Η άνοδος του Geert Wilders

Έχουν πλέον περάσει πάνω από δέκα χρόνια από την πρώτη είσοδο του PVV στην ολλανδική εκλογική πολιτική. Αυτό σημαίνει ότι το κόμμα έχει μια πραγματική πολιτική ιστορία, σε αντίθεση με τον Τραμπ ή τους Brexiteers [δηλαδή, εκείνους που είναι υπέρ του Brexit]. Σε αυτό το διάστημα, οι στιγμές της μεγαλύτερης επιτυχίας του Wilders ήρθαν λίγο αφότου χτύπησε η οικονομική κρίση: Το PVV τερμάτισε δεύτερο στις εκλογές του 2009 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κέρδισε 24 έδρες στο ολλανδικό κοινοβούλιο στις εκλογές του 2010. Το αποτέλεσμα αυτό οδήγησε σε έναν μειοψηφικό συνασπισμό του VVD και των Χριστιανοδημοκρατών (CDA), που βασίστηκε στην υποστήριξη του Wilders για το μεγαλύτερο μέρος της νομοθετικής δραστηριότητας του συνασπισμού, κάτι που είναι η πιο άμεση συμμετοχή του [Wilders] στην διακυβέρνηση της χώρας μέχρι σήμερα. Το πείραμα τερματίστηκε μετά από δύο χρόνια, όταν το PVV άρχισε να κινείται προς τα αριστερά στην οικονομική πολιτική: Ο Wilders έγινε απρόθυμος να συνυπογράψει μια μεταρρύθμιση των δικαιωμάτων και την κάλυψη των ευρωπαϊκών στόχων για το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Μέχρι τότε, το κόμμα ήταν ήδη υπό πίεση αφότου ένας από τους βουλευτές του [4] αποχώρησε λόγω ανησυχιών που αφορούσαν στην έλλειψη της εσωτερικής δημοκρατίας και στις κλιμακούμενες επιθέσεις του Wilders εναντίον μειονοτικών ομάδων.

Ο Wilders κόβει ένα αστέρι από την σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την διάρκεια διαδήλωσης μπροστά από το Κοινοβούλιο της ΕΕ στις Βρυξέλλες, τον Μάιο του 2014. FRANCOIS LENOIR / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Αυτά τα δύο τελευταία θέματα έχουν παραμείνει στο επίκεντρο της μοίρας του PVV έκτοτε. Οι επιθέσεις του στο Ισλάμ, τους μετανάστες και την ΕΕ έχουν, αν μη τι άλλο, κλιμακωθεί με την πάροδο του χρόνου. Πολύ πριν ο Trump προτείνει την δημιουργία ενός οργανισμού για την παρακολούθηση του εγκλήματος μεταναστών με ομιλία του σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου, ο Βίλντερς υποστήριξε την ιδέα για τις Κάτω Χώρες. Έχει επίσης υποστηρίξει έντονα ότι το Ισλάμ δεν είναι θρησκεία αλλά μια ιδεολογία, επιτρέποντάς του να υποστηρίξει την απαγόρευση του Κορανίου, ενώ προσποιείται ότι αγκαλιάζει την θρησκευτική ελευθερία. Ο ίδιος αντιτίθεται στην κατασκευή νέων τεμενών, θέλει να κλείσει τα υπάρχοντα τζαμιά σε κατοικημένες περιοχές, καθώς και όλα τα ισλαμικά σχολεία, υποστηρίζει έναν φόρο επί των καλυμμάτων κεφαλής, και έχει πει ότι θέλει «λιγότερους Μαροκινούς» στην Ολλανδία. (Για κάποιο λόγο, αυτό το τελευταίο στοιχείο είναι εκείνο που τον έβαλε στα πιο σοβαρά νομικά προβλήματα [5] σύμφωνα με την ολλανδική νομοθεσία [περί ελευθερίας του] λόγου) Όσο για την ΕΕ, έχει περάσει από την απόρριψη της διαρκώς στενότερης ένωσης στο απαιτητικό «Nexit».

