Το νέο μέτωπο στην Υεμένη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το νέο μέτωπο στην Υεμένη

Ποιο είναι το διακύβευμα στην πόλη Hodeidah

Μπορεί να υπάρχουν άλλοι λόγοι για τους οποίους το λιμάνι της Hodeidah είναι τόσο σημαντικό για τα ΗΑΕ. Ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης απεικονίζεται συχνά ως υπόθεση δύο πλευρών, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετος. Τα ΗΑΕ βλέπουν την επίθεση στην Hodeidah όχι μόνο ως τρόπο για να αρθεί το αδιέξοδο, αλλά και ως ευκαιρία για την ενίσχυση των πλευρών που θέλουν να βγει από πάνω σε μια ενδεχόμενη πολιτική διευθέτηση.

Από την αρχή του πολέμου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στήριξαν πρωτίστως τις νότιες αποσχιστικές και σαλαφιτικές ομάδες. Εν τω μεταξύ, η Σαουδική Αραβία έχει ρίξει το βάρος της πίσω από τον διεθνώς αναγνωρισμένο πρόεδρο Abd-Rabbu Mansour Hadi και έναν αστερισμό φυλετικών, στρατιωτικών και πολιτικών δυνάμεων που συνδέονται με το Islah, το κύριο σουνιτικό ισλαμικό κόμμα της Υεμένης, που έχει δεσμούς με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Οι εντάσεις μεταξύ των διαφόρων δυνάμεων που υποστηρίχθηκαν από τον συνασπισμό εμπόδισαν επανειλημμένα την πολεμική προσπάθεια, ιδιαίτερα στις νότιες πόλεις του Άντεν, όπου οι αποσχιστικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ επιτέθηκαν στους συμμάχους του Hadi τον Ιανουάριο, και στην πόλη Taiz [5], όπου οι σύμμαχοι του Islah συγκρούστηκαν με τους ομολόγους τους που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ. Αυτές οι εσωτερικές μάχες εμπόδισαν τις δυνάμεις του συνασπισμού να σχηματίσουν ένα ενωμένο μέτωπο ενάντια στους Χούθι.

Ο Mohammed bin Zayed, ο πρίγκιπας-διάδοχος του Αμπού Ντάμπι και ο de facto ηγέτης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, βλέπει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως «ναρκωτικό που οδηγεί στον εξτρεμισμό» και θεωρεί ότι αποτελεί μια από τις σοβαρότερες απειλές για την ασφάλεια στην περιοχή. Ως αποτέλεσμα, ο bin Zayed και ο στενός κύκλος του δεν είναι ευχαριστημένοι με τον εναγκαλισμό του Hadi με το Islah -οι κύριοι σύμμαχοι του προέδρου στον βορρά συνδέονται με το κόμμα, και ο αντιπρόεδρος και διοικητής των ενόπλων δυνάμεων, Ali Mohsin al-Ahmar, είναι γνωστό ότι έχει ισλαμιστικές συμπάθειες.

Οι ενωμένες δυνάμεις που πολεμούν στην Hodeidah υπό την καθοδήγηση των ΗΑΕ αντιπροσωπεύουν το είδος των φατριών που θέλουν να δουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να έχουν το πάνω χέρι μετά την πάροδο του πολέμου: Οι τοπικές δυνάμεις όπως η «Αντίσταση Τιχαμά» και οι νότιοι αποσχιστές, και οι σαλαφιστές, που έχουν μεν θρησκευτικά κίνητρα αλλά (προφανώς) δεν ενδιαφέρονται για το είδος του πολιτικού Ισλάμ της Αδελφότητας. Εάν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καταλάβουν το λιμάνι της Hodeidah, μπορεί να υπαγορεύσουν το ποιος θα διαχειρίζεται την πόλη. Ένας πιθανός υποψήφιος για ηγεσία είναι ο Tareq Saleh, ο ανιψιός του πρώην προέδρου, ο οποίος ηγείται της Δημοκρατικής Φρουράς. Αν ηττηθούν οι Χούθι, ο Σαλέχ θα μπορούσε να αποτελέσει τον φαινομενικό αρχηγό του εθνικιστικού και γενικά κοσμικού κόμματος GPC. Η νίκη για το λιμάνι θα έδινε επίσης στα ΗΑΕ μια πολύ ισχυρότερη θέση σε μελλοντικές πολιτικές διαπραγματεύσεις, τις οποίες θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να υποσκάψει τόσο τους Χούθι όσο και το Ισλάχ. Οι Σαουδάραβες πιθανότατα θα το δεχτούν -εκτιμούν την πρόοδο στο έδαφος και την σχέση τους με τα Εμιράτα περισσότερο από όσο με το Islah, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο Ριάντ για υποστήριξη.

