Η υπηρεσία πληροφοριών του ISIS αρνείται να πεθάνει

Αφότου το ISIS πήρε τον έλεγχο μεγάλης επικράτειας, στράφηκε στην συλλογή πληροφοριών για τις περιοχές που ελέγχονταν από το Ιράκ. Οι τοπικοί οδηγοί ταξί ήταν ιδιαίτερα χρήσιμοι από την άποψη αυτή, ιδίως όσο ήταν ακόμη δυνατό να ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ του ελεγχόμενου από το ISIS εδάφους και του υπόλοιπου Ιράκ. Πολλοί από τους οδηγούς συνελήφθησαν αργότερα. Επιπλέον, το 2015, στελέχη σε διάφορα ξενοδοχεία της Βαγδάτης συνελήφθησαν για συνεργασία με το ISIS. Και το 2016, ένας δάσκαλος στο Κουρδιστάν συνελήφθη όχι μόνο για την παροχή πληροφοριών στο ISIS, αλλά και για την αγορά τηλεφωνικών μονάδων για αυτούς, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τις πληροφορίες.

Ταυτόχρονα, το ISIS κατασκόπευε τους πολίτες στο έδαφός του. Για παράδειγμα, η οργάνωση χρησιμοποιούσε παιδιά για να ακούνε συνομιλίες στους δρόμους, στην αγορά, ακόμα και στις συγκοινωνίες. Οι ενήλικες σύχναζαν σε άλλους δημόσιους χώρους. «Συνήθως πήγαινα στους κουρείς στην πόλη και άκουγα περιμένοντας στην ουρά», είπε ένα μέλος της υπηρεσίας πληροφοριών του ISIS. «Πήγαινα στα τζαμιά μετά από τις προσευχές και άκουγα αυτά που έλεγαν οι άνθρωποι ενώ υποκρινόμουν ότι διάβαζα το Κοράνι».

ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ

Σε κάποιο σημείο, το ISIS φαίνεται ότι είχε διεισδύσει στις εχθρικές δυνάμεις. Ορισμένα μέλη των κουρδικών υπηρεσιών πληροφοριών υποψιάστηκαν ότι κάποια μέλη των Peshmerga ήταν συμπαθούντες το ISIS και διαβίβαζαν πληροφορίες στην ομάδα. Σύμφωνα με τον Halgurd Hikmat, εκπρόσωπο του Υπουργείου Peshmerga της KRG, «μέχρι τώρα δεν βρήκαμε μέλη του ISIS στους Peshmerga, αλλά δεν λέω ότι είναι αδύνατο». Στην Συρία, το ISIS είχε κατασκόπους σε άλλες μη κρατικές ένοπλες ομάδες. Πριν από δύο μήνες, ένας ξένος μαχητής που ανήκε στην Hayat Tahrir al Sham (πρώην Al Nusra) αναγνωρίστηκε ως πληροφοριοδότης του ISIS.

Με την σειρά του, το ISIS ανέπτυξε μια εξελιγμένη επιχείρηση αντικατασκοπείας που επικεντρώθηκε στην σύλληψη ατόμων που κατασκόπευαν από μέσα. Η αντιληπτή ανάγκη για μια τέτοια επιχείρηση ήταν κατανοητή. Όταν οι ιρακινές δυνάμεις άρχισαν να επανακαταλαμβάνουν έδαφος, πολλά τοπικά χαμηλού και μεσαίου επιπέδου μέλη του ISIS άρχισαν να σκέπτονται να συνεργαστούν με την ιρακινή κυβέρνηση για να σώσουν την ζωή τους. Με την πάροδο του χρόνου, το ISIS επίσης ανησυχούσε όλο και περισσότερο για την διείσδυση ξένων υπηρεσιών πληροφοριών. Όχι μόνο οι αεροπορικές επιδρομές του συνασπισμού στόχευσαν τους ηγέτες του ISIS με ακρίβεια, αλλά και οι ξένοι ηγέτες μιλούσαν ανοιχτά για διείσδυση στο ISIS. Όπως παρατήρησε ο Τσετσένος ηγέτης Ραμζάν Καντίροφ [4], «ακόμη και πριν το ISIS γίνει γνωστό ως ISIS, είχαμε τους πράκτορές μας εκεί».

