Το πρόβλημα ετοιμότητας της Ευρώπης | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το πρόβλημα ετοιμότητας της Ευρώπης

Γιατί οι στρατοί της ηπείρου είναι αργοί -και τι πρέπει να γίνει γι’ αυτό

Το έργο μπορεί να φαίνεται αποθαρρυντικό, αλλά η έλλειψη ετοιμότητας της Ευρώπης είναι ένα οξύ πρόβλημα. Όχι μόνο υπάρχουν πολύ λίγα γρήγορα αναπτυσσόμενα στρατεύματα, αλλά ο εξοπλισμός είναι επίσης ένα ζήτημα. Στην Γερμανία, για παράδειγμα, μόνο 95 από τα 224 τανκς της Bundeswehr [9] είναι προς το παρόν λειτουργικά, σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας της χώρας. Τα άλλα είναι εκτός, για αναβαθμίσεις και επισκευές -αλλά τα απαραίτητα ανταλλακτικά δεν είναι διαθέσιμα. Και νωρίτερα φέτος, ο πρόσφατα αποστρατευθείς εκτελεστικός διοικητής του ολλανδικού στρατού αποκάλυψε ότι τα μισά [10] εκ των οχημάτων του στρατού δεν λειτουργούν.

Εάν ένα από τα κράτη της Βαλτικής [11] ή κάποιο άλλο κράτος-μέλος υφίστατο εισβολή, το ΝΑΤΟ θα έστελνε γρήγορα την δύναμη εμπροσθοφυλακής του, την VJTF. Όμως, οι ομάδες μάχης της VJTF και της Enhanced Forward Presence (eFP) που βρίσκονται σε χώρες της Βαλτικής μπορούν μόνο να αποκρούσουν έναν αντίπαλο προσωρινά -για αρκετές ημέρες, δεδομένου ότι υποτίθεται ότι πρόκειται να λειτουργήσουν μόνο ως ένας φράχτης- και, εν πάση περιπτώσει, δεν διαθέτουν ικανότητες για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, όπως αεράμυνα.

11122017-2.jpg

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, παρακολουθεί στρατιωτικές ασκήσεις σε ένα εκπαιδευτικό κέντρο στο Λένινγκραντ Όμπλαστ, στην Ρωσία, τον Σεπτέμβριο του 2017. SPUTNIK / MIKHAIL KLIMENTYEV / KREMLIN VIA REUTERS
----------------------------------------------------------------

Οι σχεδιαστές του ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι θα χρειαστούν 60 ημέρες ώστε το δεύτερο κύμα να φτάσει στα κράτη της Βαλτικής, αλλά μια πρόσφατη μελέτη της RAND [12] διαπίστωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις χρειάζονται μόνο 60 ώρες για να φτάσουν στις πρωτεύουσες της Βαλτικής. Με άλλα λόγια, η υποστήριξη από το ΝΑΤΟ στην VJTF περίπου 57 ημέρες μετά την αρχική εισβολή, δύσκολα θα βοηθούσε. «Η αξιοπιστία του ΝΑΤΟ βασίζεται στην ικανότητα να ενισχύσουμε γρήγορα τα τέσσερα τάγματα της eFP εάν οι Ρώσοι μας δοκιμάσουν», δήλωσε αυτόν τον μήνα ο Alexander Vershbow, ο μέχρι πέρσι αναπληρωτής γενικός γραμματέας του NATO. «Αυτό απαιτεί οι σύμμαχοι να φέρουν τις δυνάμεις τους σε μια επαρκή κατάσταση ετοιμότητας ώστε οι VJTF και οι επερχόμενες δυνάμεις να μπορούν να κινηθούν με προειδοποίηση τριών έως τεσσάρων ημερών και να φτάσουν, πλήρως εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες, στην ανατολική πλευρά σε λίγες μέρες ή μια έως δύο εβδομάδες -όχι μήνες».

Η ετοιμότητα του ΝΑΤΟ, βέβαια, δεν είναι μόνο για την προάσπιση των χωρών της Βαλτικής –έχει να κάνει με το να υπάρχουν στρατεύματα για την προστασία όλων των μελών του οργανισμού, κάτι που είναι ένα πολύπλοκο καθήκον γιατί μια στρατιωτική επίθεση σε ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ μπορεί να έρθει υπό τη μορφή πολλών μικρών επιδρομών . «Η Ρωσία θα μπορούσε, για παράδειγμα, να παραβιάσει το άρθρο 5 [του ΝΑΤΟ] με μικρές και ευκίνητες δυνάμεις», επεσήμανε ο Barrons. «Αυτό κάνει πολύ δύσκολη την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει λόγος να ξαναχτίσουμε την αποτροπή του Ψυχρού Πολέμου, διότι μια σημερινή σύγκρουση θα είναι πιθανότατα λιγότερο μια γενική επίθεση σε επικράτεια και περισσόερο η ανταπόκριση σε αποτελεσματικές αλλά περιορισμένες επιδρομές και χτυπήματα σε πρωτεύουσες και κρίσιμες υποδομές. Αλλά το θέμα είναι ότι έχουμε πολύ λίγα στρατεύματα έτοιμα να προχωρήσουν σε σύντομο χρόνο».

Φυσικά, δεν χάνονται όλα αν μεγάλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ [13] δεν φτάσουν μέσα σε λίγες μέρες. Χρησιμοποιώντας αεροπορική ισχύ, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να συγκρατήσει έναν επιτιθέμενο μέχρι να φτάσει το δεύτερο κύμα του [ΝΑΤΟ]. Ωστόσο, οι δυνάμεις πρέπει να φτάνουν γρηγορότερα, επειδή μια σύγκρουση δεν μπορεί να κερδηθεί μόνο με την αεροπορική ισχύ.

Τα καλά νέα είναι ότι το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιταχυνθεί αρκετά, σχεδόν χωρίς κόστος. Τον Νοέμβριο, ο Οργανισμός ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει μια νέα διοίκηση [14] που θα είναι υπεύθυνη για την εφοδιαστική (logistics). Εν τω μεταξύ, αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ συλλέγουν βιαστικά λεπτομέρειες για τις υποδομές, συμπεριλαμβανομένων σιδηροδρόμων, σηράγγων και γεφυρών, από κάθε κράτος-μέλος, έτσι ώστε οι διοικητές να γνωρίζουν τουλάχιστον τι είναι διαθέσιμο στις δυνάμεις τους. Το ΝΑΤΟ προσπαθεί επίσης να εισαγάγει τις απαιτήσεις του σε έργα υποδομής που έχουν ήδη σχεδιαστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. (Αυτή την στιγμή, το ότι δεν γνωρίζουμε αν μια σήραγγα μπορεί να χωρέσει μια φάλαγγα από τανκς μάλλον περιπλέκει τον σχεδιασμό).

Τον Νοέμβριο, εν τω μεταξύ, η ΕΕ ανακοίνωσε [15] ότι σκοπεύει να ελαχιστοποιήσει την γραφειοκρατία που τώρα κρατά τα συμμαχικά στρατεύματα πίσω επί μέρες, ακόμη και εβδομάδες, για να διασχίσουν μια άλλη συμμαχική χώρα. Ο Motoc θυμάται το πώς πέρυσι κατόρθωσε να μειώσει τον χρόνο που χρειάστηκαν τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ για να περάσουν τα ρουμανικά σύνορα. «Ενεργώντας μέσα στα όρια της υπουργικής εξουσίας μου», μου είπε, «μείωσα τον απαιτούμενο χρόνο για την έγκριση της εισόδου συμμαχικών στρατευμάτων από τα χερσαία σύνορα, από πέντε με δέκα ημέρες σε 24 έως 48 ώρες». Ωστόσο, όπως εξηγεί διπλωματικά, «απαιτούνται περισσότερα, και θα χρειαστεί πολλή συλλογική βούληση για να ξεπεραστούν οι επίμονες ευαισθησίες». Από τις 10 ημέρες έως τις 24 ώρες: Αυτή είναι μια τεράστια διαφορά για τα στρατεύματα που διασχίζουν την Ευρώπη. «Σε ορισμένες περιπτώσεις, η καλή πολιτική θέληση και η επικαιροποίηση των απαιτήσεων εισόδου είναι το μόνο που χρειάζεται», πρόσθεσε ο Motoc. Πολλές χώρες, ωστόσο, είναι επιφυλακτικές στο να παράσχουν εύκολη είσοδο σε επισκεπτόμενα στρατεύματα, έστω και φίλια. Όμως, αν θέλουν συμμάχους να τους βοηθήσουν, πρέπει να είναι λιγότερο προστατευτικοί ως προς την συνοριακή γραφειοκρατία τους.

11122017-3.jpg