Γιατί χρειάζεται προσοχή με το Ιράν

ΔΙΑΛΕΓΟΝΤΑΣ ΠΛΕΥΡΑ

Την ίδια στιγμή που ο Λευκός Οίκος έχει πιεστεί από διάφορα στρατόπεδα στην Ουάσινγκτον, έπρεπε επίσης να ασχοληθεί με τα συμφέροντα των εταίρων του στην Μέση Ανατολή. Αξιωματούχοι από το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία παρότρυναν την διοίκηση Trump να περιορίσει την οικονομική και διπλωματική του εμπλοκή με το Ιράν (αν και η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας παραδέχτηκε [13] επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υποστηρίξουν την πυρηνική συμφωνία του 2015). Νωρίτερα φέτος, αξιωματούχοι από τις τρεις αυτές χώρες και από την Ιορδανία και την Αίγυπτο συζητούσαν για την εντατικοποίηση [14] της ανταλλαγής πληροφοριών και της στρατιωτικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια προσπάθεια υπονόμευσης της περιφερειακής επιρροής του Ιράν.

Όσον αφορά τα ιδιαίτερα συμφέροντα των χωρών αυτών, το Ισραήλ ενδιαφέρεται περισσότερο να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Ουάσινγκτον ενάντια σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως απειλές που θέτουν το Ιράν και η Χεζμπολάχ [15] στα συριακά υψίπεδα του Γκολάν. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εν τω μεταξύ, αναζητούν περισσότερη στρατιωτική υποστήριξη από τον αμερικανικό στρατό για τον πόλεμό τους ενάντια στους επαναστάτες Houthi [16] στην Υεμένη. Από τότε που ανέλαβε την διακυβέρνηση ο Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες αύξησαν δραματικά [17] τις αεροπορικές επιθέσεις εναντίον των μαχητών που συνδέονται με την αλ Κάιντα στην χώρα αυτή. Τώρα, η Ουάσινγκτον φαίνεται έτοιμη να εμβαθύνει την εμπλοκή της στον ευρύτερο εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης, σύμφωνα με τις επιθυμίες των κρατών του Κόλπου [19] -μια αλλαγή που σηματοδοτείται από την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών τον περασμένο μήνα ότι θα υποστηρίξει την άρση των περιορισμών που είχε θέσει η διοίκηση Ομπάμα σχετικά με την πώληση συστημάτων στόχευσης ακριβείας στην Σαουδική Αραβία. Αυτός είναι ένας σχετικά χαμηλού κόστους τρόπος για την διοίκηση Trump να υποστηρίξει τους Άραβες συμμάχους του και να σηματοδοτήσει μια πιο σκληρή στάση απέναντι στο Ιράν, την επιρροή του οποίου στην Υεμένη ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει η Σαουδική Αραβία.

Καθώς τα κράτη του Κόλπου επιδιώκουν να στρατολογήσουν ανοιχτά την Ουάσινγκτον στην διαμάχη τους με το Ιράν, μαζί με το Ισραήλ, έχουν πιέσει την Ρωσία να επανεξετάσει τους στρατιωτικούς δεσμούς που έχει αναπτύξει με την Τεχεράνη στην Συρία και να περιορίσει το IRGC [20] στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας. Προς το παρόν, η Ρωσία έχει λίγους λόγους να δεχθεί. Οι πρόσφατες αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ εναντίον της Συρίας [21] και η διατήρηση των κυρώσεων των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας έχουν βλάψει σοβαρά τις προοπτικές μιας προσέγγισης μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον, όπου το Ιράν θα είναι ο πιθανός ηττημένος. Επιπλέον, οι υποστηριζόμενες από το Ιράν δυνάμεις αποδείχθηκαν αποτελεσματικοί εταίροι για την Ρωσία στην Συρία: Η Μόσχα θα κέρδιζε ελάχιστα αν τους άφηνε μόνους.

