Ο Modi διασχίζει τον Ρουβίκωνα στο Κασμίρ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο Modi διασχίζει τον Ρουβίκωνα στο Κασμίρ

Το Νέο Δελχί ανατρέπει το status quo στην διαμφισβητούμενη επικράτεια
Περίληψη: 

Στις 5 Αυγούστου, το κυβερνών κόμμα Bharatiya Janata στο Νέο Δελχί ανακοίνωσε την ανάκληση του άρθρου 370, μιας διάταξης στο ινδικό σύνταγμα που διέπει την σχέση του διαμφισβητούμενου κρατιδίου Τζαμμού και Κασμίρ με την Ινδία.

Ο SUMIT GANGULY είναι διακεκριμένος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κατέχει την έδρα Rabindranath Tagore στις Ινδικές Κουλτούρες και Πολιτισμούς στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, στο Bloomington.

Στις 5 Αυγούστου, το κυβερνών κόμμα Bharatiya Janata (BJP) στο Νέο Δελχί ανακοίνωσε την ανάκληση του άρθρου 370, μιας διάταξης στο ινδικό σύνταγμα που διέπει την σχέση του διαμφισβητούμενου κρατιδίου Τζαμμού και Κασμίρ [1] με την Ινδία. Ταυτόχρονα, ο υπουργός Εσωτερικών, Amit Shah, ανακοίνωσε επίσης στο Κοινοβούλιο ότι η κυβέρνηση προγραμμάτισε την κατάργηση της κρατικής υπόστασης του Τζαμμού και Κασμίρ, δημιουργώντας δύο «ενωμένα εδάφη» (ένα στην βουδιστική περιοχή Ladakh και ένα στις περιοχές Τζαμμού και Κασμίρ, που έχουν πλειοψηφίες Ινδουιστών και Μουσουλμάνων, αντίστοιχα). Την επόμενη μέρα, τόσο η κάτω όσο και η άνω Βουλή του ινδικού κοινοβουλίου ψήφισαν νομοθεσία που θεσπίζει αυτές τις αλλαγές.

Εάν η κυβέρνηση του Narendra Modi [2] μπορέσει να ακολουθήσει το σχέδιό της, το Κασμίρ θα παύσει να είναι αυτόνομο κράτος εντός της Ινδίας. Η κατάργηση του άρθρου 370 υπήρξε από καιρό βασικό στοιχείο της πολιτικής πλατφόρμας του ινδουιστικού εθνικιστικού BJP [3]. Στο εκλογικό μανιφέστο του 2014, το BJP επανέλαβε την παλιά φιλοδοξία του να απαλλαγεί από το άρθρο, αλλά υποσχέθηκε να «συζητήσει αυτό το θέμα με όλους τους ενδιαφερόμενους». Η δέσμευση για διαβούλευση εξαφανίστηκε στο μανιφέστο του 2019. Με άλλη μια ξεκάθαρη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, το κόμμα ενθαρρύνθηκε για να τηρήσει την προεκλογική υπόσχεσή του.

10082019-1.jpg

Ακτιβιστές από την φοιτητική πτέρυγα του κυβερνώντος κόμματος Bharatiya Janata (BJP) της Ινδίας γιορτάζουν μετά την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος του Κασμίρ στο Νέο Δελχί, τον Αύγουστο του 2019. Anushree Fadnavis / Reuters
-----------------------------------------------------------------------------

Το άρθρο 370 διέπει τις σχέσεις της Ινδίας με το μοναδικό μουσουλμανικής πλειοψηφίας κρατίδιό της. Το άρθρο περιόριζε την εφαρμογή του συντάγματος της Ινδίας στο Τζαμμού και Κασμίρ και επίσης εμποδίζει τους μη Κασμιρινούς να γίνουν εύκολα μόνιμοι κάτοικοι του κράτους. Η κατάργησή του ανατρέπει το status quo στην διαμφισβητούμενη επικράτεια και θα οδηγήσει σε σημαντική μεταβολή των συνθηκών στο έδαφος.

ΜΙΑ ΠΡΙΓΚΙΠΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

Τα άρθρα που διατήρησαν το ιδιαίτερο καθεστώς του Κασμίρ προϋπήρχαν της ινδικής ανεξαρτησίας και προέρχονται από την εποχή που το Κασμίρ ήταν ένα ονομαστικά ανεξάρτητο πριγκιπάτο. Το 1927, ο Maharaja Hari Singh, ο ηγέτης του Τζαμμού και Κασμίρ, ψήφισε διάταγμα που απαγόρευε στους μη Κασμιρινούς να αποκτήσουν περιουσία στο κράτος. Αυτή η κίνηση επισπεύσθηκε λόγω μιας εισροής ανθρώπων από το γειτονικό κρατίδιο Πουντζάμπ. Είκοσι χρόνια αργότερα, όταν ο μαχαραγιάς επέλεξε να εντάξει το πριγκιπάτο του στο νεοσύστατο κράτος της Ινδίας, η νέα συστατική συνέλευση του Τζαμμού και Κασμίρ επέλεξε να διατηρήσει μια παραλλαγή αυτής της διάταξης.

Η διατήρηση αυτής της πρόβλεψης από την εποχή της αποικιοκρατίας δεν ήταν έκπληξη. Ο μαχαραγιάς είχε προσχωρήσει στην Ινδία υπό πίεση, όταν υποστηριζόμενοι από το Πακιστάν άτακτοι απείλησαν να ανατρέψουν το βασίλειό του. Δεδομένου ότι ένα μουσουλμανικής πλειοψηφίας κράτος επρόκειτο να προσχωρήσει σε μια κοσμική, αλλά ινδουιστική πλειοψηφία, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Jawaharlal Nehru, ήταν διατεθειμένος να χορηγήσει στο Κασμίρ ένα ειδικό καθεστώς σύμφωνα με το ινδικό σύνταγμα. Το άρθρο 370 περιόρισε τις περιοχές στις οποίες θα εφαρμοζόταν το ινδικό Σύνταγμα στο Τζαμμού και Κασμίρ και επέτρεπε στο κράτος να αποκτήσει κάποια αυτονομία που δεν διέθετε άλλο ινδικό κρατίδιο. Αν και ορίστηκε ως προσωρινό, το άρθρο 370 έγινε μόνιμο χαρακτηριστικό του συντάγματος και επιβεβαιώθηκε για τελευταία φορά με προεδρικό διάταγμα το 1954.

Το ιδιαίτερο καθεστώς του Κασμίρ εντός της Ινδίας έχει αλλάξει από την δεκαετία του 1950. Οι μεταγενέστερες κυβερνήσεις στο Νέο Δελχί, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων του Nehru, περιέκοψαν αποτελεσματικά τις διατάξεις του άρθρου 370, εφαρμόζοντας διάφορα στοιχεία του ινδικού συντάγματος στο Τζαμμού και Κασμίρ. Το 1964, για παράδειγμα, η κεντρική κυβέρνηση επέκτεινε το άρθρο 356 του ινδικού συντάγματος στο Τζαμμού και Κασμίρ, επιτρέποντας στο Νέο Δελχί να διαλύσει μια κρατική κυβέρνηση σε περίπτωση παραβίασης του νόμου και της τάξης. Αυτές οι νομοθετικές αλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα κατά την διάρκεια των ετών να διαβρωθεί το ειδικό καθεστώς που είχε χορηγηθεί στο Κασμίρ υπό την αιγίδα του άρθρου 370.

ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Οι σταδιακές αλλαγές των προηγούμενων δεκαετιών ωχριούν σε σύγκριση με την τρέχουσα αναμόρφωση από την κυβέρνηση του BJP. Το BJP και άλλοι αντιτιθέμενοι στο άρθρο 370 επέμειναν από μακρού χρόνου ότι οι συνταγματικές διατάξεις εμποδίζουν τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση του κρατιδίου στην υπόλοιπη Ινδία. Η κατάργηση του άρθρου θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευημερία, καθώς οι μη Κασμιρινοί θα είναι σε θέση να αγοράσουν ακίνητα και να επενδύσουν στο κρατίδιο. Υπάρχει κάποια αξία σε αυτά τα επιχειρήματα. Οι Κασμιρινοί, ανεξάρτητα από την πίστη τους, έχουν την ελευθερία να ταξιδεύουν σε οποιοδήποτε μέρος της Ινδίας και να αποκτούν περιουσία. Δεν πρέπει οι άλλοι Ινδοί πολίτες να έχουν τα ίδια δικαιώματα στο Κασμίρ; Χωρίς δεσμεύσεις, οι πρόθυμοι επενδυτές θα στραφούν προς το κράτος και ακολούθως θα βελτιώσουν σημαντικά την οικονομική ευημερία του.

Ωστόσο, πρέπει να εξεταστεί μια πιο ανησυχητική πιθανότητα. Το Πακιστάν έχει επιτρέψει εδώ και καιρό σε μη Κασμιρινούς να εγκατασταθούν σε περιοχές του Κασμίρ που διαχειρίζεται το Πακιστάν, το ένα τρίτο από το αρχικό πριγκηπικό κράτος που κατέλαβε κατά την διάρκεια του πολέμου του 1947-48 με την Ινδία. Στην συνέχεια, άλλαξε την δημογραφία αυτής της περιοχής, καθιστώντας την αυτονομία της κάτι λίγο περισσότερο από μια νομική μυθοπλασία.