Δίνοντας ζωή στην ανατολική Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Δίνοντας ζωή στην ανατολική Ουκρανία

Πώς να αναβιώσει και να επανενταχθεί η περιοχή μετά την ρωσική εισβολή
Περίληψη: 

Η σύγκρουση με την Ρωσία έχει σφυρηλατήσει μια νέα αίσθηση περί την ουκρανική ταυτότητα, προς μεγάλη αγανάκτηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Αλλά μέσα στην Ουκρανία, οι περιφερειακές διαφορές εξακολουθούν να είναι βαθιές. Η ζωή στην Donbas διαφέρει ριζικά και επί πολύ καιρό από την ζωή στην υπόλοιπη Ουκρανία.

Η MELINDA HARING είναι συντάκτις του μπλογκ UkraineAlert στο Atlantic Council και ανώτερη συνεργάτις στο Foreign Policy Research Institute.

Οι Ρώσοι κατέλαβαν και έκαναν κατοχή στην Κραματόρσκ, μια μικρή πόλη στην ανατολική Ουκρανία, για περίπου τρεις μήνες το 2014. Έκτοτε, οι μοναδικές μάχες που είδε αυτή η πόλη συνέβησαν σε κουζίνα. Ή σε αρκετές κουζίνες, για να είμαι ακριβής. Πέρυσι, στην επέτειο της Ημέρας της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, κυβερνητικοί αξιωματούχοι λογόφεραν για τους τίτλους «Καλύτερο Plov», «Καλύτερο Borscht» και «Καλύτερο Goulash». Φέτος δεν θα διεξαχθεί διαγωνισμός την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, δεδομένου ότι ο διοργανωτής της μάχης του μπορστ πρόσφατα απολύθηκε.

Ο Yevgen Vilinsky ήταν ο πρώτος αναπληρωτής κυβερνήτης της Περιφερειακής Κρατικής Διοίκησης της Ντόνετσκ. Η ουκρανική επαρχία, ή περιφέρεια (oblast), της οποίας [ο Vilinsky] βοηθά στην διακυβέρνηση, μοιράζεται απευθείας σύνορα με την αποσχισθείσα περιοχή που επί του παρόντος βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Μόσχας. Η περιοχή Ντόνετσκ έχει πληγεί σκληρά από τον πόλεμο και την διαίρεση, και οι πολίτες της δεν έχουν μια ενιαία άποψη για το μέλλον τους. Ο Vilinsky και η ομάδα του είχαν σημειώσει σημαντική πρόοδο βοηθώντας την ανάκαμψη της περιοχής από τον πόλεμο. Αλλά όταν ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky [1], ανέλαβε καθήκοντα, άρχισε αμέσως να αντικαθιστά όλους όσους συνδέονταν με την προηγούμενη διοίκηση -συμπεριλαμβανομένου του Vilinsky, ο οποίος απολύθηκε στις 4 Ιουλίου.

13082019-1.jpg

Ένα νέο σιντριβάνι στο Kramatorsk της Ουκρανίας λειτουργεί ως τόπος όπου οι κάτοικοι μπορούν να συναντηθούν και να συνομιλήσουν. Yevhen Hlibovytsky
--------------------------------------------------------------------------

Η Ρωσία κατέχει το 7% [2] της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και ενός κομματιού της περιοχής που είναι γνωστή ως Donbas στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας. Ακόμη και εντός αυτής της συνοριακής ζώνης, τα ενεργούμενα που υποστηρίζονται από τη Μόσχα κατέχουν μόνο ένα τμήμα των επαρχιών του Donetsk και του Luhansk –μεγάλες ζώνες της Donbas παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο. Οι μάχες συνεχίζονται σποραδικά και οι συμφωνίες του Μινσκ που υποτίθεται ότι έφεραν ειρήνη απέτυχαν [3]. Πολλοί στην Ουάσινγκτον και στις Βρυξέλλες εξακολουθούν να διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τον όρο, αλλά το κατεχόμενο μέρος της Ουκρανίας έχει γίνει ένα ανεξέλεγκτο σημείο πίεσης που κανείς δεν ξέρει πώς να επιλύσει.

Από τις δύο επαρχίες που απαρτίζουν την Ντόνμπας στην ουκρανική πλευρά της γραμμής κατάπαυσης του πυρός, η περιοχή Ντονέτσκ ξεπερνά την περιοχή Luhansk σε σχεδόν οποιονδήποτε δείκτη, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης, των συντάξεων, των δρόμων, της διαφάνειας της διακυβέρνησης, και του εισοδήματος. Αυτές οι διαφορές οφείλουν κάτι στην οικονομία και την γεωγραφία: Η περιοχή Luhansk βασίζεται κυρίως στην γεωργία, ενώ η βαριά βιομηχανία ήταν πάντα επικεντρωμένη στην περιοχή Ντόνετσκ. Αλλά η ηγεσία έχει επίσης σημασία.