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

Εκτός από τη μεταβολή της πολιτικής δυναμικής της χώρας, μια μάχη για το μεγαλύτερο λιμάνι της Υεμένης θα εντείνει σχεδόν σίγουρα την ανθρωπιστική κρίση [6]. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 70% των ειδών πρώτης ανάγκης όπως το σιτάρι και το ρύζι εισέρχονται στην Υεμένη μέσω του λιμένα της Hodeidah. Εκατομμύρια ευάλωτα άτομα ζουν σε περιοχές που ελέγχονται από τους Χούθι, τα οποία βασίζονται στο λιμάνι για τρόφιμα, καύσιμα και ανθρωπιστικές προμήθειες.

Ο συνασπισμός έχει υποσχεθεί μια γρήγορη νίκη και υποστήριξε ότι θα κάνει το λιμάνι να λειτουργήσει σύντομα μετά την κατάληψή του. Αυτό όμως είναι απίθανο να συμβεί. Οι δυνάμεις που υποστηρίχθηκαν από τον συνασπισμό χρειάστηκαν μια εβδομάδα για να καταλάβουν το αεροδρόμιο, κάτι που ήταν μια σχετικά απλή επιχείρηση, ιδιαίτερα με την αεροπορική υποστήριξη των ΗΑΕ. Η κατάληψη του λιμανιού θα είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση, ειδικά αν ο συνασπισμός θέλει να αποφύγει να κάνει ζημιά στις υποδομές. Και αν οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ καταλάβουν το λιμάνι, δεν είναι σαφές πώς θα μεταφέρουν τα αγαθά έξω, δεδομένου ότι οι Houthi θα εξακολουθούσαν να ελέγχουν την πόλη και τους αυτοκινητόδρομους που συνδέουν το λιμάνι της Hodeidah με τα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα στον βορρά. Ο συνασπισμός δήλωσε ότι θέλει να αποφύγει μια μάχη για την ίδια την πόλη και με καλό λόγο. Ένα αντάρτικο πόλης ανάμεσα στις δυνάμεις των Houthi και των ΗΑΕ θα ήταν καταστροφικό για τους 600.000 κατοίκους της Hodeidah. Σύμφωνα με τον συνασπισμό, υπάρχουν δυνάμεις αντίστασης που είναι έτοιμες να επιτεθούν στους Χούθι εντός της πόλης, για την οποία [ο συνασπισμός] πιστεύει ότι θα «αυτο-απελευθερωθεί» όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή. Αλλά καμία τέτοια δύναμη δεν έχει αναδειχθεί στα τρία χρόνια που οι Χούθι ελέγχουν την Χοντέϊντα.

Ο [στρατιωτικός] συνασπισμός λέει ότι έχει μελετήσει προσεκτικά τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις της εκστρατείας στην Hodeidah και ότι, μόλις ελέγξει το λιμάνι, οι εισερχόμενοι όγκοι εμπορίου θα αυξηθούν και η ανθρωπιστική κατάσταση θα είναι καλύτερη και όχι χειρότερη. Οι σκεπτικιστές δείχνουν προς το λιμάνι του Aden, το οποίο ήταν υπό την εποπτεία του συνασπισμού και φαινομενικά της κυβέρνησης Hadi από τα μέσα του 2015: Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το λιμάνι της Hodeidah θα είναι ασφαλές και θα λειτουργεί εύρυθμα μετά από μια ήττα των Χούθι.

ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΛΥΣΗ;

Σε αυτό το σημείο, το βέλτιστο σενάριο θα ήταν μια πολιτική συμφωνία μεταξύ των Χούθι και του συνασπισμού, που θα απέτρεπε μια καταστροφική μάχη για το λιμάνι και ίσως ακόμη και να ανοίξει την δυνατότητα ενός νέου γύρου ειρηνευτικών συνομιλιών.