Το πρόβλημα της Βενεζουέλας δεν είναι ο σοσιαλισμός | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το πρόβλημα της Βενεζουέλας δεν είναι ο σοσιαλισμός

Το χάος του Maduro έχει ελάχιστη σχέση με την ιδεολογία

Σήμερα, η Βενεζουέλα είναι ένας κόμβος για λαθρεμπόρους σε κάθε είδους λαθρεμπόριο: Από τα πρώτης ανάγκης καταναλωτικά αγαθά ελεγχόμενης τιμής μέχρι την κοκαΐνη που προορίζεται για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, καθώς και διαμάντια, χρυσό, κολτάν, όπλα και σεξουαλικούς εργαζόμενους. Ο πολλαπλασιασμός των bodegones –των ημι-παράνομων λιανοπωλητών που παραβιάζουν τους ελέγχους των τιμών στα καταναλωτικά αγαθά μέσω του γυρολογικού λαθρεμπορίου- έχει όλο και περισσότερο αναδιαμορφώσει την εγχώρια αγορά για ό, τι απομένει από τη μεσαία τάξη. Αυτοί οι μεσάζοντες στην συνέχεια διοχετεύουν τα έσοδα κατευθείαν στους φίλους, την οικογένεια και τους συνεργούς της κυβερνητικής ελίτ.

Όμως οι κυβερνητική παρέα και ο στρατός δεν είναι οι μόνοι που ελέγχουν τις εγκληματικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Οι εξαπλωνόμενες εγκληματικές συμμορίες που έχουν την βάση τους στις φυλακές είναι η ουσιαστική πολιτική Αρχή σε τεράστιες περιοχές, όπως είναι και οι επαναστάτες μαχητές από τα γειτονικά κινήματα ανταρτών της Κολομβίας. Αποσπούν πληρωμές από χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, αγρότες και κτηνοτρόφους. Ορισμένοι λειτουργούν παράνομα ορυχεία, ανακουφίζοντας τις τοπικές Αρχές από την βάναυση δουλειά της διατήρησης της τάξης στους οικισμούς των ανθρακωρύχων, και παρέχοντας στην κυβέρνηση την τελευταία αξιόπιστη πηγή ξένου συναλλάγματος μετά τις κυρώσεις επί του πετρελαϊκού τομέα.

Πίσω στα κλιματιζόμενα γραφεία τους στο Καράκας, οι σπουδαίοι του καθεστώτος κάθονται στην κορυφή ενός βουνού από λάφυρα. Ο Jorge Giordani, ένας από τους επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής του Τσάβεζ και τώρα αντίπαλος του καθεστώτος, υπολόγισε ότι οι αξιωματούχοι είχαν αποκομίσει κατά προσέγγιση 300 δισεκατομμύρια δολάρια κατά την διάρκεια της έκρηξης [των τιμών] του πετρελαίου από το 2003 έως το 2014. Ο ακριβής αριθμός μπορεί να αμφισβητηθεί, αλλά όχι και η μακροοικονομική κλίμακα της κλεπτοκρατίας των τσαβιστών.

Το Καράκας έχει καταστεί μια από τις πρωτεύουσες του κόσμου για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Έχοντας κλέψει απίθανα ποσά, οι αξιωματούχοι της Βενεζουέλας και η παρέα τους έχουν σφυρηλατήσει ισχυρές φιλίες σε όλο τον κόσμο. Η Washington Post αποκάλυψε πρόσφατα [3] ότι ένας από τους πιο διαβόητους παρεοκράτες καπιταλιστές της Βενεζουέλας έχει χρησιμοποιήσει τις νομικές υπηρεσίες του Rudy Giuliani, ενώ ο Erik Prince [4], ο ιδιοκτήτης της [εταιρείας] στρατιωτικών εργολαβιών Blackwater, πηγαινοέρχεται αεροπορικώς στο Καράκας, για να κλείσει δουλειές. Όταν οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου κοιτάζουν την Βενεζουέλα, βλέπουν ένα εξαπλωνόμενο δίκτυο εκβιασμών κρυμμένο αδέξια πίσω από την βιτρίνα μιας κυβέρνησης.

