Τι θα κοστίσει στην Ευρώπη το «Πρώτα η Αμερική» | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι θα κοστίσει στην Ευρώπη το «Πρώτα η Αμερική»

Θα μπορούσε η αδιαφορία του Trump να διαλύσει την ΕΕ;
Περίληψη: 

Η αδιάφορη στάση της διοίκησης του Trump για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η εχθρότητά της στην εμπορική πολιτική της ΕΕ, δίνουν ελπίδα στους λαϊκιστές σε όλη την Ευρώπη ότι μπορούν και θα έχουν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών ακόμη και σε αγώνες που απειλούν την ακεραιότητα της ΕΕ.

Ο JEREMY SHAPIRO είναι διευθυντής ερευνών στο European Council on Foreign Relations.

Ο νέος πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Γερμανία, Richard Grenell, γίνεται γρήγορα το αγαπημένο «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης. Φαίνεται να μοιράζεται την εκπληκτική ικανότητα του αφεντικού του να προσβάλλει τους ανθρώπους με έναν ισχυρό συνδυασμό επαγγελματικής ανικανότητας και προσωπικής αλαζονείας. Μέσα σε λίγες ώρες από την ανάληψη των καθηκόντων του στις αρχές Μαΐου, είχε αναρτήσει στο Twitter μια απαίτηση από τους Ευρωπαίους να αποεπενδύσουν από το Ιράν, ουσιαστικά προστάζοντας τους οικοδεσπότες του να λάβουν σοβαρά υπόψη την απόφαση του προέδρου Donald Trump να τερματίσει την πυρηνική συμφωνία του Ιράν. Στην συνέχεια, την περασμένη εβδομάδα, έδωσε μια συνέντευξη στο Breitbart, έναν δεξιό δικτυακό τόπο που λειτουργεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να «ενισχύσει» τα συντηρητικά κόμματα στην Ευρώπη. Το μήνυμα προς την γερμανική κυβέρνηση ήταν σαφές: Ο νέος πρεσβευτής των ΗΠΑ είχε πρόθεση να στηρίξει τους εγχώριους πολιτικούς αντιπάλους της.

13062018-1.jpg

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, μιλά στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατά την δεύτερη ημέρα της συνάντησης του G7, στο Κεμπέκ, στον Καναδά, στις 9 Ιουνίου 2018. JESCO DENZEL / BUNDESREGIERUNG VIA REUTERS
-----------------------------------------------------------------

Σε συνδυασμό με μια καταστροφική συνάντηση του G-7 την περασμένη εβδομάδα, αυτές οι παρατηρήσεις έχουν αναζωπυρώσει τους φόβους στην Ευρώπη ότι η διοίκηση Trump θα επιδιώξει να τροφοδοτήσει το λαϊκιστικό κύμα που κλονίζει την ευρωπαϊκή πολιτική [σκηνή] [1]. Οι πολιτικοί του ευρωπαϊκού κατεστημένου φοβούνται ότι η υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών προς τους αντι-φιλελεύθερους αντιπάλους τους θα δώσει στις ομάδες αυτές μεγαλύτερη δύναμη στους αγώνες τους κατά των Βρυξελλών. Αλλά το πρόβλημα για την Ευρώπη δεν είναι μια αμερικανική εκστρατεία για την ενίσχυση των Ευρωπαίων λαϊκιστών˙ είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βλέπουν πλέον την αξία του να έχουν ένα στρατηγικό όραμα για την Ευρώπη, εντελώς.

ΑΜΕΡΙΚΗ, Η ΙΔΙΟΤΕΛΗΣ

Οι ευρωπαϊκοί φόβοι για την παρεμβολή του Τραμπ στις ευρωπαϊκές εγχώριες πολιτικές έχουν δικαιολογημένη βάση. Αρχικά στην διοίκηση, ο Steve Bannon, επικεφαλής στρατηγιστής του Trump και πρώην εκτελεστικός πρόεδρος του Breitbart, φαινόταν να είναι αποφασισμένος για την ενδυνάμωση των λαϊκιστών, καθώς προσέγγισε αντιδημοκρατικούς πολιτικούς στην Ευρώπη και το Breitbart ίδρυσε παραρτήματα στην Ευρώπη. Αλλά τότε ο Bannon απομακρύνθηκε από τον Λευκό Οίκο και η διοίκηση του Trump φαινόταν να ακολουθεί μια πιο συμβατική ρεπουμπλικανική εξωτερική πολιτική. Κατά το πρώτο έτος της διοίκησης του Trump, οι λαϊκιστές Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, είδαν τον Trump ως πιθανό όπλο στον αγώνα τους με το κατεστημένο της ΕΕ και απογοητεύθηκαν από την έλλειψη υποστήριξής του [2].

