Ό,τι συμβαίνει στο Σουδάν δεν μένει στο Σουδάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ό,τι συμβαίνει στο Σουδάν δεν μένει στο Σουδάν

Το Χαρτούμ θα γίνει το κέντρο μιας νέας αφρικανικής τάξης ή ένα προσάρτημα του Κόλπου;

Αντιμέτωποι με την επέκταση της ιρανικής επιρροής, το αποσταθεροποιητικό προηγούμενο της Αραβικής Άνοιξης, και την συρρίκνωση της αμερικανικής ομπρέλας ασφαλείας, οι πρίγκιπες Mohammed Bin Zayed και Mohammed Bin Salman προσπάθησαν να μεταμορφώσουν ριζικά τις σχέσεις των χωρών τους με τους γείτονές τους στην Ερυθρά Θάλασσα. Το 2015, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ίδρυσαν στρατιωτική βάση στην Ερυθραία, από την οποία η συμμαχία Σαουδικής Αβαρίας-Εμιράτων διεξήγαγε πόλεμο στην Υεμένη -συχνά βασιζόμενοι σε σουδανέζικα στρατεύματα και παραστρατιωτικούς για επιτόπιες επιχειρήσεις. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατασκευάζουν τώρα μια δεύτερη στρατιωτική βάση στο λιμάνι Berbera της Σομαλιλάνδης, ενώ οι Σαουδάραβες σχεδιάζουν την δική τους στρατιωτική μονάδα στο γειτονικό Τζιμπουτί. Και οι δύο χώρες επέκτειναν τους εμπορικούς τους δεσμούς με το Κέρας και παρείχαν μεγάλες εισροές μετρητών στο Σουδάν και την Αιθιοπία. Ένας από τους κύριους στόχους αυτών των προσπαθειών είναι να ευθυγραμμιστούν οι χώρες του Κέρατος με τον άξονα Σαουδικής Αραβίας-Εμιράτων κατά του Ιράν, του Κατάρ και της Τουρκίας. Για τον σκοπό αυτό, το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι θεωρούν χρήσιμο να προστατεύσουν τα αυταρχικά καθεστώτα της περιοχής, επειδή τα συμφέροντα των κρατών του Κόλπου δεν ευθυγραμμίζονται πάντα με την κοινή γνώμη στο Κέρας. Στο Σουδάν, για παράδειγμα, η κυβέρνηση υποστήριξε την παρέμβαση της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων στην Υεμένη παρά τις ζωηρές επικρίσεις από ολόκληρο το σουδανικό πολιτικό φάσμα.

Τα δύο πιο σημαντικά αφρικανικής ηγεσίας Σώματα στο Κέρας έχουν θέσει τον εαυτό τους ήσυχα αλλά επίμονα ενάντια την ηγούμενη από τον Κόλπο τάξη. Η Αφρικανική Ένωση και ένα περιφερειακό μπλοκ της Ανατολικής Αφρικής γνωστό ως Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη (Intergovernmental Authority on Development ή IGAD), επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια περιφερειακή τάξη που θα στηρίζεται στην κυριαρχία και την συλλογική ασφάλεια των αφρικανικών κρατών. Η δέσμευση υπέρ της δημοκρατίας μέσα στα θεσμικά αυτά όργανα παραμένει αδύναμη, όπως αποδεικνύουν οι πολυάριθμοι αυταρχικοί ηγέτες στις τάξεις τους, αλλά οι οργανώσεις όντως υιοθετούν κανόνες συνταγματικής διακυβέρνησης και πολιτικής υπεροχής στα πολιτικά [πράγματα] πολύ περισσότερο από τους ηγέτες των κρατών του Κόλπου.

Οι χώρες του Κόλπου, αφενός, και οι οργανώσεις υπό την ηγεσία της Αφρικής, αφετέρου, επιδιώκουν να επισημοποιήσουν τα ανταγωνιστικά τους οράματα τα τελευταία χρόνια. Μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, οι Σαουδάραβες εγκαινίασαν ένα Φόρουμ για την Ερυθρά Θάλασσα, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα παράκτια κράτη του Κέρατος καθώς και την Σαουδική Αραβία, την Υεμένη, την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Το φόρουμ θα οργανώσει ομάδες εργασίας σε υπουργικό επίπεδο, προκειμένου να συντονίσει την πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή σε τομείς όπως η άμυνα, η συλλογή πληροφοριών, η οικονομική συνεργασία και η περιβαλλοντική πολιτική. Για περισσότερα από δύο χρόνια, η Αφρικανική Ένωση και η IGAD έχουν επίσης επιδιώξει να προωθήσουν τον διάλογο και την συνεργασία όσον αφορά τα ζητήματα του Κέρατος και της Ερυθράς Θάλασσας -συμπεριλαμβανομένου του παρεμβατισμού του Κόλπου. Η Αφρικανική Ένωση διεύρυνε την εντολή της ειδικής ομάδας της για το Σουδάν και το Νότιο Σουδάν ώστε να αντιμετωπίσει ευρύτερα περιφερειακά ζητήματα και η IGAD επέκτεινε πρόσφατα την εντολή του Ειδικού Απεσταλμένου της για την Σομαλία ώστε να συμπεριλάβει την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν. Το Συμβούλιο Υπουργών της IGAD ενέκρινε επίσης μια κοινή προσέγγιση για την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, και τον Απρίλιο ίδρυσε ομάδα εργασίας για να αρχίσει να την διατυπώνει.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΥΔΑΝ

Οι γραμμές μάχης στο Σουδάν έχουν χαραχτεί. Το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι έχουν παραταχθεί πίσω από το κυβερνών TMC (Transitional Military Council), προσφέροντας στην κυβέρνηση μετά το πραξικόπημα την πολιτική και στρατιωτική υποστήριξή τους. (Η Αίγυπτος και η Ερυθραία, δύο σημαντικοί αφρικανοί σύμμαχοι του άξονα Σαουδικής Αραβίας-Εμιράτων, οι οποίες μοιράζονται μακρά σύνορα με το Σουδάν, υιοθέτησαν παρόμοια στάση). Οι ηγέτες του TMC -Abdel Fattah al-Burhan και Mohamed Hamdan Dagalo, γνωστός ως Hemedti- διοίκησαν σουδανικά στρατεύματα στην Υεμένη και έτσι έχουν μακροχρόνιους δεσμούς με την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην πραγματικότητα, οι δύο μοναρχίες του Κόλπου ενθάρρυναν τους στρατηγούς να ανατρέψουν τον Bashir [1], τον οποίο έβλεπαν ως αναξιόπιστο λόγω των θερμών σχέσεών του με το Κατάρ και την Τουρκία και των ισλαμιστικών τάσεών του. Υποστήριξαν το TMC με βοήθεια ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων αμέσως μετά την ανατροπή του Μπασίρ, και τα ΗΑΕ φαίνεται να έχουν προμηθεύσει [2] τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Hemedti με εμιρατινό οπλισμό. Και παρόλο που έχουν μετριάσει την δημόσια υποστήριξή τους προς το TMC αφότου τα στρατεύματα του Hemedti σφαγίασαν πολιτικούς διαδηλωτές στις αρχές Ιουνίου, το Αμπού Ντάμπι και το Ριάντ συνέχισαν να παρέχουν πολιτική κάλυψη στους Σουδανούς στρατηγούς καθώς μάχονται για τον έλεγχο της μετάβασης.