Πώς οι ακροδεξιές ιδέες διεθνοποιούνται | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς οι ακροδεξιές ιδέες διεθνοποιούνται

Οι ευρωπαϊκές ρίζες της Εναλλακτικής Δεξιάς, Alt-Right
Περίληψη: 

Οι ευρωπαϊκές ακροδεξιές ιδέες βρίσκουν ένα δεκτικό κοινό στις Ηνωμένες Πολιτείες για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι η φθίνουσα νομιμοποίηση του συντηρητισμού της κύριας τάσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, που οδήγησε σε αναζήτηση δεξιών εναλλακτικών ως προς αυτό που θεωρείται ολοένα και περισσότερο ως απολιθωμένη και αναχρονιστική ιδεολογία.

Ο GEORGE HAWLEY είναι επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα και ο συγγραφέας του Making Sense of the Alt-Right [1] (Columbia University Press, 2017).

Κατά την διάρκεια των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ το 2016 [2], ένα μικρό δεξιό κίνημα γνωστό ως alt-right επέβαλλε τον εαυτό του στην εθνική πολιτική συζήτηση. Το alt-right, το οποίο πριν από λίγα χρόνια ήταν ένα μικροσκοπικό, περιθωριακό και σχεδόν αποκλειστικά βασισμένο στο Διαδίκτυο φαινόμενο, κέρδισε την κεντρική προσοχή χάρη εν μέρει στην σύνδεσή του με την προεκλογική εκστρατεία και στην συνέχεια με την διοίκηση του Donald Trump. (Ο πρώην επικεφαλής στρατηγιστής του Trump, Steve Bannon, κάποτε αποκάλεσε την ιστοσελίδα του, Breitbart, ως μια «πλατφόρμα για το alt-right»). Παρόλο που η πραγματική επιρροή του alt-right είναι αμφισβητήσιμη, το χάος που σημειώθηκε κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης του alt-right στο Charlottesville της Βιρτζίνια [3], τον Αύγουστο, κατά τον οποίο ένας αντι-διαδηλωτής σκοτώθηκε και δεκάδες περισσότεροι τραυματίστηκαν, έκανε σίγουρο ότι το κίνημα θα παραμείνει στις ειδήσεις για αρκετό καιρό.

05112017-1.jpg

Χάρτινες φιγούρες (από αριστερά) των Φράνκο, Στάλιν, Χίτλερ, Μουσολίνι και Πετάιν στο Κόμπλεντ, στην Γερμανία, τον Ιανουάριο του 2017. KAI PFAFFENBACH / REUTERS
----------------------------------------------------------------------

Ωστόσο, παρόλη την κακή φήμη του, το alt-right δεν έχει κατανοηθεί σωστά. Το κίνημα είναι αποδιοργανωμένο και ως επί το πλείστον ανώνυμο, καθιστώντας δύσκολο να μελετηθεί συστηματικά, και μέχρι πρόσφατα ο ορισμός του ήταν τελείως χαοτικός. Σε ολόκληρο το 2016, ο όρος «alt-right» εφαρμοζόταν συχνά σε μια πολύ ευρύτερη ομάδα από αυτήν που υπάρχει σήμερα˙ κατά καιρούς, φαινόταν να αναφέρεται στο σύνολο της δεξιάς λαϊκιστικής βάσης του Trump. Μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, ωστόσο, η φύση του alt-right έγινε σαφέστερη: Είναι ένα λευκό εθνικιστικό κίνημα που επικεντρώνεται στις πολιτικές της λευκής ταυτότητας και υποτιμά τα περισσότερα άλλα ζητήματα. Καθώς οι απόψεις του alt-right έγιναν πιο γνωστές, πολλοί άνθρωποι που είχαν φλερτάρει με το κίνημα αποστασιοποιήθηκαν [4], αφήνοντάς το μικρότερο αλλά ιδεολογικά πιο συνεκτικό.

Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι το alt-right είναι απλά η τελευταία εκδοχή μιας παλαιάς, ρατσιστικής τάσης της αμερικανικής πολιτικής. Και πράγματι, ως λευκό εθνικιστικό κίνημα, το τελικό όραμα του alt-right -ένα ομοιογενές λευκό εθνοκράτος- είναι παρόμοιο με εκείνο προηγούμενων ομάδων όπως η Ku Klux Klan, τα Άρια Έθνη (Aryan Nations) και η Εθνική Συμμαχία (National Alliance). Ωστόσο, το alt-right θεωρείται νέο και ξεχωριστό, από άποψη τόσο του στυλ όσο και της πνευματικής ουσίας. Στυλιστικά, προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από την αναποτελεσματική βία και τις τελετουργίες αυτού που εσκεμμένα αποκαλεί «λευκός εθνικισμός 1.0», προτιμώντας αντ’ αυτού μια σύγχρονη αισθητική που στοχεύει τους κυνικούς millennials [στμ: εκείνους που γεννήθηκαν μεταξύ 1980 και 2000] στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες μηνυμάτων. Και ιδεολογικά, το κίνημα αντιπροσωπεύει μια ρήξη από τα αμερικανικά ρατσιστικά κινήματα του παρελθόντος, που δεν κοιτάζει προς την ιστορία των ΗΠΑ αλλά στην ευρωπαϊκή άκρα δεξιά για [να αντλήσει] ιδέες και στρατηγικές.

Οποιαδήποτε συζήτηση περί των πνευματικών στοιχείων του alt-right θα πρέπει να διευκρινίσει ένα σημείο. Το alt-right δεν είναι ένα διανοούμενο, ραφιναρισμένο ακαδημαϊκό κίνημα -εξακολουθεί να είναι ως επί το πλείστον ένα ηλεκτρονικό πλήθος λευκών εθνικιστικών τρολλ. Ωστόσο, θα ήταν επίσης λάθος να πούμε ότι το alt-right δεν έχει φιλοσοφικό υπόβαθρο. Βασίζεται, πρωτίστως, σε μια νιτσεϊκή απόρριψη της δημοκρατίας και της ισότητας. Το alt-right πολεμά (και μερικές φορές κερδίζει) στον χώρο των ιδεών, και η επιτυχής καταπολέμησή του προϋποθέτει την γνώση του ποιες είναι αυτές οι ιδέες.

Η ΝΕΑ ΔΕΞΙΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν έλλειψη ρατσιστών ιδεολόγων και διανοουμένων [5]. Αυτοί περιλαμβάνουν απολογητές της δουλείας όπως ο John Calhoun, προοδευτικούς ευγονιστές όπως ο Lothrop Stoddard και λευκούς εθνικιστές αγκιτάτορες όπως ο William Pierce. Ωστόσο, προσωπικότητες του alt-right όπως ο Richard Spencer, που προσπαθούν να διατυπώσουν και να προωθήσουν μια συνεκτική λευκή εθνικιστική πολιτική θεωρία, συχνά εμπνέονται από ιδέες που είναι ξένες προς τους περισσότερους Αμερικανούς -ειδικά εκείνες της αποκαλούμενης Ευρωπαϊκής Νέας Δεξιάς (ENR).

05112017-2.jpg

Ο Αμερικανός λευκός εθνικιστής Richard Spencer μιλά στο Πανεπιστήμιο Texas A&M, τον Δεκέμβριο του 2016. SPENCER SELVIDGE / REUTERS
---------------------------------------------------------------

Η ENR πρωτοεμφανίστηκε στην Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε μια εποχή που η ριζοσπαστική αριστερά ήταν στο αποκορύφωμά της και η χώρα φαινόταν να βρίσκεται στα πρόθυρα της επανάστασης. Το 1968, μια ομάδα με επικεφαλής τον νεαρό δεξιό δημοσιογράφο Alain de Benoist ίδρυσε την Ομάδα Έρευνας και Μελέτης για τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό (στα γαλλικά Groupement de Recherche et d' Etudes pour la Civilisation Européenne, γνωστή με το ακρωνύμιο GRECE). Αυτό το νέο think tank προσπάθησε να δώσει μια φιλοσοφική βάση για μια νέα πολιτική τάξη, μια τάξη που απέρριπτε τον φιλελευθερισμό, τον κομμουνισμό και τις υπερβολές του φασισμού.