Υπεύθυνη για το ξερίζωμα των προδοτών ήταν η δύναμη εσωτερικής ασφαλείας του ISIS, Emni, η οποία προσέλκυσε μερικά από τα πιο έμπειρα και αφοσιωμένα μέλη του ISIS και είχε την αυστηρότερη διαδικασία επιλογής. Για παράδειγμα, ήταν φυσιολογικό οι μαχητές στην Συρία να αλλάζουν οργανώσεις πολλές φορές, αλλά η Emni έπαιρνε μόνο ανθρώπους που δεν είχαν πολεμήσει ποτέ για κάποια ομάδα εκτός από το ISIS. Εκτός από τα στρατολογημένα μέλη της ομάδας Emni, το ISIS απασχολούσε έναν στρατό από πληροφοριοδότες που εργάζονταν υπό κάλυψη και θα μπορούσαν να λάβουν 5.000 δολάρια για κάθε κατάσκοπο που συλλαμβανόταν. Όχι μόνο ήταν η αμοιβή υψηλή (ο μέσος μισθός για έναν μαχητή του ISIS ήταν μεταξύ 100 και 250 δολαρίων ανά μήνα), αλλά το να είναι κάποιος πληροφοριοδότης ήταν επίσης ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσει μια καριέρα. Ένα σχεδόν αναλφάβητο άτομο ξεκίνησε ως πληροφοριοδότης στο χωριό του έξω από τη Μοσούλη [5] και αργότερα κατάφερε να βρει δουλειά σε ένα εφετείο του ISIS στη Μοσούλη. Μερικοί πολίτες εργάζονταν ως πληροφοριοδότες της Emni επειδή αυτό βοηθούσε τις επιχειρήσεις τους. Θεωρητικά, οποιοσδήποτε θα μπορούσε να ξεκίνησε μια επιχείρηση υπό το ISIS, αλλά στην πράξη θα έπρεπε να τον εμπιστευόταν η οργάνωση. Και αυτή η εμπιστοσύνη μπορούσε να επιτευχθεί με την παροχή πληροφοριών στο ISIS.

Επειδή το ISIS φοβόταν τόσο πολύ μην υποστεί διείσδυση στο οργανωτικό επίπεδο, χρησιμοποιούσε διαρκώς μυστικούς πληροφοριοδότες για να παρακολουθεί τα δικά του μέλη. Για τους ξένους μαχητές, αυτή η επιτήρηση άρχιζε συνήθως πριν ακόμα ο μαχητής έρθει στην Συρία. Αρχικά, οι πληροφοριοδότες του ISIS μεταξύ των υποστηρικτών της οργάνωσης στις ξένες κοινότητες έλεγχαν τους πιθανούς μαχητές. Στην συνέχεια, τους παρακολουθούσαν συνεχώς μετά την άφιξή τους στην Τουρκία [6]. Για παράδειγμα, ένας μελλοντικός μαχητής από το Καζακστάν βιντεοσκοπούσε τον εαυτό του περνώντας στην Συρία από την Τουρκία. Ένας λαθροδιακινητής το παρατήρησε, και η Emni τον συνέλαβε αμέσως, τον φυλάκισε και αργότερα τον εκτέλεσε –όλα αυτά πριν καν μπει στην οργάνωση. Το ISIS υποψιαζόταν ότι βιντεοσκόπησε το πέρασμά του για να στείλει τις συντεταγμένες του σε μια ξένη κυβέρνηση. Μέσα στο ISIS, «όλοι βρίσκονταν σε μια σταθερή κατάσταση φόβου ότι παρακολουθούνται», αναθυμήθηκε ένας ξένος πρώην μαχητής. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν αδύνατο να συζητηθεί το οτιδήποτε, ακόμη και με ομοεθνείς φίλους στη μονάδα τους, επειδή οι πληροφοριοδότες της Emni κατέγραφαν συνομιλίες.

Γυναίκες ψωνίζουν στην Μοσούλη, τον Αύγουστο του 2017. THAIER AL SUDANI / REUTERS
---------------------------------------------------------