Η ΛΙΒΥΗ ΤΗΣ ΚΑΡΑΪΒΙΚΗΣ

Στους διπλωμάτες που είναι επιφορτισμένοι με την διαχείριση των επιπτώσεων της κατάρρευσης της Βενεζουέλας, η χώρα μοιάζει με ένα αποτυχημένο κράτος. Πολλά από τα τεράστια εδάφη της είναι άγρια και απομακρυσμένα από τους αψίθυμους πολιτικούς της πρωτεύουσας. Από τις αρχές του 2019, όταν ο Guaidó έγινε στα μάτια πολλών εντός και εκτός της Βενεζουέλας ο συνταγματικά [5] [5] εγκεκριμένος προσωρινός πρόεδρος [5], η Βενεζουέλα βυθίστηκε σε μια ανεπίλυτη διαμάχη για τη νομιμότητα του καθεστώτος της. Η χώρα κινδυνεύει να γίνει η Λιβύη της Καραϊβικής: Ένα έθνος με δύο κυβερνήσεις που τσακώνονται για την εξουσία, η καθεμιά με την υποστήριξη ενός ξεχωριστού συνασπισμού ξένων εθνών.

Οι περισσότερες μεγάλες δημοκρατίες -και περισσότερες από 50 χώρες- αναγνωρίζουν την αξίωση του Guaidó για την προεδρία. Αλλά μέσα στα σύνορα της χώρας, οι άνδρες με τα όπλα παραμένουν πιστοί στον Maduro. Έχει κάνει μεγάλες προσπάθειες για να διατηρήσει το μονοπώλιό του στην βία, ακόμη και καθώς έχει χάσει την διεθνή αναγνώρισή του. Στις αρχές Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, ο Maduro έκανε μια ακόμη ώθηση για να παραμερίσει τον αμφισβητία του, εγκαθιστώντας έναν πρώην σύμμαχο του Guaidó ως πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης. Απτόητος, ο Γκουαϊδό αγνόησε την ταξιδιωτική απαγόρευση του Maduro και ταξίδεψε στον κόσμο τον Ιανουάριο, συναντώντας ηγέτες της Λατινικής Αμερικής και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, καθώς και τον Εμμανουέλ Μακρόν, την Άνγκελα Μέρκελ, τον Μπόρις Τζόνσον και τον Τζάστιν Τρυντό, και καταλαμβάνοντας μια ζηλευτή θέση στον κατάλογο των ομιλητών στην ολομέλεια της συνάντησης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Οι δημοκρατίες του κόσμου στέκονται με τον Guaidó. Ωστόσο, όταν βρίσκεται στην Βενεζουέλα, η απειλή της πολιτικής φυλακής κρέμεται συνεχώς πάνω από το κεφάλι του.

Όπως οι Λίβυοι, οι Βενεζουελάνοι μαθαίνουν ότι το να έχουν δύο προέδρους είναι σαν να μην έχουν κανέναν πρόεδρο. Χρεοκοπημένο λόγω των δωροδοκιών, της κακοδιαχείρισης και των κυρώσεων που έπληξαν τον πετρελαϊκό τομέα -την κύρια πηγή ξένου συναλλάγματος- το de facto κράτος είναι απένταρο και ζει από τα συγκριτικά πενιχρά έσοδα της παράνομης εξόρυξης και των παράνομων εξαγωγών πετρελαίου που διευκολύνονται από ρωσικές εταιρείες [6]. Η έξοδος των προσφύγων από την Βενεζουέλα από το 2017 είναι ένα άλλο αδιαμφισβήτητο σημάδι της κρατικής αποτυχίας. Περίπου το 10% του πληθυσμού [7] έχει εγκαταλείψει την χώρα τα τελευταία χρόνια. Οι Βενεζουελάνοι δραπετεύουν όχι μόνο από την φτώχεια αλλά και από την κατάρρευση του νόμου και της τάξης και των πιο βασικών υπηρεσιών: Ηλεκτρική ενέργεια, τρεχούμενο νερό, τηλεπικοινωνίες, βατοί δρόμοι, λειτουργικό νόμισμα και βασική υγεία και εκπαίδευση. Οι πρόσφυγες δεν φεύγουν από τον «σοσιαλισμό»˙ ξεφεύγουν από μια κολασμένα διαλυμένη χώρα.

28012020-2.jpg

Βενεζουελάνοι πρόσφυγες περιμένουν να εισέλθουν στην συνοριακή πόλη Pacaraima της Βραζιλίας, τον Αύγουστο του 2017. Lianne Milton / Panos Pictures / Redux
--------------------------------------------------

ΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΡΘΕΙ