επιβεβαίωση του διορισμού του ως υπουργού Εξωτερικών, επιβεβαίωσε αυτή την σκληροπυρηνική θέση, συγκρίνοντας τις δράσεις της Κίνας στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας με την κατάληψη της Κριμαίας από την Ρωσία, και υποσχέθηκε να στείλει στην Κίνα «ένα σαφές μήνυμα» ότι η κατασκευή νησιών πρέπει να σταματήσει. Εδώ, ο Trump θα μπορούσε να κλέψει μια σελίδα από το σενάριο του Duterte: Να αποφύγει να κάνει την Κίνα εχθρό, αντιμετωπίζοντάς της ως τέτοιον.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/philippines/2017-01-18/filipino-fox