Η γλυκιά νίκη του Netanyahu | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η γλυκιά νίκη του Netanyahu

Τι έπεται για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ;
Περίληψη: 

Στην σκοτεινή φαντασία των δεξιών πολιτικών και ειδημόνων του Ισραήλ, το νομικό σύστημα (συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, του γενικού εισαγγελέα, και του Ανώτατου Δικαστηρίου) ανήκει σε ένα αντιΝετανιάχου βαθύ κράτος που σφετερίζεται την εξουσία από τους πολίτες υπό την πίεση των ΜΜΕ και της αριστεράς.

Ο ALUF BENN είναι διευθυντής σύνταξης της καθημερινής εφημερίδας Haaretz.

Οι Ισραηλινοί ψηφοφόροι έδωσαν σαφή νίκη στον πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου στις εθνικές εκλογές της 9ης Απριλίου. Η ψήφος αποτέλεσε ένα δημοψήφισμα για την ηγεσία του Netanyahu [1], ενόψει του εκκρεμούς κατηγορητηρίου εναντίον του σε τρεις υποθέσεις διαφθοράς. Επιπλέον, για πρώτη φορά σε μια δεκαετία, ο νυν [πρωθυπουργός] αντιμετώπισε έναν τρομερό αμφισβητία: Τον στρατηγό ε.α. Benny Gantz [2], ο οποίος ηγήθηκε της υποστήριξης του κατεστημένου της εθνικής άμυνας και της παλαιάς ελίτ του Ισραήλ σε μια προσπάθεια να αντικαταστήσει τον πρωθυπουργό. Αλλά στο τέλος, ο Γκαντς δεν μπορούσε να σπάσει την λαβή του ισραηλινού δεξιού μπλοκ επί του σώματος των ψηφοφόρων, το οποίο έδωσε στον «Bibi» ένα ηχηρό «ναι».

19042019-1.jpg

Ο Νετανιάχου και η σύζυγός του Σάρα, τη νύχτα των εκλογών στο Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, τον Απρίλιο του 2019. AMMAR AWAD / REUTERS
--------------------------------------------------------------------------

Το δεξιό μπλοκ, με επικεφαλής το κόμμα Likud του Νετανιάχου, κέρδισε 65 από τις 120 έδρες στην Κνέσετ. Η νίκη άνοιξε τον δρόμο για την πέμπτη κυβέρνηση Netanyahu, της οποίας οι κυριότεροι στόχοι είναι η προστασία του πρωθυπουργού από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, η κανονικοποίηση του νομικού καθεστώτος των ισραηλινών οικισμών της Δυτικής Όχθης, και ο περιορισμός της ανεξαρτησίας του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ. Τα ρήγματα μεταξύ των αναμενόμενων εταίρων του Netanyahu θα περιπλέξουν την διαδικασία δημιουργίας [κυβερνητικού] συνασπισμού, αλλά δεν θα τον βλάψουν σοβαρά, δεδομένου ότι η ισραηλινή δεξιά είναι ιδεολογικά συνεκτική και ο Netanyahu πολιτικά επιδέξιος.

Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν ήταν έκπληξη. Σχεδόν όλες οι έρευνες της κοινής γνώμης κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας προέβλεπαν μια πλειοψηφία. Το νέο κόμμα του Γκαντς, το «Μπλε και Λευκό» (τα χρώματα της εθνικής σημαίας), έχτισε την μακράς πνοής στρατηγική του στην ελπίδα ότι πολλά από τα μικρότερα κόμματα στα δεξιά δεν θα περάσουν το όριο του 3,25% για να μπουν στην Κνέσετ, αποστερώντας έτσι από τον Νετανιάχου την πλειοψηφία του και εξαναγκάζοντας το Λικούντ ή τους υπερ-ορθόδοξους να κάνουν μια συμφωνία. Δύο ακροδεξιά κόμματα δεν πέρασαν το όριο, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να επηρεάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τώρα ο Γκαντς, ένας αρχάριος πολιτικός, θα ηγηθεί της αντιπολίτευσης. Θα βρεθεί υπό πίεση για να ενταχθεί σε μια κυβέρνηση ενότητας υπό τον Νετανιάχου -κάτι που προεκλογικά υποσχέθηκε να μην κάνει.

ΜΙΑ ΠΙΚΡΗ ΜΑΧΗ

Η προεκλογική περίοδος ήταν άσχημη. Η πρώτη κίνηση του Netanyahu ήταν να προσπαθήσει να πείσει τον Γενικό Εισαγγελέα, Avichai Mandelblit, να καθυστερήσει την δημοσίευση του σχεδίου κατηγορητηρίου του. Όταν αυτό απέτυχε, ο πρωθυπουργός στράφηκε σε τακτικές στιγματισμού. Προσπάθησε να απεικονίσει τον Gantz ως σεξουαλικό παραβάτη στα νιάτα του [3], έναν κίνδυνο ασφαλείας (η ισραηλινή υπηρεσία ασφαλείας ισχυρίστηκε ότι το κινητό τηλέφωνο του Gantz είχε παραβιαστεί από το Ιράν), παράλογο, και διεφθαρμένο. Ο Γκαντς και οι υποστηρικτές του απέρριψαν τους ισχυρισμούς αυτούς αλλά αντεπιτέθηκαν κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για προδοσία. Ο Νετανιάχου είχε δώσει στην Γερμανία το πράσινο φως για να πουλήσει εξελιγμένα υποβρύχια στην Αίγυπτο και το απέκρυψε από τους αρχηγούς της άμυνας της χώρας, υπενθύμισε το «Μπλε και Λευκό» στους ψηφοφόρους, και είχε κατηγορηθεί για διαφθορά σε ένα σκάνδαλο γύρω από την αγορά υποβρυχίων για το ισραηλινό ναυτικό. (Ο γενικός εισαγγελέας εξέτασε τις εν λόγω κατηγορίες πριν από την προεκλογική εκστρατεία, αλλά το «Μπλε και Λευκό» προσπάθησε να τις επαναφέρει). Οι κατηγορίες και οι αντι-κατηγορίες κράτησαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απασχολημένα, αλλά δεν κατάφεραν να ενθουσιάσουν το κοινό. Μόνο το 68,5% των ψηφοφόρων προσήλθε [στις κάλπες] -η ασθενέστερη προσέλευση που είχε το Ισραήλ από το 1999.

Τόσο ο Netanyahu όσο και ο Gantz κατάφεραν να ενισχύσουν τα αντίστοιχα κόμματά τους, το Λικούντ και το Μπλε και Λευκό, τα οποία μαζί θα έχουν την πλειοψηφία της Κνέσετ -η πρώτη φορά από το 1992, που δυο κόμματα θα το κάνουν αυτό. Το κοινό έδειξε την προτίμησή του για μεγαλύτερα κόμματα έναντι μικρότερων, αλλά το κατακερματισμένο πολυκομματικό σύστημα του Ισραήλ είναι απίθανο να σταθεροποιηθεί ως συνέπεια. Κανένα μεγάλο κόμμα δεν προσέλκυσε ψηφοφόρους από την άλλη πλευρά. Αντίθετα, και τα δύο απέκτησαν την δύναμή τους με το να κανιβαλίσουν τα μικρότερα κόμματα στις αντίστοιχες ομάδες τους. Η κοινωνικοοικονομική ανάλυση της ψήφου δείχνει ότι οι εύποροι του Ισραήλ ψήφισαν υπέρ του Μπλε και Λευκού, η μεσαία τάξη υποστήριξε το Λικούντ και οι φτωχοί -οι υπερορθόδοξες και αραβικές μειονότητες- συσπειρώθηκαν πίσω από τα αντίστοιχα σεχταριστικά κόμματά τους. Το Μπλε και Λευκό απλώς αντικατέστησε το Εργατικό [κόμμα] ως η στέγη της παλιάς ελίτ.

Το Likud κέρδισε και πάλι εξαιτίας της επιτυχημένης στρατηγικής του έναντι των μειονοτήτων: Σχημάτισε ισχυρές συμμαχίες με υπερορθόδοξους Εβραίους, που ψήφισαν σε συντριπτικό αριθμό, και προσπάθησε να απονομιμοποιήσει τους Άραβες ψηφοφόρους και τα κόμματά τους, που έχουν χαμηλή προσέλευση. Για παράδειγμα, η προσέλευση στον υπερορθόδοξο οικισμό Modi'in Ilit ήταν 84,5%, ενώ στη Ναζαρέτ, τη μεγαλύτερη αραβική πόλη του Ισραήλ, η προσέλευση ήταν μόλις 39,8%. Αυτό το κενό δίνει ένα εγγενές πλεονέκτημα στο δεξιό μπλοκ.