Εκπαιδεύστε για να απελευθερώσετε

Ένα λαϊκιστικό κύμα σαρώνει [1] τον Δυτικό κόσμο. Στην Αυστρία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, την Πολωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, λαϊκιστικά κόμματα και υποψήφιοι έχουν εισέλθει στην κυβέρνηση. Στην Γαλλία, την Γερμανία, την Ελλάδα, τις Κάτω Χώρες, την Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν κερδίσει υποστήριξη σε επίπεδα ρεκόρ και έχουν αναμορφώσει το πολιτικό τοπίο. Αυτό που κάνει αυτές τις νίκες τόσο ενοχλητικές είναι το χαρακτηριστικό που ενώνει όλους τους λαϊκιστές [2]: Η απόρριψή τους για τις φιλελεύθερες αξίες. Εάν ο κόσμος κάποτε φαινόταν να κινείται αδιαλείπτως προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης πολιτικής και οικονομικής ελευθερίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ανεκτικότητας, της ισότητας, της μη διάκρισης, των ανοιχτών αγορών και της διεθνούς συνεργασίας, όλα απειλούνται τώρα. Αυτό είναι αρκετά κακό, αλλά η πτώση του φιλελευθερισμού θα έχει συνέπειες πέρα από μερικές μεμονωμένες χώρες. Επειδή οι χώρες που υποστηρίζουν την φιλελεύθερη διεθνή τάξη, ειδικά οι Ηνωμένες Πολιτείες, στρέφονται κατά του φιλελευθερισμού, κινδυνεύουν να υπονομεύσουν την τάξη που δημιούργησαν [3], οδηγώντας σε έναν πιο ανταγωνιστικό και επικίνδυνο κόσμο.

Η παλιά κολεγιακή προσπάθεια: Στο Πανεπιστήμιο Yale, στο New Haven, στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 2015. SHANNON STAPLETON / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Οι πολιτικοί και οι ειδήμονες έχουν προτείνει πολλές διαφορετικές απαντήσεις στο λαϊκιστικό φαινόμενο: Μείωση των ανισοτήτων, προστασία των μεγάλων βιομηχανιών από το διεθνές εμπόριο, περιορισμό της μετανάστευσης. Αλλά όλες αυτές είναι έμμεσες λύσεις. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η λαϊκιστική τάση είναι να αντιμετωπιστεί το υποκείμενο πρόβλημα κατά μέτωπον, με το να προωθηθούν πιο φιλελεύθερες στάσεις. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι ο καλύτερος τρόπος για την προώθηση των φιλελεύθερων αξιών είναι η παροχή περισσότερης εκπαίδευσης σε περισσότερους ανθρώπους. Σε κάθε σημείο όπου ο λαϊκισμός αυξάνεται, ο κύριος καθοριστικός παράγοντας για το αν κάποιος κατέχει φιλελεύθερες αξίες είναι το επίπεδο της παιδείας του. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση δίνει έμφαση στην ισότητα, την ανεκτικότητα και την κριτική σκέψη˙ όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτήν είναι πολύ πιο πιθανό να αντιταχθούν στις φιλελεύθερες αξίες και πρακτικές.

Από την δεκαετία του 1990, οι Αμερικανοί απόφοιτοι κολεγίου κατέχουν πιο φιλελεύθερες θέσεις από τους μη πτυχιούχους σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Αλλά απλά το να στέλνονται περισσότεροι άνθρωποι στο κολέγιο είναι μόνο το πρώτο βήμα. Για να ενσταλάξουν πραγματικά τις φιλελεύθερες αξίες σε ολόκληρη την κοινωνία, τα πανεπιστήμια θα πρέπει επίσης να ανταποκριθούν και τα ίδια σε αυτές τις αξίες -ξεριζώνοντας τις διακρίσεις, ανατρέποντας τις παραδοσιακές ακαδημαϊκές ιεραρχίες και διαλύοντας τα δίκτυα εξουσίας και πατρωνίας που συχνά κρατούν αυτούς που έχουν διασυνδέσεις μέσα [στο σύστημα] και εκείνους που τους αξίζει, έξω.

Η ΑΝΤΙΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΕΙΛΗ

Στις επτά δεκαετίες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν και στην συνέχεια υποστήριξαν την φιλελεύθερη διεθνή τάξη, ένα σύστημα που χαρακτηρίζεται από ατομική ελευθερία, ανοικτές αγορές και αρκετά ειρηνικές διεθνείς σχέσεις. Υποστηρίχθηκε από ένα αλληλένδετο δίκτυο θεσμών και συμμαχιών και εξασφαλίστηκε από την κτηνώδη στρατιωτική ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών. Και οι 12 πρόεδροι των ΗΠΑ κατά την διάρκεια αυτής της εποχής, από τον Χάρι Τρούμαν μέχρι τον Μπαράκ Ομπάμα, υποστήριξαν την τάξη.

Το σύστημα βασίστηκε στις αρχές της οικονομικής και πολιτικής ελευθερίας. Τα ασφαλή δικαιώματα ιδιοκτησίας και οι απεριόριστες ροές αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων έχουν διαμορφώσει την οικονομική του σπονδυλική στήλη. Οι ιδρυτές του ήθελαν να απελευθερώσουν τους ανθρώπους από την κυβερνητική καταπίεση, τον εξαναγκασμό και τις διακρίσεις. Έτσι, οι Δυτικές κυβερνήσεις επικεντρώθηκαν στην ανάγκη καταπολέμησης των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση της δημοκρατίας. Αλλά έχουν αφιερώσει πολύ λιγότερο χρόνο ανησυχώντας για εθνοτικές και θρησκευτικές διακρίσεις, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες. Αυτό είναι λάθος. Εάν αφεθούν να κακοφορμίσουν, οι διακρίσεις αυτές αποτελούν σοβαρή απειλή για την φιλελεύθερη διεθνή τάξη. Υπονομεύουν την αρχή της ισότητας και επιτρέπουν σε αντιφιλελεύθερους λαϊκιστές να σερφάρουν στα αξιώματα, όπου αποδυναμώνουν την δημοκρατία και την ίδια την τάξη.

Κανείς δεν αποδίδει αυτή την τάση καλύτερα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump. Η εχθρότητα του Trump προς τον φιλελευθερισμό πηγαίνει πολύ πίσω. Πολύ πριν ξεκινήσει την [προεκλογική] εκστρατεία του, ο Trump προώθησε την ρατσιστική θεωρία συνωμοσίας ότι ο Ομπάμα γεννήθηκε έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά την διάρκεια της εκστρατείας του, το 2015, αποκάλεσε Μεξικανούς μετανάστες ως «βιαστές» και υποσχέθηκε να χτίσει ένα τείχος κατά μήκος των νότιων συνόρων των Ηνωμένων Πολιτειών. Αργότερα μοιράστηκε στατιστικά στοιχεία ανακριβών και ρατσιστικών εγκλημάτων στο Twitter και έκανε έκκληση για απαγόρευση εισόδου Μουσουλμάνων στις Ηνωμένες Πολιτείες.