Εν μέσω διλημμάτων | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Εν μέσω διλημμάτων

Η απειλή από την Βόρεια Κορέα είναι τελικά πρόβλημα της Σεούλ
Περίληψη: 

Η Νότια Κορέα έχει μπροστά της μια δύσκολη πορεία: Πρέπει να εξισορροπήσει τις προτεραιότητες της ασφάλειάς της και της οικονομικής της πολιτικής, βελτιώνοντας παράλληλα τις σχέσεις με δύο απαραίτητες δυνάμεις, τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η KATHARINE H.S. MOON είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο κολλέγιο Wellesley και εξωτερική ανώτερη συνεργάτις του Ινστιτούτο Brookings. Είναι συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Protesting America: Democracy and US-Korea Relations.

Αφότου έστειλε ένα βλήμα πάνω από την Ιαπωνία την περασμένη Τρίτη το πρωί, η Βόρεια Κορέα επέστρεψε στις απειλές κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, υποστηρίζοντας ότι η τελευταία πρόκλησή της ήταν μόνο ένα προοίμιο για αυτό που περιμένει το [νησί των ΗΠΑ,] Γκουάμ. Βεβαίως, η Πιονγιάνγκ αντλεί ευχαρίστηση να θορυβεί την ισχυρότερη χώρα στον κόσμο με τις αυξανόμενες πυρηνικές της ικανότητες, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έκαναν απλά λάθος με το να συμπεράνουν ότι είναι ο απώτερος στόχος της επιθετικότητας της Βόρειας Κορέας.

04092017-1a.jpg

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οδεύει σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας, Moon Jae-in, στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα του Λευκού Οίκου, στην Ουάσιγκτον, στις 30 Ιουνίου 2017. CARLOS BARRIA / REUTERS
--------------------------------------------------------------

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια πυρηνικά οπλισμένη Βόρεια Κορέα υπονομεύει την ασφάλειά τους και τους παραδοσιακούς στόχους της πολιτικής τους όπως η μη διάδοση [των πυρηνικών], και αποσταθεροποιεί την περιοχή της Ανατολικής Ασίας. Αλλά για τη Νότια Κορέα, είναι μια υπαρξιακή απειλή. Λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες εντάσεις σε αυτήν την τελευταία, η Σεούλ φοβάται μήπως συρθεί σε πόλεμο ή, τουλάχιστον, μήπως πέσει θύμα περιορισμένων στρατιωτικών ανταλλαγών μεταξύ Ουάσιγκτον και Πιονγκγιάνγκ.

Η Νότια Κορέα αντιμετωπίζει μια τριάδα πιέσεων -από τον εχθρό της στον βορρά, από την υπερδύναμη σύμμαχό της στην άλλη όχθη του Ειρηνικού και από τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, την Κίνα. Ωστόσο, ο πρόεδρος Moon Jae-in, ο οποίος ασκεί καθήκοντα μόνο για τρεις μήνες, αντιμετωπίζει τις πιέσεις εξαιρετικά καλά. Στις πρώτες εβδομάδες της προεδρίας του, ο Moon υιοθέτησε μια ηπιότερη ρητορική προσέγγιση προς τον άστατο Donald Trump, συμφωνώντας πλήρως με την πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ να εντείνει τον συμμαχικό συντονισμό και να επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις στην Πιονγκγιάνγκ. Ο νέος ηγέτης της Νότιας Κορέας εξέπληξε εκείνους που είχαν υποθέσει ότι ως υπέρμαχος της [κοινής] δέσμευσης και φιλελεύθερος ηγέτης της αντιπολίτευσης, θα προχωρούσε ήπια με την Βόρεια Κορέα. Αφού η Πιονγιάνγκ διεξήγαγε μια δοκιμή ICBM στις αρχές Ιουλίου, ο Moon τόνισε ότι χρειάζεται «κάτι περισσότερο από μια δήλωση» [1] και στην συνέχεια πρότεινε η Σεούλ και η Ουάσινγκτον να διεξάγουν μια άσκηση εκτόξευσης πυραύλων «αποκεφαλισμού» [1], η οποία θα προετοίμαζε την εξάλειψη της κορυφής της ηγεσίας της Βόρειας Κορέας σε περίπτωση πολέμου.

Όμως, ο Moon είχε επίσης επιμείνει, όταν ανέλαβε καθήκοντα, ότι η Νότια Κορέα αναστέλλει και επανεξετάζει την πλήρη ανάπτυξη του προηγμένου αμερικανικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας γνωστό ως THAAD (Terminal High Altitude Area Defense), που είχε ήδη αρχίσει πριν από την προεδρία του. Στον Βορειοκορεάτη ομόλογό του, ο Moon έτεινε πολλά κλαδιά ελιάς, που κυμαίνονται από την γενναιόδωρη ανθρωπιστική βοήθεια [2], τον στρατιωτικό διάλογο για την μείωση των εντάσεων στα σύνορα και την επανένωση οικογενειών που χωρίζονται από την αποστρατικοποιημένη ζώνη. (Η Πιονγιάνγκ έχει απορρίψει όλες τις προσφορές μέχρι στιγμής). Οι χειρονομίες του Moon είναι αξιοσημείωτες για το ότι αποφεύγουν την αυταρχική και υπεροπτική στάση της προκάτοχού του, της Park Geun-hye που υπέστη πρόταση μομφής και αποπέμφθηκε. Η Πιονγιάνγκ την κατέκρινε και ερμήνευσε την επιδίωξη της προετοιμασίας για ενοποίηση ως ότι σήμαινε την κατάρρευση [της Πιονγκγιάνγκ] ή την αναγκαστική απορρόφησή της από τη Νότια Κορέα. Εντούτοις, οι σχέσεις μεταξύ Κορέας έπεσαν σε νέο χαμηλό κατά την διάρκεια της θητείας της Παρκ.

Τον Αύγουστο, ο Moon άρχισε να σκληραίνει την ρητορική του προς την Ουάσιγκτον, δηλώνοντας ότι ποτέ δεν θα άφηνε τη Νότια Κορέα να εμπλακεί σε έναν άλλο πόλεμο στην χερσόνησο [3]. Δήλωσε με τόλμη ότι οποιαδήποτε στρατιωτική δράση των ΗΠΑ εναντίον της Βόρειας Κορέας θα απαιτούσε την συναίνεση της Νότιας Κορέας [4]. Αν και οι περισσότεροι εθνικοί ηγέτες διατηρούν το δικαίωμα να επιβεβαιώνουν την εθνική κυριαρχία, οι πρόεδροι της Νότιας Κορέας σπάνια είναι τόσο σαφείς όταν λένε στην Ουάσινγκτον τι μπορεί ή τι δεν μπορεί να κάνει. Ο Moon ίσως να ελπίζει ότι θα είναι πιο διεκδικητικός στις διαπραγματεύσεις τόσο με την Βόρεια Κορέα όσο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αποφύγει να παγιδευτεί από τις πρωτοβουλίες οιασδήποτε εκ των δυο.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία έτεινε να περιμένει την Ουάσινγκτον να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην [υπόθεση για την] Βόρεια Κορέα. Ωστόσο, η προσέγγιση της «στρατηγικής υπομονής» του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα απογοήτευσε τους Νοτιοκορεάτες και τους έκανε ανυπόμονους να διατυπώσουν μια αποτελεσματική πολιτική εναντίον της Βόρειας Κορέας. Ο Moon, από την άλλη πλευρά, έχει πλέον καταστήσει σαφές ότι θα υιοθετήσει μια σκληρή προσέγγιση προς την Πιονγκγιάνγκ ενώ θα κρατά την πόρτα ανοιχτή για διάλογο. Στις 17 Αυγούστου, ανακοίνωσε ότι θα χαράξει μια «κόκκινη γραμμή» [4] για τις πυρηνικές ικανότητες της Βόρειας Κορέας, κάτι που κανένας ηγέτης στον κόσμο δεν ήταν πρόθυμος να κάνει. Σε ομιλία του, εξήγησε ότι το κατώφλι θα ήταν να «ολοκληρωθεί η ανάπτυξη ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου και να είναι σε θέση να εξοπλιστεί με μια πυρηνική κεφαλή». Την ίδια στιγμή, ο Moon προσπάθησε να αντιμετωπίσει την άγρια παρορμητικότητα του Trump προκειμένου να αποφευχθεί ο πόλεμος και να διατηρηθεί η δυνατότητα διαλόγου μεταξύ των Κορεατών.