ΠΩΣ ΤΑ ΒΛΕΠΕΙ Η ΤΕΧΕΡΑΝΗ

Η ηγεσία του Ιράν φαίνεται να περιμένει να δει πώς θα αλλάξει η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών τους επόμενους μήνες πριν ξαναρυθμίσει την δική της εξωτερική πολιτική. Αρκετοί υψηλόβαθμοι Ιρανοί αξιωματούχοι υπονόησαν ότι η διοίκηση Trump θα αποφύγει ακριβές εμπλοκές στο εξωτερικό που εκτρέπουν τους πόρους των ΗΠΑ από τις εσωτερικές προτεραιότητες όπως η εθνική ασφάλεια και η αντιτρομοκρατία. Τα τελευταία χτυπήματα των ΗΠΑ στην Συρία και η χρήση της μεγαλύτερης συμβατικής βόμβας από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να στοχεύσουν μαχητές στο Αφγανιστάν φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με αυτή την άποψη. Ωστόσο, αυτές οι ενέργειες έγιναν με σχετικά χαμηλό κόστος για το Ιράν και μολονότι το Ιράν τις καταδίκασε [22], δεν έκανε τίποτα για να αντιδράσει. Και παρ’όλο που οι πρώτες ανησυχίες μεταξύ των Ιρανών αξιωματούχων ότι η διοίκηση του Τραμπ θα ήταν σε θέση να απομακρύνει το Ιράν από την Ρωσία έχουν εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό, αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα ότι μια ενδεχόμενη αμερικανο-ρωσική διευθέτηση θα μπορούσε να δημιουργηθεί σε βάρος του Ιράν.

Αυτό που είναι σαφές για πολλούς στην Τεχεράνη είναι ότι η προοπτική μιας απόψυξης [των σχέσεων] με τις Ηνωμένες Πολιτείες [23] έχει ξεθωριάσει υπό τον Trump. Σε περίπτωση που οι διμερείς σχέσεις κάνουν μια οξύτερη στροφή προς το χειρότερο και η πυρηνική συμφωνία καταρρεύσει, το Ιράν έχει έτοιμα τα ίδια σχέδια έκτακτης ανάγκης που ανέπτυξε κατά την διάρκεια της προεδρίας του Ομπάμα, γεγονός που θα του επέτρεπε, για παράδειγμα, να αναβαθμίσει τα προγράμματα πυρηνικού εμπλουτισμού και βαλλιστικών πυραύλων. Προς το παρόν, όμως, η Τεχεράνη ακολουθεί περίπου τις ίδιες προτεραιότητες με σεβασμό στην πυρηνική συμφωνία και τα περιφερειακά της συμφέροντα που έπραξε πέρυσι: Δηλαδή ακολουθώντας τις δεσμεύσεις που σχετίζονται με τα πυρηνικά, εξασφαλίζοντας τα σύνορά της με το Ιράκ, και κερδίζοντας το πάνω χέρι στην συριακή σύγκρουση.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο Ιρανός πρόεδρος, Χασάν Ρουχάνι, στο Κρεμλίνο, στην Μόσχα, τον Μάρτιο του 2017. SERGEI KARPUKHIN / REUTERS
-------------------------------------------------------------

ΑΣ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΨΥΧΡΑΙΜΟΤΕΡΟΙ

Καθώς η σχέση μεταξύ Ιράν και Ηνωμένων Πολιτειών επιδεινώνεται, θα είναι ουσιαστικό για την Κίνα, την Ρωσία [24] και τις ευρωπαϊκές χώρες να ενθαρρύνουν την επικράτηση των ψυχραιμότερων στην Τεχεράνη και την Ουάσινγκτον. Ειδικότερα, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πρέπει να προστατεύσουν τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς που έχουν αναπτύξει με το Ιράν μετά την πυρηνική συμφωνία. Κάτι τέτοιο θα τους έβαζε σε καλύτερη θέση για να βοηθήσουν στην εξάλειψη των μελλοντικών εντάσεων μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών και να υπενθυμίσουν στους Αμερικανούς εταίρους τους ότι η ηγεσία του Ιράν δεν είναι ούτε μονολιθική ούτε υπό την αποκλειστική επιρροή του IRGC.