Η Ουάσινγκτον πρέπει να βοηθήσει το Πεκίνο να πολεμήσει τον εξτρεμισμό χωρίς να καταφεύγει στην καταπίεση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ουάσινγκτον πρέπει να βοηθήσει το Πεκίνο να πολεμήσει τον εξτρεμισμό χωρίς να καταφεύγει στην καταπίεση

Οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα στην Xinjiang θα μπορούσαν να προκαλέσουν παγκόσμια τρομοκρατική αντίδραση

Στα μέσα Νοεμβρίου του 2019, οι New York Times δημοσίευσαν περισσότερες από 400 σελίδες εσωτερικών εγγράφων που διέρρευσαν από τις αρχές της Αυτόνομης Περιφέρειας Ουιγούρων της Xinjiang, μιας επαρχίας στην βορειοδυτική Κίνα. Τουλάχιστον ένα εκατομμύριο άνθρωποι [2], αλλά ίσως και διπλάσιοι -κυρίως Ουιγούροι, Καζάκοι και άλλες μουσουλμανικές μειονότητες- έχουν φυλακιστεί στα λεγόμενα στρατόπεδα αναμόρφωσης στην επαρχία, όπου κρατούνται ενάντια στην θέλησή τους και αναγκάζονται να εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες, τους απαγορεύεται η επαφή με συγγενείς τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, βασανίζονται ψυχολογικά και σωματικά.

17012020-1.jpg

Καζάκοι στην Almaty του Καζακστάν με πορτραίτα μελών της οικογένειάς τους που κρατούνται στην κινεζική [επαρχία] Xinjiang, τον Δεκέμβριο του 2018. Emile Ducke/The New York Times
-----------------------------------------------------------------

Τα διαρρεύσαντα έγγραφα περιλάμβαναν λεπτομερείς οδηγίες για την φίμωση εκείνων των οποίων οι γονείς είχαν φυλακιστεί, καθώς και εσωτερικές ομιλίες, στις οποίες ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping κάλεσε τον κινεζικό λαό να μην δείξει «κανένα έλεος» και να χρησιμοποιήσει όλα τα «όπλα της δικτατορίας του λαού» για την καταπολέμηση μιας αντιληπτής εξτρεμιστικής απειλής. Η διαρροή επιβεβαίωσε αυτό που επί μακρό χρόνο φοβούνταν οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι επαγγελματίες [του τομέα], και οι παρατηρητές της Κίνας: Ότι το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) συμμετέχει στην συστηματική δίωξη των εγχώριων θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων της χώρας.

Μέχρι στιγμής, οι κινεζικές Αρχές έχουν πραγματοποιήσει αυτή την εκστρατεία ατιμώρητες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν την ανησυχία τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Xinjiang, αλλά οι Κινέζοι αξιωματούχοι απάντησαν επικαλούμενοι την κυριαρχία της χώρας τους. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι οι βάναυσες ενέργειες στην Xinjiang ήταν απαραίτητες για την προστασία της Κίνας από αυτό που ονομάζουν «τα τρία κακά» -τρομοκρατία, αυτονόμηση και θρησκευτικός εξτρεμισμός. Λιγότερο συχνά γίνεται λόγος για το κύριο έννομο συμφέρον της κινεζικής κυβέρνησης να επιβεβαιώσει τον έλεγχό της σε μια περιοχή που έχει ιστορικά αντιταχθεί στην κινεζική κυριαρχία- και [μια περιοχή] που σήμερα αποτελεί την πύλη του Πεκίνου στην Ευρασιατική ήπειρο για επενδύσεις σε υποδομές, εμπόριο και ενεργειακή διαφοροποίηση.

Λαμβάνοντας υπόψη την ένταση της δέσμευσης της Κίνας στο να γονατίσει την Xinjiang, το να καταδικάζει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκεί απέφερε στην Ουάσινγκτον ελάχιστα και χρησίμευσε για να εξαγριώσει το Πεκίνο. Υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ να δεσμεύσουν την κινεζική κυβέρνηση όσον αφορά τις διώξεις των Ουιγούρων και άλλων μειονοτήτων, και η προσέγγιση αυτή είναι αντίθετη: Η Ουάσινγκτον πρέπει να προσφερθεί να μοιραστεί την εμπειρογνωμοσύνη της στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Προς το παρόν, η Κίνα θεωρεί την Ρωσία και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας ως εταίρους ασφάλειας. Αυτά τα κράτη αντιμετωπίζουν τα δικά τους προβλήματα τρομοκρατίας, με το να καταστέλλουν τις μειονότητες και να στραγγαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μια τέτοια προσέγγιση στην Ρωσία συγκράτησε προσωρινά την εγχώρια τρομοκρατία, αλλά πυροδότησε την τρομοκρατία στο εξωτερικό. Οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες αντιπροσώπευαν τον μεγαλύτερο αριθμό [3] ξένων μαχητών που ταξίδεψαν στο Ιράκ και την Συρία για να ενταχθούν στο Ισλαμικό Κράτος, γνωστό ως ISIS. Η Κίνα φαίνεται να έχει υιοθετήσει παρόμοιες τακτικές και εάν συνεχίσει σε αυτή την κατεύθυνση, το Πεκίνο θα μπορούσε πολύ καλά να θέσει το έδαφος για έναν γενεαλογικό αγώνα με τους Ουιγούρους, τόσο εντός της Κίνας όσο και στο εξωτερικό, όπου αυξάνεται η διασπορά των Ουιγούρων στη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα μπορούσαν να δείξουν στην Κίνα μια καλύτερη πορεία προς τα εμπρός. Συμβουλεύοντας την Κίνα σε θέματα ασφάλειας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανακούφιση της πίεσης στις κινεζικές μειονότητες, ακόμη και να βελτιώσουν την σχέση της Ουάσινγκτον με το Πεκίνο.

ΤΑ ΤΡΙΑ ΚΑΚΑ

Όποιος προσπάθησε να ξεκινήσει μια συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Xinjiang με έναν Κινέζο κυβερνητικό αξιωματούχο, γνωρίζει ότι ο διάλογος τείνει να τερματιστεί απότομα -συνήθως με μια διάλεξη για το πώς η Κίνα έχει εξαλείψει με επιτυχία την τρομοκρατία στα σύνορά της. Αυτή η πολιτική έρχεται ως άμεση απάντηση σε αρκετές σχετικά πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Κίνα -η κυβέρνηση αναφέρει, για παράδειγμα, την βομβιστική επίθεση με [παγιδευμένα] αυτοκίνητα στην πλατεία Tiananmen το 2013 και την επίθεση στον σιδηροδρομικό σταθμό Kunming το 2014. Η κινεζική στρατηγική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι βαθιά ριζωμένη στην πεποίθηση ότι η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη αυτής της προηγουμένως ανεπαρκώς αναπτυγμένης περιοχής θα εξαλείψει τα «τρία κακά». Αυτή είναι η εξήγηση που προσέφερε το ΚΚΚ για τις εξελίξεις στην Xinjiang στις κυβερνητικές εκθέσεις (white paper) [4] και στον αντιτρομοκρατικό νόμο [5] που ενέκρινε το 2015.

Το Πεκίνο ίσως να υποστηρίζει ορθώς ότι το αστυνομικό κράτος που δημιούργησε το ΚΚΚ στην Xinjiang έχει περιορίσει προσωρινά την απειλή της τρομοκρατίας στην Κίνα. Υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία για το αντίθετο. Όμως, αυτό το επιχείρημα είναι δύσκολο να το κρίνουν οι ξένοι, δεδομένου ότι η Κίνα έχει ιστορία στο να μην είναι διαφανής σχετικά με την συχνότητα των τρομοκρατικών επιθέσεων και τους θανάτους εξαιτίας τους σε όλη την χώρα. Επίσης, η Κίνα ορίζει την τρομοκρατία ευρύτερα από όσο θα έκαναν οι Δυτικοί αναλυτές ασφάλειας γενικά, συμπεριλαμβάνοντας κάτω από τον ορισμό αμφότερα την αυτονόμηση και τον θρησκευτικό εξτρεμισμό.

Επιπλέον, οι ανησυχίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν είναι οι μόνες που οδηγούν το Πεκίνο να ασκήσει σκληρό έλεγχο στην Xinjiang. Πολλοί από τους σημαντικότερους στόχους εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής του ΚΚΚ απαιτούν απεριόριστη πρόσβαση στην περιοχή. Η γεωγραφική θέση της Xinjiang είναι ζωτικής σημασίας για τις χερσαίες διαδρομές της Belt and Road Initiative (Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός) που συνδέουν τις κινεζικές και ευρωπαϊκές αγορές. Η περιοχή έχει επίσης κεντρικό ρόλο στις κινεζικές ενεργειακές επιχειρήσεις και την ασφάλεια. Σύμφωνα με τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, για παράδειγμα, ο αγωγός φυσικού αερίου Κεντρικής Ασίας-Κίνας, ο οποίος διέρχεται από το Τουρκμενιστάν μέχρι την Khorgos στην Xinjiang, έφερε περισσότερα από 47,9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Κίνα το 2019. Οι πολιτικές αναταραχές στην Xinjiang και η απειλή της ανεξαρτησίας της περιοχής θα μπορούσε να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της Κίνας και να σαμποτάρει το χαρακτηριστικό έργο και την πολιτική κληρονομιά του προέδρου Xi. Η κυριαρχία στην περιοχή είναι για τον λόγο αυτό πρωταρχικής σημασίας για το ΚΚΚ. Ωστόσο, το να επιτευχθεί αυτό με δρακόντεια καταστολή, είναι μυωπικό και θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέο κύκλο τρομοκρατικής βίας.

ΑΥΤΟΝΟΜΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ

Το εάν οι μαχητικές ομάδες στην Xinjiang συνδέονται αρχικά με την διεθνική τρομοκρατία είναι θέμα συζήτησης. Το Πεκίνο προσπαθεί από καιρό να συνδέσει το ιστορικό αυτονομιστικό κίνημα της Xinjiang με ισλαμιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις εκτός των συνόρων της Κίνας, όπως η Αλ Κάιντα. Το ΚΚΚ επιτάχυνε αυτές τις προσπάθειες στην δεκαετία του 2000, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και τα πρώτα χρόνια του παγκόσμιου πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της τρομοκρατίας. Το ΚΚΚ ισχυρίζεται επίσης ότι το Ισλαμικό Κίνημα του Ανατολικού Τουρκιστάν (East Turkistan Islamic Movement, ETIM), μια τζιχαντιστική ομάδα Ουιγούρων, διατηρεί διασυνδέσεις στην Xinjiang, αλλά οι περισσότεροι ειδικοί της τρομοκρατίας θα ισχυρίζονταν ότι οι δεσμοί αυτοί είναι πολύ περιορισμένοι και ότι, εν πάση περιπτώσει, εξαφανίστηκαν πολύ πριν από το 2020.

Ωστόσο, η τρομοκρατία έρχεται να αποτελέσει μια αυξανόμενη απειλή για τα κινεζικά συμφέροντα και τους [Κινέζους] υπηκόους στο εξωτερικό. Οι αναλυτές συνέδεσαν τον βομβαρδισμό ενός ιερού στην Μπανγκόκ το 2015, με τον οποίον στοχεύονταν Κινέζοι τουρίστες, με την απέλαση Ουιγούρων από την Ταϊλάνδη στην Κίνα, κατόπιν αιτήματος της τελευταίας. Οι Αρχές ασφαλείας της Κιργιζίας ισχυρίστηκαν ότι μια βομβιστική επίθεση στην κινεζική πρεσβεία στη Μπισκέκ το 2018 ήταν μια κοινή επιχείρηση από το ETIM και την Kateeba Tawhid wal Jihad, μια κυρίως ουζμπεκική ομάδα που εδρεύει στην Συρία. Και μια μαχητική ομάδα του Αφγανιστάν ανέλαβε την ευθύνη για μια επίθεση το 2018 στο κινεζικό προξενείο στο Καράτσι, η οποία έληξε με ανταλλαγή πυροβολισμών. Κατά την περίοδο αυτή, Κινέζοι υπήκοοι στο εξωτερικό [7] έχουν πέσει θύματα πολλαπλών απαγωγών και εκτελέσεων.

Το 2019, τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα και το ISIS ανέφεραν ρητά την Κίνα σε πολλά από τα προπαγανδιστικά υλικά τους [8] –μνημονεύοντας την κατάχρηση του ΚΚΚ εναντίον των μουσουλμανικών μειονοτήτων ως δικαιολογία για το κυνήγι της Κίνας και των Κινέζων υπηκόων. Στην [ιντερνετική] εφαρμογή μηνυμάτων Telegram, οι τζιχαντιστικές ομάδες χρησιμοποιούν εικόνες κινεζικών φρικαλεοτήτων εναντίον Ουιγούρων για να στρατολογούν και να ριζοσπαστικοποιούν Μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο. Η κατάσταση στην Xinjiang χρησιμεύει για την κινητοποίηση εξτρεμιστών σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως και οι καταχρήσεις των ΗΠΑ στην φυλακή Abu Ghraib έγιναν ένα ισχυρό εργαλείο στρατολόγησης για την Αλ Κάιντα στο Ιράκ το 2004.

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ

Μέσα από την Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός, το Πεκίνο προώθησε μεγάλης κλίμακας περίβλεπτα έργα υποδομών στο εξωτερικό, τα οποία παρέχουν πληθώρα εύκολων στόχων [9] για την διακρατική τρομοκρατία. Το αυξανόμενο αντι-κινεζικό αίσθημα [10] σε πολλές χώρες και περιοχές όπου οι κινεζικές επενδύσεις είναι πανταχού παρούσες -συμπεριλαμβανομένων αρκετών χωρών της Νότιας Ασίας, της Κεντρικής Ασίας και της Αφρικής- αποτελεί σοβαρή απειλή για την ασφάλεια. Οι οργανώσεις αυτές αξιοποιούν τα τοπικά παράπονα, καθιστώντας την έκθεση του Πεκίνου στο εξωτερικό δυνητικά ευάλωτη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν πλούσια εμπειρία στην αντιμετώπιση της απειλής που προέρχεται από διακρατικές τρομοκρατικές οργανώσεις. Η Κίνα δεν διαθέτει αυτή την τεχνογνωσία και θα επωφεληθεί αν αντλήσει από εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ενώ μια αληθινή εταιρική σχέση είναι απίθανη λόγω του ανταγωνιστικού χαρακτήρα των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η Ουάσινγκτον θα μπορούσε σίγουρα να παράσχει στο Πεκίνο αξιόπιστη πληροφόρηση για συγκεκριμένες καταστάσεις [που στρέφονται] κατά των κινεζικών συμφερόντων. Θα έπρεπε να το κάνει χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις πηγές ή τις μεθόδους, αλλά η πληροφορία θα μπορούσε να αποδώσει καλή θέληση και να δημιουργήσει ένα άνοιγμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να πείσουν το ΚΚΚ ότι μια προσέγγιση καμένης γης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι πιθανό μακροπρόθεσμα να λειτουργήσει ως μπούμερανγκ.

Χωρίς την συνεργασία των ΗΠΑ, ωστόσο, το Πεκίνο θα συνεχίσει να απευθύνεται σε εργολάβους ιδιωτικής ασφάλειας -όπως ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Blackwater, Erik Prince [11], που είναι γνωστός για το ότι προσλαμβάνει μια ομάδα μισθωτών στρατιωτών που λειτουργούν εκτός των αναγνωρισμένων νομικών ορίων και με μικρή λογοδοσία- καθώς και τα μέλη της Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης, όπως η Ρωσία, το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν, εκ των οποίων όλοι προσεγγίζουν την αντιτρομοκρατία με ελάχιστη προσοχή στα ανθρώπινα δικαιώματα.

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΕΛΠΙΔΕΣ

Η αντιτρομοκρατική στρατηγική του Πεκίνου στην Xinjiang είναι τελικά αντιπαραγωγική. Η πολιτική αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερη βία, να χρησιμεύσει ως εργαλείο στρατολογήσεων και να αυξήσει τον αριθμό των επιθέσεων κατά κινεζικών έργων και [Κινέζων] υπηκόων στο εξωτερικό. Προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η πιθανή απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια, οι φορείς χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουν ότι η κατάσταση στην Xinjiang αφορά κάτι περισσότερο από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντί γι’ αυτό, η καταστολή του Πεκίνου κινδυνεύει να ενισχύσει τις φλόγες της διακρατικής τρομοκρατίας κατά της Κίνας.

Η Ουάσινγκτον πρέπει να απευθύνει έκκληση στην Κίνα προσφέροντας βοήθεια ώστε να εξασφαλίσει την εσωτερική της ασφάλεια αντί να καταδικάζει απλώς τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το ΚΚΚ. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξουδετέρωση της ανθρωπιστικής κρίσης και στην ανακούφιση της καταστολής στην Xinjiang, ακόμη και να αποτρέψει την Κίνα από το να ευθυγραμμιστεί στενότερα με την Ρωσία και άλλα αυταρχικά κράτη.

Καθώς οι επιπτώσεις της από καθέδρας αντιτρομοκρατικής πολιτικής της Κίνας εξελίσσονται, οι Αμερικανοί υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής ενδέχεται να βρεθούν στην θέση του να εύχονται να είχαν απευθύνει το επικεντρωμένο στην ασφάλεια ανθρωπιστικό επιχείρημα -και οι Κινέζοι αξιωματούχοι να εύχονται να το είχαν ακούσει.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-01-16/chinas-rights-a...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.nytimes.com/interactive/2019/11/16/world/asia/china-xinjiang...
[2] https://www.reuters.com/article/us-china-rights-un/u-n-says-it-has-credi...
[3] https://thesoufancenter.org/wp-content/uploads/2017/11/Beyond-the-Caliph...
[4] http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2019/03/18/content_2814765...
[5] http://www.xinhuanet.com/politics/2015-12/27/c_128571798.htm
[6] http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/06/c_138682150.htm
[7] https://thediplomat.com/2015/11/isis-chinese-hostage-executed/
[8] https://ent.siteintelgroup.com/index.php?option=com_customproperties&tas...
[9] https://nationalinterest.org/feature/little-known-security-gaps-chinas-b...
[10] https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2018/10/16/african-co...
[11] https://www.theguardian.com/world/2019/feb/01/blackwater-founder-erik-pr...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition