Τι έρχεται στην συνέχεια για την επανάσταση του Σουδάν

Στις 11 Απριλίου, 16 εβδομάδες μη βίαιων λαϊκών διαδηλώσεων στους δρόμους του Χαρτούμ και άλλων μεγάλων πόλεων του Σουδάν κορυφώθηκαν σε μια ανάληψη της εξουσίας από τον στρατό. Οι διαδηλωτές ζητούσαν την παύση της οικονομικής λιτότητας και της 30ετούς διακυβέρνησης του προέδρου Omar al-Bashir. Αναγκασμένοι να επιλέξουν μεταξύ του να πυροβολήσουν στα τεράστια πλήθη, πολλοί εκ των οποίων ήταν γιοί και κόρες της μεσαίας τάξης της χώρας και ακόμη και ορισμένοι αξιωματικοί του στρατού, και του να παρακούσουν τις διαταγές, οι στρατιώτες επέλεξαν το τελευταίο. Ο αντιπρόεδρος και υπουργός Άμυνας, αντιστράτηγος Awad Ibn Auf ανακοίνωσε ότι ο Bashir είχε απομακρυνθεί από την εξουσία.

Αντικυβερνητικοί διαδηλωτές στο Χαρτούμ, τον Απρίλιο του 2019. MOHAMED NURELDIN ABDALLAH / REUTERS
------------------------------------------------------------------------------

Αυτό, όμως, δεν ήταν αρκετό για να κερδίσει επί του αντιπολιτευόμενου Συνασπισμού για την Ελευθερία και την Αλλαγή. Ο Ibn Auf ήταν ο υπερ-πιστός φυσικός κληρονόμος του Bashir και δεν έκανε καμία αναφορά για αναγνώριση των απαιτήσεων των διαδηλωτών. Μάλλον, φάνηκε ότι μια κλίκα των πρωτοπαλίκαρων ασφαλείας του Μπασίρ είχε απλώς αναλάβει [την εξουσία].

Οι πραξικοπηματίες μπήκαν γρήγορα σε προβλήματα. Δεν μπορούσαν, όπως αποδείχθηκε, να λειτουργήσουν το παλιό σύστημα χωρίς τον Bashir. Μόνο ο αποπεμφθείς πρόεδρος γνώριζε πώς λειτουργούσε η πολιτική μηχανή της πατρωνίας και μπορούσε να εξισορροπήσει τους διάφορους δρώντες τον έναν εναντίον του άλλου. Οι αρχηγοί του στρατού έκαναν τα πράγματα χειρότερα για τον εαυτό τους, διαλύοντας το κυβερνών Κόμμα Εθνικού Κογκρέσου και τοποθετώντας πολλούς από τους βετεράνους Ισλαμιστές ηγέτες του υπό κατ’ οίκον περιορισμό. Αυτό δημιούργησε ένα κενό από έμπειρους πολιτικούς φορείς στην κυβέρνηση και διέλυσε το δίκτυο των κομματικών αφεντικών, των φυλετικών αρχηγών, των αξιωματικών του στρατού, των διοικητών των πολιτοφυλακών, και των επιχειρηματιών που λειτουργούσαν την χώρα. Οι στρατηγοί ήξεραν ότι έπρεπε να κρατήσουν τους πολυάριθμους, αμοιβαίως ύποπτους, και φιλάργυρους παραστρατιωτικούς αρχηγούς μέσα στον κύκλο εξουσίας, αλλά δεν μπορούσαν να καταφέρουν ένα παζάρι μαζί τους την ίδια στιγμή που διαπραγματεύονταν μια διευθέτηση με την αντιπολίτευση.

Αντιμέτωπος με αυτές τις απίθανες περιστάσεις, ο Ibn Auf παραιτήθηκε την επόμενη μέρα. Αντικαταστάθηκε από έναν άλλο ανώτερο αξιωματικό, τον αντιστράτηγο Abdel Fattah al-Burhan, ο οποίος ορκίστηκε ως ηγέτης ενός μεταβατικού στρατιωτικού συμβουλίου. Το κύριο προσόν του Burhan για την δουλειά φαίνεται να είναι ότι ήταν άγνωστος έξω από στρατιωτικούς κύκλους μέχρι τώρα -και επομένως δεν έχει καμία λαϊκή φήμη για διαφθορά ή βιαιότητα. Ως το λιγότερο απαράδεκτο πρόσωπο της χούντας, λοιπόν, μίλησε με διαδηλωτές και προσφέρθηκε να συναντηθεί με τον αντιπολιτευόμενο συνασπισμό.