Οι παρατηρήσεις του Grenell δεν σηματοδοτούν, ωστόσο, την επιστροφή της διοίκησης του Trump στο Bannon-ισμό [3]. Ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Γερμανία δεν κάνει ευρωπαϊκή πολιτική και σε αυτήν παραμένει ένας χυλός από αντιφατικές απόψεις ανώτερων αξιωματούχων των ΗΠΑ που επισκέπτονται την Ευρώπη, πολλοί από τους οποίους επιμένουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να δεσμεύονται στους παραδοσιακούς Ευρωπαίους εταίρους τους. Πράγματι, εν μέσω των ραπισμάτων του Grenell, ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών για την Ευρώπη, Α. Wess Mitchell, παρέθεσε μια ομιλία για την αναδέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών στην άμυνα της ανατολικής και νότιας Ευρώπης (ακόμη και όταν ο προϊστάμενός του έγραφε στο Twitter την άποψή του ότι το ΝΑΤΟ μια ληστεία για τον Αμερικανό φορολογούμενο).

Το μόνο πράγμα που δείχνει πραγματικά αυτή η κακοφωνία των αντιφατικών φωνών, είναι ότι η διοίκηση Trump δεν έχει στρατηγικό ή ιδεολογικό σκοπό στην Ευρώπη και μάλλον δεν θέλει να έχει κι έναν τέτοιον. Συνολικά, η ευρωπαϊκή πολιτική της διοίκησης Trump φαίνεται να είναι λιγότερο ένα όραμα για μια Λαϊκιστική Διεθνή παρά μια υπολειμματική προσπάθεια του Trump γα να θέσει την Αμερική Πρώτα, και για τις εγχώριες πολιτικές του ανάγκες. Οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής του είναι το εμπόριο, η μετανάστευση και η τρομοκρατία. Η Ευρώπη είναι ενδιαφέρουσα μόνο στο βαθμό που έχει σημασία για αυτά τα θέματα. Η πολιτική του ως προς το ΝΑΤΟ [4] καθοδηγείται περισσότερο από τις απόψεις του για το εμπόριο παρά από μια ιδέα ευρωπαϊκής ασφάλειας. Η προσέγγισή του στην Ρωσία μοιάζει να προωθείται από το σκάνδαλο για την ρωσική παρέμβαση στις εκλογές των ΗΠΑ περισσότερο από οποιαδήποτε ιδέα για το πώς να προστατεύσει την Ευρώπη ή να διαχειριστεί την ρωσική απειλή.

Όπως τόνισε ο Τόμας Ράιτ του Brookings [5], «Με αγύρτες πρεσβευτές, έναν πρόεδρο που επαινεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μια γραφειοκρατία που στηρίζει το ΝΑΤΟ και έναν εξελισσόμενο εμπορικό πόλεμο, κανείς δεν κατανοεί πραγματικά την πολιτική της διοίκησης Trump για την Ευρώπη». Αυτό προφανώς συμπεριλαμβάνει τον ίδιο τον Τραμπ, ο οποίος έχει αναγάγει την ασυνέπεια της εξωτερικής πολιτικής σε μια μορφή τέχνης.

Αλλά ακόμα και αν η προσέγγιση της διοίκησης του Trump στην Ευρώπη [6] είναι πολύ συγκεχυμένη για να αποτελέσει ένα στρατηγικό όραμα, οι πολιτικές του μπορούν να επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο τα εσωτερικά προβλήματα της Ευρώπης. Εξάλλου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μια παρουσία στις ευρωπαϊκές εγχώριες πολιτικές, είτε το θέλουν είτε όχι. Ως πάροχοι ασφάλειας εσχάτης καταφυγής και ως ο βασικός γεωπολιτικός σύμμαχος των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών, οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν κάποια βαρυτική έλξη στην Ευρώπη, ανεξαρτήτως της (έλλειψης της) στρατηγική τους πρόθεσης.