Το Ιράν και η Ρωσία απομακρύνονται | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το Ιράν και η Ρωσία απομακρύνονται

Εντείνεται η διαφωνία για τις πολιτοφυλακές του IRGC

Ο επικεφαλής του IRGC, στρατηγός Mohammad Ali Jafari, είναι ολοένα και πιο ξεκάθαρος σχετικά με τις προθέσεις του για την εξύψωση των φιλο-ιρανικών πολιτοφυλακών στην Συρία. Στις 23 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, ο Τζαφαρί ανέφερε ότι ο Άσαντ ξέρει ότι είναι «χρεωμένος» [6] στις «λαϊκές πολιτοφυλακές» και καταλαβαίνει ότι είναι κρίσιμες για την πολιτική του επιβίωση. Ο Τζαφαρί αποτόλμησε επίσης μια πρόβλεψη ότι ο Άσαντ «θα τις θεσμοθετήσει, φυσικά, [τις πολιτοφυλακές] έτσι ώστε να παραμείνουν σχετικές ενόψει μελλοντικών απειλών». Είναι αυτονόητο ότι για τον Τζαφαρί εναπόκειται στο IRGC να προσδιορίσει την ταυτότητα αυτών των μελλοντικών απειλών και είναι ασφαλές στοίχημα ότι οι συνήθεις στόχοι της ομάδας -κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ- θα βρίσκονται στον κατάλογο αυτό.

Ο στόχος του IRGC είναι να μετατρέψει τελικά τις συριακές πολιτοφυλακές που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του, σε ημικρατικούς φορείς που θα γίνουν μόνιμα όργανα της ιρανικής επιρροής στην Συρία, όπως λειτουργεί η Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Αυτή η στρατηγική ίσως δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς το ίδιο το IRGC είναι προϊόν μιας τέτοιας εξέλιξης. Το 1979, αμέσως μετά την Ιρανική Επανάσταση, το IRGC ξεκίνησε ως μια μικρή ομάδα σκληρών αφοσιωμένων στον Ayatollah Ruhollah Khomeini. Με τα χρόνια, αυτή η ομάδα Ισλαμιστών μαχητών μεταμορφώθηκε από ένοπλους υπηρέτες των επαναστατών κληρικών σε ένα ισχυρό κράτος εν κράτει που κυβερνάει μια τεράστια αυτοκρατορία ανθρώπων και χρημάτων.

Αυτή η ρητορική κλιμάκωση από το IRGC δεν απευθύνεται μόνο σε ξένους ακροατές. Το μέλλον των φιλο-ιρανικών πολιτοφυλακών στην Συρία αποτελεί επίσης μέρος μιας ενδοπεριφερειακής συζήτησης στην Τεχεράνη. Ο Ρουχανί κράτησε δημόσια αποστάσεις από το σχέδιο του IRGC να θεσμοποιήσει τις πολιτοφυλακές του, αλλά ούτε και το έχει επικρίνει υπερβολικά. Ωστόσο, τα ελεγχόμενα από το IRGC μέσα ενημέρωσης υπονοούν συνεχώς ότι η κυβέρνηση Rouhani είναι ήπια έναντι των Δυτικών απαιτήσεων προς την Τεχεράνη να εγκαταλείψει ή τουλάχιστον να αφοπλίσει τις πολιτοφυλακές. Για το IRGC, αυτό είναι εκτός συζήτησης.

Ως αντίδραση στην σχετική ηπιότητα του Ρουχανί, η θέση του IRGC είναι διττή: Πρώτον, ότι θα ήταν ανόητο να γίνει μια συμφωνία με την Δύση (ή την Ρωσία) για το μέλλον των συριακών πολιτοφυλακών. Γιατί να παραιτηθεί από μια σκληρά κερδισμένη επιρροή [7] με αντάλλαγμα αμφίβολες υποσχέσεις για διεθνή συνεργασία στο μέλλον της Συρίας; Η επικρατούσα διάθεση στην Τεχεράνη, που είναι ότι το Ιράν αδικήθηκε με την πυρηνική συμφωνία του 2015, θεωρητικά δίνει στο επιχείρημα του IRGC μεγαλύτερη δυναμική από ό, τι θα είχε διαφορετικά.

Δεύτερον, το IRGC έσπευσε επίσης να υπενθυμίσει σε όλους ότι είναι καλύτερα εξοπλισμένο από την πολιτική κυβέρνηση για να ηγηθεί των προσπαθειών του Ιράν να εξασφαλίσει ένα μερίδιο των δαπανών ανασυγκρότησης [8] στην Συρία. Αυτό δεν είναι τίποτε λιγότερο από μια μαχαιριά στον Ρουχανί. Στην πραγματικότητα, ο Jafari ισχυρίστηκε ότι τόσο η ομάδα του Rouhani όσο και του Assad συμφώνησαν ότι οι ελεγχόμενες από το IRGC οικονομικές επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να δουλέψουν απ’ ευθείας υπό την προστασία των ελεγχόμενων από το IRGC πολιτοφυλακών, είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για την διαχείριση έργων ανασυγκρότησης στην Συρία. Ο Ρουχανί δεν έχει ακόμη απαντήσει σε αυτόν τον ισχυρισμό.

ΠΡΟΩΘΗΜΕΝΗ ΑΜΥΝΑ

Οι παρατηρητές εντός και εκτός Ιράν θα δουν την ολοένα και πιο επιθετική στάση των αξιωματικών του IRGC σχετικά με τις πολιτοφυλακές ως κακό οιωνό. Αλλά στην Τεχεράνη, το IRGC έχει το πάνω χέρι όταν πρόκειται για την πολιτική για την Συρία και πιστεύει σαφώς ότι διαθέτει ένα σχέδιο επιτυχίας: Περισσότερες Χεζμπολάχ, όπου είναι δυνατόν.

Όπως οι διοικητές του IRGC αρέσκονται να επαναλαμβάνουν, το ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιφερειακό περιβάλλον ασφαλείας απαιτεί από το Ιράν να προσαρμόζει και να επαναπροσδιορίζει την στρατιωτική στρατηγική του. Στην Τεχεράνη αυτό αναφέρεται ως «προωθημένη άμυνα» (forward defense) και βασίζεται στην ιδέα ότι το Ιράν πρέπει να πολεμά τους αντιπάλους του εκτός των συνόρων του για να αποτρέψει την διεξαγωγή συγκρούσεων στο ιρανικό έδαφος. Ο έλεγχος αραβικών πολιτοφυλακών στο εξωτερικό, όπως εκείνοι που συγγενεύουν με το IRGC στην Συρία, αποτελεί μέρος αυτής της ιδέας της προωθημένης άμυνας, καθιστώντας απίθανο να αλλάξει το Ιράν την στάση του σύντομα.

Από μια ευρύτερη προοπτική περί την Συρία, όμως, είναι δύσκολο να δούμε το πώς μια διαρκής ειρήνη μπορεί να επιστρέψει στην χώρα, αν ένοπλες τοπικές ομάδες που είναι υπόλογες σε έναν επιθετικό, ιδεολογικά ξένο οργανισμό όπως το IRGC, εξακολουθούν να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πολιτική διαδικασία.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2017-11-29/iran-and-russia...