Η έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας στο PVV συνεχίστηκε, επίσης. Αν και η κυριαρχία του Wilders στο κόμμα διευκολύνει ένα ομοιόμορφο μήνυμα, έχει –όπως ο Trump- αγωνιστεί για να προσελκύσει ικανούς ανθρώπους και αντιμετώπισε μια ατέρμονη ροή σκανδάλων. Μέλη και επίδοξα μέλη του κοινοβουλίου έχουν εγκαταλείψει το κόμμα [6], διέπραξαν απάτες [7], έχουν κατηγορηθεί για ενδοοικογενειακή βία [8], έχουν κουτουλήσει [9] άλλους θαμώνες σε μπαρ, επιδόθηκαν σε σεξουαλική επίθεση στον στρατό [ 10], έχουν επινοήσει προηγούμενες θέσεις και διδακτορικά [11], και απείλησαν να ουρήσουν σε γραμματοκιβώτια γειτόνων τους [12]. (Δεν υπάρχουν γνωστά μυστικά τηλεφωνήματα με τον Ρώσο πρέσβη).

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΑΠΗΧΗΣΗ

Όλα αυτά τα προβλήματα δεν έχουν βλάψει την σχέση του Wilders με την βάση του. Παρά το γεγονός ότι το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα έχει κατακερματιστεί γύρω του, εκείνος κατέχει περισσότερο ή λιγότερο σταθερά το περίπου 10% με 15% των ψήφων. Είναι αυτός ο πυρήνας των ψηφοφόρων που συμφωνούν μαζί του στους βασικούς ισχυρισμούς του, που τον είχαν κάνει να προηγείται σε μερικές από τις πρώτες δημοσκοπήσεις του τρέχοντος έτους. Αλλά ενώ ιδίως το VVD ήταν πρόθυμο να υιοθετήσει κάποια από την ρητορική Wilders για να πετύχει εκλογικά οφέλη, αυτή του η ίδια αφοσίωση σε ένα μικρό αριθμό ακραίων θέσεων τον έχει κάνει μη αποδεκτό για τα άλλα μεγάλα κόμματα. Στις 16 Μαρτίου μπορεί να έχει ονομαστικά κερδίσει τις εκλογές και να έχει πάρει 25 έδρες στο Κοινοβούλιο, αλλά δεν θα υπάρχει συνασπισμός 76 βουλευτών για να στηρίξει μια πρώτη κυβέρνηση Wilders. Και θα εξακολουθούν να υπάρχουν μόνο εννέα γερουσιαστές του PVV στην άνω βουλή του ολλανδικού κοινοβουλίου (από τους συνολικά 75) και καθόλου κοντά σε 29 επιπλέον που θα χρειαστούν να συνεργαστούν μαζί τους.

Αυτό δεν γράφεται για να πούμε ότι η ολλανδική πολιτική σκηνή επιστρέφει σε μια κατάσταση ηρεμίας. Μέχρι και πέντε διαφορετικά κόμματα (ένας ιστορικά υψηλός αριθμός) μπορεί να χρειαστεί να συμμαχήσουν για να σχηματιστεί μια κυβέρνηση πλειοψηφίας. Η καθαρή αναλογική εκπροσώπηση θα προσφέρει αυτό που θα περίμενε κανείς σκεπτικιστής: Ένα προσαρμοσμένο πολιτικό κίνημα για σχεδόν κάθε ψηφοφόρο, με έδρες για ένα κόμμα των ηλικιωμένων πολιτών (το «50 Plus»), ένα πράσινο κόμμα (το «Αριστερά των Πρασίνων»), ένα κόμμα των δικαιωμάτων των ζώων (το PvdD), ένα τουρκικό εθνικιστικό κόμμα (το Denk), και ένα υπέρ της Ρωσίας κόμμα (το Φόρουμ για τη Δημοκρατία). Όμως, η πολύπλοκη διαδικασία διαπραγμάτευσης που θα παράγει τελικά μια λειτουργική πλειοψηφία είναι απίθανο να προκαλέσει ριζοσπαστικές πολιτικές, να βάλει σε δοκιμασία τους δημοκρατικούς θεσμούς ή να οδηγήσει στην συνέχιση του ξηλώματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν αυτές είναι οι αλλαγές στις οποίες ελπίζετε, η σύμμαχος του Wilders, η Marine Le Pen [13] μπορεί να αποτελεί ένα καλύτερο στοίχημα.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.