Το μέλλον του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το μέλλον του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας

Η Marine Le Pen έχει πέσει αλλά δεν έχει τελειώσει

Πιο σημαντικό, η Le Pen δεν κατάφερε να εισπράξει το πολιτικό κεφάλαιο που θα μπορούσε να λάβει από το ότι έφθασε στον δεύτερο γύρο των εκλογών, ένα σπάνιο κατώφλι για ένα εξτρεμιστικό κόμμα που από παλιά έχει περιθωριοποιηθεί και δαιμονοποιηθεί. Στα χαρτιά, η αντιπαράθεση με τον Macron θα έπρεπε να την είχε τοποθετήσει ως τη νέμεση του Macron και επομένως στην θέση του δεύτερου σημαντικότερου πολιτικού ηγέτη στην Γαλλία. Ο «υπέρ της παγκοσμιοποίησης» εναντίον του εθνικιστή, ο αυτάρεσκος εκπρόσωπος των ελίτ και της διεθνούς οικονομίας (ο Macron εργάστηκε κάποτε στην επενδυτική τράπεζα Rothschild) εναντίον του υπέρμαχου του «πραγματικού» λαού -η αντίθεση ήταν σχεδόν τέλεια [6].

Ωστόσο, η Le Pen υπονόμευσε την τύχη της. Σε ένα απίστευτο αυτοκαταστροφικό χτύπημα, έχασε την ευκαιρία να ηγηθεί της πολιτικής αντίστασης στις επίμαχες εργασιακές μεταρρυθμίσεις του Μακρόν και τις δημοσιονομικές πολιτικές του υπέρ των επιχειρήσεων [7]. Ενώ ήταν απασχολημένη να φιλονικεί με τον Φιλιππότ, το ακροαριστερό κίνημα του Jean-Luc Mélenchon, το La France Insoumise («Ανυπότακτη Γαλλία»), μονοπώλησε τις ειδήσεις. Σύμφωνα με έρευνα του Ifop-Fiducial τον Ιανουάριο του 2018, το 37% των Γάλλων βλέπει το κίνημα του Mélenchon ως την κύρια αντιπολίτευση στην κυβέρνηση του Macron. Το Εθνικό Μέτωπο έρχεται στην τρίτη θέση, στο 22%, μετά το κεντροδεξιό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, στο 24%.

02022018-2.jpg

Η Le Pen και ο Macron στο τελευταίο προεκλογικό ντιμπέιτ, τον Μάιο του 2017. REUTERS
-------------------------------------------------------------------

ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΠΟΥ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ

Το Εθνικό Μέτωπο βρίσκεται σε μια περίοδο ενδοσκόπησης. Αλλά η ήττα δεν είναι το ίδιο πράγμα με την πτώση. Οι βραχυπρόθεσμες εκλογικές αναποδιές δεν πρέπει να συγχέονται με τις μακροπρόθεσμες πολιτικές και ιδεολογικές τάσεις. Πριν από το 2017, το Εθνικό Μέτωπο γνώρισε χρόνια σταθερής ανάπτυξης και μεγάλα τμήματα της γαλλικής κοινωνίας υιοθέτησαν τις ιδέες του. Οι αγώνες του κόμματος είναι πραγματικοί. Αλλά το ίδιο είναι και οι ρατσιστικές και αντι-μουσουλμανικές προκαταλήψεις που ο δεκαετιών πολιτιστικός πόλεμος του κόμματος βοήθησε να κανονικοποιηθούν και να εδραιωθούν στην Γαλλία.

Τα εκλογικά αποτελέσματα του Εθνικού Μετώπου το 2017 ήταν απογοητευτικά μόνο σε σύγκριση με τις δημοσκοπήσεις˙ σε σχέση με μια μακρύτερη ιστορία, ήταν πολύ πιο εντυπωσιακά. Αν μη τι άλλο, η Le Pen έφερε το κόμμα του πατέρα της σε επίπεδα που δεν είχε ούτε καν ονειρευτεί στα 45 χρόνια της ιστορίας του. Μεταξύ του 2002 -την τελευταία φορά που το Εθνικό Μέτωπο έφτασε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών- και του 2017, το κόμμα διπλασίασε το πολιτικό βάρος του, κερδίζοντας πέντε εκατομμύρια ψηφοφόρους (σε εκλογικό σώμα 47 εκατομμυρίων) και 16 ποσοστιαίες μονάδες των ψήφων. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2017 και μόνο, όταν ανταγωνίστηκε εναντίον 11 άλλων υποψηφίων, η Le Pen έπεισε 7,6 εκατομμύρια ανθρώπους να την ψηφίσουν. Μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου συσπειρώθηκαν άλλα σχεδόν τρία εκατομμύρια στο όνομά της, παρά το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής και τις εκκλήσεις από κάθε άλλο πολιτικό κόμμα (εκτός από το γκωλιστικό κόμμα Debout La France του Nicolas Dupont-Aignan) να ψηφίσουν εναντίον της. Σε αντιδιαστολή, ο Jean-Marie Le Pen, υποψήφιος του Εθνικού Μετώπου το 2002, μόλις και μετά βίας βελτίωσε τα ποσοστά του μεταξύ των δύο γύρων των εκλογών.

