Θα ζητήσει ο Guaidó στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Θα ζητήσει ο Guaidó στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ;

Η συζήτηση στην Βενεζουέλα σχετικά με το άρθρο 187(11)
Περίληψη: 

Στην περίπτωση της Βενεζουέλας, οι πιο δυνατές εκκλήσεις για παρέμβαση δεν προέρχονται από τον Λευκό Οίκο και τα μέσα ενημέρωσης, αλλά από ορισμένα μέλη της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας και από τους κατοίκους της χώρας, που είναι απελπισμένοι για μια οποιαδήποτε λύση στην πολυετή άσχημη κατάσταση.

Ο GIANCARLO FIORELLA είναι ερευνητής και εκπαιδευτικός για την Λατινική Αμερική στο Bellingcat και υποψήφιος διδάκτωρ στο Κέντρο Εγκληματολογίας και Κοινωνιονομικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Η πολιτική κρίση της Βενεζουέλας έχει φτάσει σε ένα οικείο αδιέξοδο. Στους δυόμισι μήνες από τότε που ξεκίνησε, η αμφισβήτηση του προέδρου της Εθνοσυνέλευσης, Juan Guaidó [1] στη νομιμότητα του προέδρου [της κυβέρνησης] Nicolás Maduro έχει χάσει την ορμή της, εμποδισμένη από τους ίδιους μηχανισμούς που έχουν ματαιώσει τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης στο παρελθόν. Την 1η Απριλίου, η ελεγχόμενη από την κυβέρνηση Συντακτική Συνέλευση, ενεργώντας σύμφωνα με τις οδηγίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ήρε την κοινοβουλευτική ασυλία του Guaidó, αφαιρώντας ένα νομικό εμπόδιο για την σύλληψή του. Και οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας -ο κεντρικός πυλώνας στον οποίο στηρίζεται η κυβερνητική εξουσία- παρέμειναν πιστές στον Maduro σε όλη την διάρκεια της αμφισβήτησης από τον Guaidó.

18042019-1.jpg

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας και μεταβατικός πρόεδρος, Juan Guaidó, σε μια συγκέντρωση στην Cabimas, στην Βενεζουέλα, τον Απρίλιο του 2019. ISAAC URRUTIA / REUTERS
---------------------------------------------------------------------------

Αλλά εξακολουθεί να υπάρχει ένα άγνωστο έδαφος στο οποίο η κρίση θα μπορούσε να είναι περιστραφεί. Η αυξημένη διεθνής προσοχή στην Βενεζουέλα -ιδιαίτερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες- έχει μετατοπίσει την απειλή μιας στρατιωτικής παρέμβασης [2] για να απομακρυνθεί ο Maduro από την εξουσία πέραν του σημείου της αδράνειας. Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, όπως ο Αντιπρόεδρος Mike Pence και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, John Bolton, διαβεβαίωσαν ότι «όλες οι επιλογές» παραμένουν στο τραπέζι, μια έκφραση γνωστή από προηγούμενες διοικήσεις κατά την προετοιμασία στρατιωτικών παρεμβάσεων.

Στην περίπτωση της Βενεζουέλας, οι πιο δυνατές εκκλήσεις για παρέμβαση δεν προέρχονται από τον Λευκό Οίκο και τα μέσα ενημέρωσης, αλλά από ορισμένα μέλη της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας και από τους κατοίκους της χώρας, [που είναι] απελπισμένοι για μια λύση -οποιαδήποτε λύση- στην πολυετή άσχημη κατάσταση [3]. Για πολλούς, η λύση αυτή έγκειται στο σύνταγμα της χώρας: Το άρθρο 187(11) παρέχει στο ελεγχόμενο από την αντιπολίτευση νομοθετικό σώμα, την Εθνική Συνέλευση, την εξουσία να εγκρίνει ξένες στρατιωτικές αποστολές στην χώρα. Αφού ξεκίνησε πρώτα στην σφαίρα της δημόσιας αντιπαράθεσης από μια περιθωριακή κοινοβουλευτική ομάδα μόλις πριν από ένα μήνα, η συζήτηση για το άρθρο 187(11) έχει γίνει κοινός τόπος στην χώρα.

ΤΟ 187(11)

Το άρθρο 187 του Συντάγματος της Βενεζουέλας καθορίζει τις εξουσίες της Εθνοσυνέλευσης. Το άρθρο 11 του άρθρου παρέχει στο νομοθετικό σώμα την εξουσία να εγκρίνει όχι μόνο στρατιωτικές αποστολές της Βενεζουέλας στο εξωτερικό αλλά και ξένες στρατιωτικές αποστολές εντός της χώρας.

