Οι νόθες εκλογές της Αιγύπτου

Οι προεδρικές εκλογές της Αιγύπτου, στις 26-28 Μαρτίου, θα αποτελέσουν ουσιαστικά μια θεατρική παράσταση, σκηνοθετημένη από το καθεστώς, προκειμένου να δημιουργήσει μια λαϊκή εντολή για την δεύτερη θητεία του ισχυρού άνδρα, προέδρου Abdel Fattah el-Sisi. Ο Σίσι, ο οποίος ως υπουργός Άμυνας διεξήγαγε το πραξικόπημα του 2013 εναντίον του Ισλαμιστή προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, έχει εξαναγκάσει σε έξοδο κάθε αξιόπιστο υποψήφιο –συμπεριλαμβανομένων δύο εξεχόντων διεκδικητών από το στρατιωτικό κατεστημένο, τον Ahmed Shafiq και τον Sami Anan- χρησιμοποιώντας απειλές και μέχρι και φυλάκιση. Ο Moussa Mustafa Moussa, ο οποίος εισήλθε στον [προεκλογικό] αγώνα την τελευταία στιγμή για να παίξει τον συμβολικό αντίπαλο του Σίσι, είναι ένας σκοτεινός πολιτικός και ένας ομολογημένα υποστηρικτής του προέδρου, ο οποίος θεωρείται ότι έχει μακροχρόνιους δεσμούς [1] με τις αιγυπτιακές υπηρεσίες ασφαλείας.

Επιπλέον, η ψηφοφορία διεξάγεται με φόντο μια τεράστια καταστολή υπό τον Sisi. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται στην φυλακή με πολιτικοποιημένες ή κατασκευασμένες κατηγορίες. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καταδιώκονται από την αστυνομία και το καθεστώς εξαγοράζει ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης και τιμωρεί εκείνα τα μέσα που τολμούν να αποστασιοποιηθούν από την οργουελιανή αφήγηση του κράτους. Με τις υπηρεσίες ασφαλείας να είναι εξαπολυμένες, η συχνότητα των βασανιστηρίων αυξήθηκε δραματικά και, με μια τρομακτική τακτική που είναι καινούργια στην Αίγυπτο, εκατοντάδες «εξαφανίστηκαν» [2] από τους δρόμους ή τα σπίτια τους. Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει περαιτέρω διαβρώσει τα πενιχρά δικαιώματα των Αιγυπτίων. Οποιαδήποτε ψηφοφορία διεξάγεται υπό τέτοιες βίαιες κατασταλτικές συνθήκες αποκαλύπτει πολύ λίγα πράγματα σχετικά με την θέση του Σίσι [σύμφωνα] με τον αιγυπτιακό λαό.

Αφίσες του Αιγύπτιου προέδρου, Abdel Fattah el-Sisi, για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, στο Κάιρο της Αιγύπτου, στις 19 Μαρτίου 2018. MOHAMED ABD EL GHANY / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------------------------------

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΩΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο ο Sisi έχει διαχειριστεί τις εκλογές, εντείνοντας την καταστολή [3] και συντρίβοντας με θυμό και αδίστακτα υποψηφίους που συνδέονται με τον στρατό, αποδεικνύει ότι η λαβή του στην εξουσία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αφοσίωση του στρατού ή τουλάχιστον από την συναίνεσή του. Το γεγονός ότι οι αμφισβητίες αναδύθηκαν ακόμη και από το στρατιωτικό κατεστημένο, καταρχήν υποδηλώνει ότι η στήριξη αυτή έχει μειωθεί, μια τάση που κλόνισε τον Sisi.

Οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν ο ισχυρότερος θεσμός της Αιγύπτου και ο Σίσι έγινε πρόεδρος το 2014 με την ισχυρή υποστήριξη τους. Αλλά πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά ότι ο στρατός θα μπορούσε να στραφεί εναντίον του. Εξάλλου, ο στρατός ανέτρεψε τους άμεσους προκάτοχους του Σίσι, τον Morsi και τον Hosni Mubarak, όταν κατέληξε να τους δει ως βλαπτικούς για τα δικά του συμφέροντα.

Κατά κάποιο τρόπο, ο Sisi μπορεί να εξαρτάται ακόμη περισσότερο από τις ένοπλες δυνάμεις από ό, τι ο Mubarak, καθώς ήρθε στην εξουσία μέσω στρατιωτικού πραξικοπήματος και δεν έχει δημιουργήσει εναλλακτικές βάσεις υποστήριξης εκτός του θεσμού αυτού. Αντίθετα, ενώ ο Μουμπάρακ επίσης ήρθε από τον στρατό, ως πρόεδρος, πέρασε χρόνια καλλιεργώντας εκλογικά σώματα στην επιχειρηματική κοινότητα και την κρατική γραφειοκρατία, ειδικά στις υπηρεσίες ασφαλείας. (Υπάρχουν ενδείξεις [4] ότι κάποιοι εντός των κρατικών θεσμών έχουν επιφυλάξεις για τον Σίσι, ο οποίος τα έβαλε με τις υπηρεσίες ασφαλείας, έδειξε απογοήτευση με τις παραφουσκωμένες αλλά μεγάλης επιρροής δημόσιες υπηρεσίες της Αιγύπτου και περιόρισε την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος). Ο Μουμπάρακ έκανε το πρόσθετο βήμα της κινητοποίησης αυτών των ομάδων συμφερόντων και της εξάπλωσης της πατρωνίας μέσω της ίδρυσης ενός νομιμόφρονος κυβερνώντος κόμματος. Ο Σίσι, ο οποίος περιφρονεί τους πολιτικούς, αρνήθηκε να δημιουργήσει ένα τέτοιο κόμμα και, με το να αυξήσει τον ρόλο του στρατού στην οικονομία, έχει σπαταλήσει ευκαιρίες για σημαντικούς παίκτες του ιδιωτικού τομέα. Αναμφισβήτητα, έχει επίσης αποξενώσει και άλλα πιθανά εκλογικά σώματα μέσω της ανεξέλεγκτης καταστολής του.

Παρόλο που είναι γνωστό ότι είναι δύσκολο να αποκτηθεί μια σαφής εικόνα των πολιτικών που εκτυλίσσονται μέσα στον αιγυπτιακό στρατό και το καθεστώς, υπήρξαν επεισοδιακά, αν και κάπως αινιγματικά, σημάδια από τον στρατό για δυσαρέσκεια με τον Σίσι, και ακόμη και ενδεχόμενη διαφωνία. Οι φήμες για απολύσεις και εκκαθαρίσεις στο σώμα των αξιωματικών έχουν κυκλοφορήσει περιοδικά κατά την διάρκεια της κυριαρχίας του Σίσι. Το 2015, 26 στρατιωτικοί και συνταξιούχοι αξιωματικοί του στρατού αναφέρθηκε ότι [5] καταδικάστηκαν για συνωμοσία για την ανατροπή του καθεστώτος. Η αμφιλεγόμενη απόφαση του Σίσι να παραδώσει δύο αιγυπτιακά νησιά της Ερυθράς Θάλασσας στην Σαουδική Αραβία, τον κύριο προστάτη του καθεστώτος, ιδιωτικά έτυχε της αντίθεσης [6] κορυφαίων στρατιωτικών, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Άμυνας, Sedki Sobhy, και ο αρχηγός του στρατού, Mahmoud Hegazy, και ήταν ευρέως αντιδημοφιλής στις τάξεις των πολιτικών της Αιγύπτου.