Η Ρωσία και η Κίνα συνάπτουν όντως συμμαχία;

Ομοίως, η «εθνική αναζωογόνηση» και η επιδίωξη του «κινεζικού ονείρου» έγιναν κεντρικό θέμα του διαλόγου του καθεστώτος για την εξωτερική πολιτική. Σύμφωνα με τα λόγια του Xi [35], η Κίνα αντιμετώπιζε «τους πιο περίπλοκους ... εξωτερικούς παράγοντες στην ιστορία της». Ο ναύαρχος Sun Jianguo, ένας αναπληρωτής αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, περιέγραψε [35] τους παράγοντες αυτούς ως «εισβολή , ανατροπή», που «υπονομεύουν ... την σταθερότητα» και «διακόπτουν την σοσιαλιστική ανάπτυξη». Σχεδόν όπως έκανε ο Πούτιν, ο Σι μεταμόρφωσε την εξωτερική πολιτική της χώρας του από θεληματική σε επιθετικά επεκτατική. Ο Κινέζος ηγέτης έχει στρατιωτικοποιήσει τις εδαφικές διενέξεις στη Νότια και την Ανατολική Θάλασσα της Κίνας και οχύρωσε κινεζικές τεχνητές αλυσίδες νησιών με πυραυλικές συστοιχίες και βάσεις αεροσκαφών.

ΑΚΟΜΑ ΠΡΟΩΡΗ

Η συγγένεια του Πούτιν και του Xi είναι πραγματική και τρομερή, αλλά ίσως ακόμη να μην αρκεί για να ξεπεραστούν τα εμπόδια μιας πραγματικής συμμαχίας. Ένα τέτοιο εμπόδιο περιγράφεται εύστοχα από μια ρωσική έκφραση, «istoriya s geografiey». Κυριολεκτικά σημαίνει «μια ιστορία με γεωγραφία», μια ιδιωματική φράση που αναφέρεται σε ένα φαινομενικά απλό θέμα που ξαφνικά μετατράπηκε σε κάτι μπλεγμένο και περίπλοκο. Η ιστορία και η γεωγραφία αγωνίζονται εναντίον μιας εγκάρδιας συμφωνίας (entente cordiale ) μεταξύ των δύο ευρασιατικών γιγάντων. Τα αυταρχικά κράτη που μοιράζονται σύνορα 2.600 μιλίων, με μεγάλο μέρος αυτών των συνόρων να έχουν επιβληθεί αρχικά από την αυτοκρατορική Ρωσία σε έναν πιο αδύναμο γείτονα, δεν είναι ιδανικά φτιαγμένα για την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Ενισχυτικές αυτού του φραγμού είναι πολύ σημαντικές διαρθρωτικές διαφορές μεταξύ των οικονομιών των δύο χωρών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να έχουν αποκλίνοντα μερίδια στην σημερινή παγκόσμια οικονομική τάξη. Στριμωγμένη σε μεγάλο βαθμό στην εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, η ενσωμάτωση της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία είναι ταυτόχρονα αρκετά ασφαλής και αρκετά περιορισμένη. Η Μόσχα μπορεί να αντέξει να ταράζει τα νερά και να αναζητά από το Πεκίνο μια έντονα αντι-Δυτική, ενεργό και αφοσιωμένη στρατιωτικο-πολιτική εταιρική σχέση.

Η οικονομία της Κίνας, από την άλλη πλευρά, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο -περισσότερο από επτά φορές το μέγεθος της ρωσικής- με εξαγωγές που περιλαμβάνουν προηγμένες τεχνολογίες επικοινωνιών, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές και αυτοκίνητα. Το εμπόριο της χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση έφθασε τουλάχιστον πέντε φορές την αξία του αντίστοιχου ρωσικού. Λόγω της μεγαλύτερης αλληλεξάρτησης με άλλες σημαντικές παγκόσμιες οικονομίες, το σύστημα της Κίνας είναι επίσης πολύ πιο ευάλωτο στις γεωπολιτικές διαταραχές από όσο της Ρωσίας. Και ως μια πιο ωφελημένη από την φιλελεύθερη διεθνή οικονομική τάξη από όσο η Ρωσία, η Κίνα είναι επιφυλακτική στο να ανταγωνιστεί τον τελικό εγγυητή της τάξης αυτής, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, παρά τις επιδέξια προωθούμενες οπτικές, η Κίνα δεν είναι πιθανό να ακολουθήσει την Ρωσία σε μια αντι-Δυτική σταυροφορία, προτιμώντας να συνεργαστεί με τον φερόμενο σύμμαχό της σε μια πιο περιορισμένη κλίμακα οικονομικά και ειδικά στρατιωτικά.

Όταν κατοικούσα στη Μόσχα το φθινόπωρο του 1969, κυκλοφόρησε μια φήμη ότι, αφού επέστρεψε από την κηδεία του ηγέτη του Βιετνάμ, Χο Τσι Μινχ, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών, Αλεξέι Κοσίγκιν, σταμάτησε στο αεροδρόμιο του Πεκίνου για συνομιλίες με τον Κινέζο ομόλογό του, Τσου Εν Λάι. Όταν ο Κινέζος πρωθυπουργός κινήθηκε να τον αγκαλιάσει, ο Κοσίγκιν οπισθοχώρησε λέγοντας: «Αυτό είναι πρόωρο».

Αμφισβητούμενη ή μη, η κίνηση του Κοσίγκιν φαίνεται ότι ισχύει και σήμερα. Παρά τα επιχειρήματα περί του αντιθέτου, η έννοια μιας κινεζο-ρωσικής συμμαχίας είναι ακόμα πρόωρη.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-04-04/are-russia-and-...