Το άρθρο κέρδισε αξία στο λεξικό της Βενεζουέλας μετά από την έντονα δημοσιοποιημένη προσπάθεια παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στην χώρα στις 23 Φεβρουαρίου. Η απόπειρα προετοιμαζόταν επί εβδομάδες, με αιχμή την ανυπάκουη αντιπολίτευση (υποστηριζόμενη από τους ξένους συμμάχους της) πρόθυμη να αποδείξει ότι θα μπορούσε να κάνει ό, τι δεν μπορούσε ο Maduro: Να προσφέρει ανακούφιση στην ανθρωπιστική κρίση της χώρας. Αφότου η παραλαβή της βοήθειας παρεμποδίστηκε από τις κυβερνητικές δυνάμεις, μια μικρή, σκληρή κοινοβουλευτική ομάδα που ονομάζεται Bloque 16 de Julio, η οποία απολαμβάνει την υποστήριξη της επικεφαλής του κόμματος Vente Venezuela, Maria Corina Machado, άρχισε να υποστηρίζει στην Εθνοσυνέλευση την εφαρμογή του άρθρου 187(11). Η Machado είναι μια από τους πιο έντονους επικριτές της κυβέρνησης στην αντιπολίτευση της Βενεζουέλας και κορυφαία υποστηρικτής της μαζικής πολιτικής ανυπακοής και διαμαρτυρίας. Η Machado ισχυρίστηκε ότι το 187(11) «θα ανοίξει τον δρόμο» για την διεθνή κοινότητα ώστε να εφαρμόσει την αρχή της ευθύνης για προστασία (Responsibility to Protect), η οποία νομιμοποιεί την ξένη παρέμβαση για την πρόληψη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην Βενεζουέλα. Ομοίως, ο σύμμαχος της Machado, ο πρώην δήμαρχος του Καράκας και ιδρυτής του κόμματος Alianza Bravo Pueblo, Antonio Ledezma, είπε ότι το άρθρο 187(11) θα επιτρέψει μια «ανθρωπιστική παρέμβαση» [4] στην Βενεζουέλα.

Αυτές οι προσκλήσεις για παρέμβαση έχουν εξαπλωθεί στον γενικό πληθυσμό. Μια δημοσκόπηση [5] που διεξήχθη στο διάστημα 11-14 Μαρτίου από την εταιρεία Meganalisis διαπίστωσε ότι το 87,5% των ερωτηθέντων υποστήριξε την ιδέα το νομοθετικό σώμα να εξουσιοδοτήσει τις «ξένες στρατιωτικές αποστολές» στην Βενεζουέλα σύμφωνα με το άρθρο 187(11). Αν και το ποσοστό αυτό είναι πιθανό να έχει διογκωθεί -η έρευνα δεν καθορίζει το πώς θα έμοιαζε μια στρατιωτική επέμβαση υπό το 187(11)- η παρατεταμένη κοινωνικοοικονομική κατάρρευση της χώρας και ο αυξανόμενος αυταρχισμός του Maduro έχουν συνδυαστεί ώστε να κάνουν για πολλούς την εξωτερική στρατιωτική επέμβαση, μια ελκυστική πανάκεια προβλήματα της χώρας. Ως εκ τούτου, η ώθηση για μια στρατιωτική παρέμβαση στην Βενεζουέλα είναι πιο έντονη όχι μεταξύ των «γερακιών» στην Ουάσινγκτον, αλλά και εντός της ίδιας της χώρας.

Το απόγευμα της 23ης Φεβρουαρίου, ο Guaidó ανέφερε την άρνηση της κυβέρνησης Maduro να επιτρέψει την είσοδο της βοήθειας στην χώρα ως δικαιολογία για να ζητήσει από την διεθνή κοινότητα να εξετάσει «έχοντας όλες τις επιλογές διαθέσιμες» να «απελευθερώσει» [6] την χώρα. Δεδομένων των δραματικών εξελίξεων εκείνης της ημέρας, οι δηλώσεις του Guaidó φάνηκαν να κινούνται προς το να υποστηρίξουν ανοιχτά την στρατιωτική παρέμβαση. Δύο ημέρες αργότερα, η Ομάδα της Lima (The Lima Group), ένα μπλοκ δεκατεσσάρων χωρών του ημισφαιρίου που εργάζονται για την προώθηση της ειρηνικής μετάβασης της Βενεζουέλας στην δημοκρατία, μείωσε την θέρμη της ρητορικής του Guaidó επαναλαμβάνοντας την δέσμευσή του [7] στην ιδέα ότι η πολιτική μετάβαση στην Βενεζουέλα «πρέπει [7] να διεξαχθεί από τους ίδιους τους Βενεζουελάνους ... χωρίς την χρήση βίας».