Σε αντίθεση με την λαϊκή πεποίθηση, οι εκλογές του 2017 δεν σταμάτησαν τον λαϊκισμό. Από τη μια, ο Macron έπαιξε τον ρόλο του αντιλαϊκιστή ήρωα, ακόμη και όταν έπαιζε με μια σειρά λαϊκιστικών τόνων, από το να παρουσιάζει τον εαυτό του (με κάποιο θράσος για έναν πρώην Υπουργό Οικονομίας) ως τον τελευταίο υποψήφιο του αντι-κατεστημένου μέχρι το να κατηγορεί τις κυβερνώσες «ελίτ» [8] για το ότι απογοήτευσαν «τον λαό». Δεύτερον, η μετασχηματιστική ενέργεια του Macron είναι πιθανότατα υπερτιμημένη όπως η ελκυστικότητα του Εθνικού Μετώπου είναι υποτιμημένη. Τα βαθύτερα στρώματα της γαλλικής κοινωνίας, τα πλέον απομακρυσμένα από την απασχόληση, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την κοινωνική πρόοδο, βλέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με αηδία ή περιφρόνηση και δεν αισθάνονται ότι θα δρέψουν ποτέ τους καρπούς της παγκοσμιοποίησης. Είναι απίθανο να είναι πεπεισμένοι από το όραμα του Macron για ένα «καινοφανές έθνος» (start-up nation) ή τις λυρικές φιλο-ευρωπαϊκές ομιλίες του.

Ο Joel Gombin, ένας πολιτικός αναλυτής στην «δεξαμενή σκέψης» του Ιδρύματος Jean Jaurès στο Παρίσι, απορρίπτει την ιδέα ότι η νίκη του Macron υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου του Εθνικού Μετώπου. «Η άνοδος του Macron θα μπορούσε να συμπίπτει μακροπρόθεσμα με εκείνη του Εθνικού Μετώπου», μου είπε. «Και οι δύο τάσεις δεν αποκλείουν η μια την άλλη. Αντίθετα, θα μπορούσαν να είναι δύο συμπτώματα της αυξημένης σημασίας ενός νέου πολιτικού χάσματος γύρω από τον εθνοκεντρισμό έναντι του κοσμοπολιτισμού».

Η εκλογική βάση της Le Pen πιθανότατα θα μείνει στο Εθνικό Μέτωπο, δεδομένης της έλλειψης εναλλακτικών κομμάτων που να υποστηρίζουν το ίδιο είδος αντι-ελιτίστικης, αντι-ευρωπαϊκής, αντι-μεταναστευτικής, υπέρ του προστατευτισμού πλατφόρμας, ή απλώς θα απέχουν από την ψηφοφορία εντελώς. «Θα μπορούσαμε εύκολα να έχουμε μια Marine Le Pen που έχασε την αξιοπιστία της, αλλά συνεχίζει να τα πηγαίνει πολύ καλά στις επερχόμενες εκλογές», μου είπε ο Nicolas Lebourg, ένας ιστορικός του Εθνικού Μετώπου.

Πρόσφατες έρευνες συνεχίζουν να βάζουν το Εθνικό Μέτωπο δεύτερο μετά το κόμμα του Macron, «La République En Marche». Τον Οκτώβριο, η Le Pen εξακολουθούσε να φτάνει στο 22% σε μια έρευνα του Ifop που ρωτούσε τους πολίτες πώς θα ψήφιζαν «εάν οι προεδρικές εκλογές συνέβαιναν σήμερα», ποσοστό πολύ κοντά στο 21% που σημείωσε στον πρώτο γύρο των πραγματικών εκλογών.