Η συμμαχία υπέρ του Άσαντ διαλύεται | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η συμμαχία υπέρ του Άσαντ διαλύεται

Πώς οι ΗΠΑ μπορούν αντισταθούν έναντι του Ιράν στην Συρία

Επίσης, η Χεζμπολάχ έχει επιφυλάξεις για μια σύγκρουση με το Ισραήλ. Η θέση της στον Λίβανο είναι τώρα ισχυρότερη από ποτέ, ενώ η ομάδα έχει εδραιώσει την πολιτική εξουσία της στις εκλογές του Μαΐου. Έχει επίσης απομακρύνει την απειλή εξτρεμιστικών σουνιτικών οργανώσεων όπως η Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος (ISIS), οι οποίες προσπάθησαν να καθιερώσουν τον Λίβανο ως βάση για τον πόλεμό τους στην Συρία. Το μόνο γεγονός που θα μπορούσε να απειλήσει αυτά τα κέρδη θα ήταν ένας πόλεμος με το Ισραήλ [6], που θα μπορούσε να καταστρέψει όλα αυτά που η Χεζμπολάχ έχτιζε από τον τελευταίο πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ τον Ιούλιο του 2006.

Η πρόκληση για την Χεζμπολάχ είναι ότι αυτή την στιγμή βρίσκεται σε πολύ ασθενέστερη θέση απέναντι στο IRGC απ’ ότι σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της ιστορίας της. Ενώ η Χεζμπολάχ υπήρξε ο μοναδικός πληρεξούσιος του Ιράν στο Λεβάντε –κάτι που της προσέδιδε σημαντική δύναμη έναντι του προστάτη της- από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, το IRGC δημιούργησε ένα μεγαλύτερο, πολυεθνικό δίκτυο πολιτοφυλακών στην Συρία. Είναι ανοιχτό το ερώτημα αν η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να αρνηθεί εάν το IRGC την ωθούσε να πάει σε πόλεμο με το Ισραήλ.

ΑΝΤΙΔΡΩΝΤΑΣ

Αυτές οι εντάσεις διαχωρίζουν ήδη το Ιράν από τους πρώην εταίρους του στην Συρία. Για παράδειγμα, οι ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις εναντίον στόχων του Ιράν και της Χεζμπολάχ στην Συρία πραγματοποιήθηκαν με την συναίνεση, αν όχι την στήριξη, των Ρώσων -η Ρωσία επέλεξε να μην τοποθετήσει τις δυνάμεις της μαζί με τις δυνάμεις του Ιράν, οι οποίες, σε συνδυασμό με την ισραηλινο-ρωσική συμφωνία μη σύγκρουσης στον συριακό εναέριο χώρο, παρέχουν στο Ισραήλ την ευελιξία που χρειάζεται για να επιτεθεί σε ιρανικούς πόρους στην Συρία. Μαζί, αυτά λειτουργούν ως υπενθύμιση από τη Μόσχα ότι το IRGC δεν πρέπει να πιέσει την τύχη του καθώς προσπαθεί να καταστήσει τις περιοχές της Συρίας που ελέγχονται από τον Assad σε μια βάση οπισθοφυλακής για έναν μελλοντικό πόλεμο με το Ισραήλ.

Πρόσφατα, υπήρξε επίσης μια αψιμαχία μεταξύ του Ιράν και της Ρωσίας σχετικά με το κατά πόσο οι ξένες πολιτοφυλακές -το IRGC και τα δίκτυα των σιιτικών του πολιτοφυλακών- θα πρέπει να παραμείνουν στην Συρία, καθώς η σύγκρουση τελειώνει. Τον Μάιο, ο Πούτιν είπε ότι όλες οι ξένες δυνάμεις πρέπει να εγκαταλείψουν την Συρία. Ο απεσταλμένος της Συρίας, Alexander Lavrentiev, αργότερα διευκρίνισε ότι ο Πούτιν εννοούσε τους Αμερικανούς, τους Ιρανούς, τους Τούρκους και τις ξένες σιιτικές πολιτοφυλακές -όχι όμως και τους Ισραηλινούς. Σε απάντηση, το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε ότι κανείς δεν θα μπορούσε να αναγκάσει τις ιρανικές δυνάμεις να βγουν από την Συρία και ότι θα παραμείνουν μέχρι να τους ζητήσει επισήμως ο Άσαντ να φύγουν.