Η μεταβατική κυβέρνηση έχει εμπλακεί πλέον με δύο παράλληλες διαπραγματεύσεις. Η πρώτη είναι με τις υπηρεσίες κρατικής ασφάλειας και τις παραστρατιωτικές ομάδες για ένα σύμφωνο ασφαλείας. Σε αντίθεση με την Αίγυπτο, ο σουδανικός στρατός δεν μπορεί να ελέγξει την χώρα μόνος του. Στην πρωτεύουσα, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ασφαλείας είναι μια τρομερή στρατιωτική δύναμη ανεξάρτητη από τον στρατό, και ο διευθυντής της, ο στρατηγός Salah Abdalla «Gosh» ήταν ένας φοβερός δρων υπό τον Μπασίρ. Υπάρχουν επίσης περίπου μισή ντουζίνα ή κάπου τόσες παραστρατιωτικές ομάδες στο Σουδάν, η πιο ισχυρή από τις οποίες είναι η Δύναμη Ταχείας Υποστήριξης, υπό την ηγεσία του στρατηγού Mohamed Hamdan, γνωστού ως «Hemeti». Όταν η εσωτερική συμφωνία της 11ης Απριλίου κατέρρευσε, ο Gosh και ο Hemeti πήραν διαφορετικές πορείες –ο Gosh παραιτήθηκε και ο Hemeti ανέλαβε την θέση του αναπληρωτή του Burhan σε ένα ανανεωμένο στρατιωτικό συμβούλιο.

Η δεύτερη διαπραγμάτευση αφορά την συμφωνία με την αντιπολίτευση. Η επίτευξη συμφωνίας δεν θα είναι εύκολη υπόθεση: Ο Συνασπισμός για την Ελευθερία και την Αλλαγή περιλαμβάνει [1] περίπου δύο δωδεκάδες ομάδες, που κυμαίνονται από την Ένωση Επαγγελμάτων του Σουδάν μέχρι την συμμαχία των πολιτικών κομμάτων και μέχρι το Φόρουμ των Σουδανών Tweeters και την Πρωτοβουλία Όχι στην Καταπίεση των Γυναικών. Μια βασική ομάδα βετεράνων πολιτικών συνέταξε την «δήλωση [1] της ελευθερίας και της αλλαγής» τον Ιανουάριο, και ηγείται της διαπραγματευτικής ομάδας. Αισθανόμενη την σύγχυση του στρατού, παίρνει μια σκληρή στάση. Το στρατιωτικό συμβούλιο έκανε κάποιες σημαντικές παραχωρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της φυλάκισης του Bashir στην Κεντρική Φυλακή του Kober -μια κίνηση με τεράστιο συμβολισμό, καθώς αυτός είναι ο τόπος στον οποίο ο ίδιος ο Μπασίρ κρατούσε τους ανατραπέντες ηγέτες της δημοκρατικής κυβέρνησης πριν από 30 χρόνια- και της υπόσχεσης να διαλύσει την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ασφάλειας. Αλλά υπάρχει ένας δύσκολος δρόμος ενόψει. Την Κυριακή, η αντιπολίτευση ανέστειλε τις συνομιλίες με τους στρατηγούς, λέγοντας ότι οι σκληροπυρηνικοί στο συμβούλιο εμπόδιζαν την πρόοδο.

Η πολιτική αντιπολίτευση πέτυχε μέσα σε τέσσερις μήνες αυτά που δεκαετίες ένοπλων εξεγέρσεων απέτυχαν να κάνουν. Ωστόσο, οι ηγέτες του Επαναστατικού Μετώπου του Σουδάν, που εκπροσωπούν τους αντάρτες στο Νταρφούρ και τις περιοχές του Νότιου Κορδοφάν και του Μπλε Νείλου, αποστασιοποιήθηκαν από τον Συνασπισμό, λέγοντας ότι είναι πολύ νωρίς για να συζητήσουν. Αυτή η κίνηση αντηχεί την καταστροφική απόφαση του John Garang, αρχηγού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού του Σουδάν, να απορρίψει μια πρόσκληση να προσχωρήσει στην νεοσύστατη πολιτική κυβέρνηση αφότου μια λαϊκή εξέγερση ανέτρεψε τον δικτάτορα Jaafar Nimeiri το 1985. Το σφάλμα του Garang καταδίκασε το Σουδάν σε 20 χρόνια αιματηρού εμφυλίου πολέμου.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