Η Γαλλία θα κινηθεί προς τα εμπρός ή εσωστρεφώς;

«Η επιλογή της ‘παγκοσμιοποίησης’, από τη μια πλευρά, εκπροσωπούμενη από όλους τους ανταγωνιστές μου, που επιδιώκει να καταστρέψει τις ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές ισορροπίες μας, επιδιώκει την κατάργηση όλων των οικονομικών και φυσικών συνόρων, και αυτό πάντα επιφέρει περισσότερη μετανάστευση και λιγότερη συνοχή μεταξύ του γαλλικού λαού. Η πατριωτική επιλογή, από την άλλη πλευρά την οποία εκπροσωπώ σε αυτές τις εκλογές, τοποθετεί την υπεράσπιση του έθνους και του λαού στην καρδιά της κάθε δημόσιας απόφασης, και ... πάνω απ’ όλα επιδιώκει την προστασία της εθνικής μας ταυτότητας, την ανεξαρτησία μας, την ενότητα του γαλλικού λαού, κοινωνική δικαιοσύνη και ευημερία για όλους’.

Ο Macron [3], εν τω μεταξύ, βλέπει τα προβλήματα της χώρας ως ένα σύμπτωμα της πολιτικής δυσφορίας και έχει εκφράσει μια ανυπομονησία με το πολιτικό κατεστημένο (που αποτυπώνεται στο όνομα του νέου κόμματός του, «En Marche !» ή «Εμπρός!»):

«Για περισσότερα από 30 χρόνια ... δεν ήμασταν ικανοί να αντιμετωπίσουμε είτε τη μαζική ανεργία είτε τα προβλήματα ενσωμάτωσης. Νέες ριζικές μεταμορφώσεις έχουν κλονίσει τις ζωές μας και τις βεβαιότητές μας. Αλλά το να αποσυρθούμε πίσω από τα δικά μας σύνορα ή να αρνούμαστε να δούμε τον κόσμο όπως είναι ή να μεταρρυθμίσουμε την Γαλλία εν τη απουσία της, δεν είναι λύσεις. Αγνοούν την βαθιά ανθεκτικότητά της και την αίσθηση του πεπρωμένου μας».

Ο Macron βλέπει την Ευρώπη ως ένα βασικό πλεονέκτημα, και ως το πιο αποτελεσματικό μέσο για την προστασία της Γαλλίας, τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά. Μάλιστα, ο ίδιος επιδιώκει να κατασκευάσει μια οικονομικά πιο ισχυρή Ευρώπη που θα δημιουργεί θέσεις εργασίας και θα υπερασπίζεται στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Η Le Pen, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει την διενέργεια δημοψηφίσματος για την συμμετοχή της Γαλλίας στην ΕΕ (από την οποία θα ήθελε να την βγάλει), και την απόσυρση από την ενιαία στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ. Ο Macron δεν αναφέρει την μετανάστευση ούτε μια φορά στο πρόγραμμά του, παρ’ όλο που κάνει έκκληση για ταχύτερες αποφάσεις σχετικά με τα αιτήματα για άσυλο. Αναμενόμενα, για την Le Pen η μετανάστευση είναι κυρίαρχο θέμα, και οι προτάσεις της φαίνεται να αμφισβητούν τόσο τις αποφάσεις γαλλικών δικαστηρίων όσο και μακροχρόνιες υποχρεώσεις που προκύπτουν από Συνθήκες. Καλεί για μια μεγάλη μείωση της μετανάστευσης με την κατάργηση της «οικογενειακής επανένωσης», οποιασδήποτε μορφής δικαιώματος ιθαγένειας λόγω γέννησης [στην Γαλλία], καθώς και την ανάκληση του δικαιώματος να ζητείται άσυλο σε γαλλικό έδαφος.

Από την άλλη πλευρά, αμφότερα τα προγράμματα, περισσότερο ή λιγότερο συμφωνούν ως προς την ανάγκη για πιο ισχυρή κρατική δράση για την προώθηση της εθνικής ενότητας και ενσωμάτωσης. Και οι δύο υποψήφιοι συνδέουν τον κοσμικό χαρακτήρα του γαλλικού κράτους, ή αλλιώς την laïcité, με την ασφάλεια και την αποκατάσταση της κρατικής εξουσίας. Παρά το γεγονός ότι ο Macron επιδιώκει να εξασφαλίσει ταχύτερη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη μετανάστευση, είναι επίσης πολύ σαφής ότι εκείνοι που δεν θα τους δοθεί άσυλο θα απελαθούν γρήγορα. Και οι δύο υποψήφιοι κάνουν έκκληση για ένα πιο ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον και για να μειωθούν οι φόροι. Αμφότεροι υποστηρίζουν την προώθηση των βασικών πολιτιστικών αξιών μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και την προώθηση της γαλλικής γλώσσας. Και οι δύο υποστηρίζουν μια αύξηση του αριθμού των αστυνομικών και των ενόπλων δυνάμεων.

Την ίδια στιγμή, αμφότερα τα προγράμματα είναι κοινωνικά φιλελεύθερα, και δεσμεύονται για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Για παράδειγμα, και τα δύο υποστηρίζουν την μεγαλύτερη πρόσβαση σε παροχές και την διατήρηση των 35 ωρών εργασίας την εβδομάδα, αντί για την επέκτασή τους σε 39 ώρες, όπως έχει προτείνει ο Φιγιόν. Και οι δύο υποψήφιοι έχουν ασχοληθεί με τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ο Macron είναι σταθερά προσηλωμένος στην υπεράσπιση τόσο της ισότητας των μισθών όσο και στην καταπολέμηση όλων των μορφών παρενόχλησης. Η Le Pen έχει επίσης υποσχεθεί να αγωνιστεί για την ισότητα των μισθών, αλλά επίσης ορκίστηκε να υπερασπιστεί τις γυναίκες ενάντια στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Κανένα πρόγραμμα δεν ασχολείται με την εξισορρόπηση του εθνικού προϋπολογισμού, και μόνο ο Macron αναφέρεται αόριστα στην «δημοσιονομική υπευθυνότητα».

Ωστόσο, το βασικό ερώτημα είναι το αν οποιοσδήποτε από αυτούς τους υποψήφιους θα είναι σε θέση να κυβερνήσει αν εκλεγεί. Επειδή κανείς τους δεν μιλά εξ ονόματος ενός μεγάλου κυβερνητικού κόμματος, δεν υπάρχει σχεδόν καμία πιθανότητα ότι τα κόμματά τους θα είναι σε θέση να έχουν πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2017. Στο παρελθόν, όταν το κόμμα του προέδρου δεν ήταν σε θέση να το πετύχει, «συνυπήρχε» με τον πρωθυπουργό. Κατά την διάρκεια των τριών περιπτώσεων στις οποίες συνέβη αυτό, ο πρόεδρος δεν ήταν χωρίς επιρροή, αλλά ο πρωθυπουργός ηγείτο της κυβέρνησης. Η προεδρία Giscard (1974-1981) είναι ένα διδακτικό παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί μετά τις εκλογές του τρέχοντος έτους. Ο Ζισκάρ εξαρτιόταν από έναν συνασπισμό της δεξιάς στην Εθνοσυνέλευση, οι περισσότεροι από τους οποίους [βουλευτές] ήταν γκωλικοί που καθοδηγούνταν αρχικά από τον πρωθυπουργό Ζακ Σιράκ και στην συνέχεια τον πρωθυπουργό Raymond Barre. Το αποτέλεσμα ήταν μια κυβέρνηση αντιπάλων που απαιτούσε συνεχή διαπραγμάτευση.