05062018-2.jpg

Φιλο-καθεστωτικές δυνάμεις κοντά στην Δαμασκό, τον Απρίλιο του 2018. OMAR SANADIKI / REUTERS
----------------------------------------------------

Υπήρξαν επίσης αναφορές [7] περί μιας απόφασης του καθεστώτος Assad με την οποία συναινεί στην απόσυρση των ιρανικών δυνάμεων και των συμμαχικών σιιτικών πολιτοφυλακών από την ζώνη αποκλιμάκωσης κοντά στα ισραηλινά και ιορδανικά σύνορα [8]. Αντί για μια στρατιωτική επίθεση στα νοτιοδυτικά, κάτι που προτιμά το Ιράν, ο Άσαντ μπορεί να επιλέξει να εργαστεί μέσω της Ρωσίας για να ενσωματώσει ειρηνικά εδάφη που ανήκουν στην αντιπολίτευση μέσω συμφωνιών συμφιλίωσης που να προβλέπουν έναν μικρό βαθμό τοπικής αυτονομίας. Οι τοπικές αναφορές από τα νοτιοδυτικά, ειδικά στην επαρχία Daraa κοντά στα σύνορα Συρίας-Ιορδανίας, υποδηλώνουν ότι υπάρχει σήμερα απόσυρση των δυνάμεων του Ιράν και της Χεζμπολάχ από την περιοχή, αν και κανείς δεν μπορεί να πει για πόσο καιρό. Εάν η απόσυρση είναι πραγματική, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό βήμα για την διατήρηση του IRGC μακριά από την Ιορδανία και το Ισραήλ. Θα μπορούσε επίσης να χρησιμεύσει ως πρότυπο για το πώς τα συμφέροντα του Ιράν μπορούν να περιοριστούν όταν αντιμετωπίζουν την ενοποιημένη αντιπολίτευση του Assad, της Χεζμπολάχ και της Ρωσίας και την απειλή της ισραηλινής βίας.

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ

Επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να περιορίσουν την εμπλοκή τους στην Συρία [9] -ειδικά στα δυτικά της χώρας όπου το Ιράν είναι ισχυρότερο- δεν έχουν μεγάλη μόχλευση. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά βήματα που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ για να επιδεινώσει τα σημερινά ρήγματα της συμμαχίας υπέρ του Assad, μειώνοντας έτσι την επιρροή του Ιράν στο Λεβάντε.

Πρώτον, η επίσημη θέση της διοίκησης Trump εξακολουθεί να δίνει έμφαση στην αλλαγή καθεστώτος μέσω της εφαρμογής οικονομικής πίεσης και της άρνησης κανονικοποίησης του Assad. Η θέση αυτή, ωστόσο, κρατά τον Άσαντ κοντά στο IRGC, χωρίς το οποίο θα ήταν ευάλωτος, σε μια εποχή που η Ρωσία προσπαθεί να οδηγήσει μακριά τον έναν από τον άλλον. Δυστυχώς, σε αυτό το σημείο το ιδιοτελές συμφέρον της Δαμασκού και της Μόσχας είναι η καλύτερη άμυνα κατά της Τεχεράνης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να το αναγνωρίσουν και να το εκμεταλλευτούν. Αυτό δεν σημαίνει πλήρη επαναδέσμευση με τον Assad, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους θανάτους περίπου 500.000 πολιτών του. Αλλά σημαίνει να εγκαταλείψουμε την ψευδαίσθηση ότι ο Assad ή το καθεστώς του μπορεί να εκτοπιστεί οποτεδήποτε σύντομα.