Ο Vilinsky θα μπορούσε να αποτελεί κάτι σπάνιο σε οποιαδήποτε χώρα -είναι πολιτικός μηχανικός, δικηγόρος και σύμβουλος που σκέφτεται το πώς ταιριάζουν τα κομμάτια όλα μαζί- και δεν υπάρχει κανένας άλλος σαν αυτόν στην Donbas. Παρόλο που δεν είναι πλέον υπεύθυνοι, ο Vilinsky και η ομάδα του σκέφτηκαν πολύ και σκληρά για το πώς θα φέρουν τους ανθρώπους πίσω στην περιοχή της Ντόνετσκ και ξόδεψαν χρόνο και ενέργεια αναζητώντας νέες ιδέες από την υπόλοιπη Ουκρανία [4] ώστε να τις εισάγουν στην περιοχή. Η συνοχή της Ουκρανίας ως χώρας και η ικανότητά της να επανεντάξει κάποια ημέρα τις κατεχόμενες περιοχές [που βρίσκονται σήμερα] υπό τον έλεγχο της Ρωσίας, εξαρτάται από την ικανότητα των ανατολικών περιοχών της να ανακάμψουν από την οικονομική και πολιτική παρακμή τους.

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΡΗΜΩΣΗ ΣΤΗΝ ΝΤΟΝΜΠΑΣ

Οι περιφέρειες δεν ανακάμπτουν απλά: Ενεργητικοί, επιχειρηματικοί άνθρωποι τις φέρνουν πίσω στη ζωή. Δυστυχώς, αυτοί οι άνθρωποι ήταν οι πρώτοι που έφυγαν όταν οι ρωσικές δυνάμεις μπήκαν στην ανατολική Ουκρανία τον Μάρτιο του 2014. Στις 7 Ιουλίου 2014, ένοπλοι κακοποιοί [5] εμφανίστηκαν στη μέση της νύχτας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ντόνετσκ και άρχισαν να καταλαμβάνουν κοιτώνες. Πολλοί καθηγητές και φοιτητές μετεγκαταστάθηκαν στην κεντρική Ουκρανία, αφήνοντας την Ντόνμπας χωρίς πνευματικό έρμα. Η ανάκαμψη της περιοχής εξαρτάται από την επιστροφή τους.

«Η εκπαίδευση είναι το νούμερο ένα πρόβλημα μας», μου είπε ο Vilinsky τον Ιούνιο.

Όπως ο Vilinsky και το κόμμα του γνωρίζουν καλά, το να ξεκινήσουν ένα διάσημο πανεπιστήμιο Δυτικού τύπου θα φέρει χιλιάδες ανθρώπους -συμπεριλαμβανομένων των φοιτητών, καθηγητών και διοικητικών- στην Donbas. Και η ίδρυση ενός νέου πανεπιστημίου δεν θα είναι τόσο δύσκολη όσο ακούγεται. Η αμερικανική κυβέρνηση συνήθιζε να κάνει αυτή την δουλειά [6] και την έκανε καλά: Οι αμερικανικές επιχορηγήσεις βοήθησαν στην εκκίνηση της Σχολής Οικονομικών στο Κίεβο και του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Επιστημών. Το μοντέλο θα μπορούσε εύκολα να εφαρμοστεί στην Donbas.

Ενώ ένα πανεπιστήμιο θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόσδεση των επαγγελματικών και πνευματικών τάξεων με την Ντόνμπας, μια μόνιμη στρατιωτική βάση θα τραβούσε χιλιάδες περισσότερους κατοίκους στην περιοχή, και ταυτόχρονα θα ενίσχυε τον έλεγχο του Κιέβου επί της ανατολικής πλευράς του. Για να απορροφήσει αυτούς τους νέους κατοίκους, η περιοχή θα απαιτούσε πρόσθετη στέγαση -κάτι που ήδη χρειάζεται η Ντόνμπας. Περισσότερα από 480.000 εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα ζουν στην περιοχή της Ντόνετσκ. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να κατοικούν σε προσωρινή στέγαση και πολλοί ζουν στην πλευρά που ελέγχει η Ρωσία. Μια μεγάλη κατασκευαστική κίνηση θα ωφελούσε οικονομικά την περιοχή καθώς θα αντιμετώπιζε και τη μακροχρόνια έλλειψη στέγης.

ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΝΕΥΜΑ