Πώς η τεχνολογία των πολιτών μπορεί να βοηθήσει να σταματήσει μια πανδημία

Η εξάπλωση του νέου κορωνοϊού και η επακόλουθη πανδημία COVID-19 αποτέλεσαν μια ισχυρή δοκιμασία των κοινωνικών συστημάτων και των συστημάτων διακυβέρνησης. Καμιά από τις δύο ηγετικές δυνάμεις του κόσμου, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν διακρίθηκαν ιδιαίτερα στην ανταπόκρισή τους. Στην Κίνα, ένας αρχικός παροξυσμός πολιτικής άρνησης επέτρεψε στον ιό να εξαπλώνεται επί εβδομάδες, πρώτα εγχωρίως και στην συνέχεια σε παγκόσμια κλίμακα, πριν μια σειρά ισχυρών μέτρων αποδειχθούν ευλόγως αποτελεσματικά. (Η κινεζική κυβέρνηση θα έπρεπε επίσης να είναι καλύτερα προετοιμασμένη, δεδομένου ότι στο έδαφός της πολλές φορές στο παρελθόν έχουν μεταπηδήσει ιοί από ζώα ξενιστές στους ανθρώπους). Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέστησαν τον δικό τους παροξυσμό πολιτικής άρνησης πριν υιοθετήσουν πολιτικές κοινωνικής απομάκρυνσης (social-distancing policies)˙ ακόμη και σήμερα, το έλλειμμά τους από επενδύσεις στην δημόσια υγεία τις αφήνει φτωχά εξοπλισμένες για τέτοιου είδους έκτακτες ανάγκες.

Ένας ταξιδιώτης στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Taoyuan, στην Ταϊβάν, τον Μάρτιο του 2020. Ann Wang / Reuters
-----------------------------------------------------------

Η ανταπόκριση της γραφειοκρατικής και συχνά τεχνοφοβικής Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να αποδειχθεί ακόμη χειρότερη: Η Ιταλία, αν και απέχει πολύ από το επίκεντρο της επιδημίας, έχει τέσσερις φορές το κατά κεφαλήν ποσοστό των περιπτώσεων σε σύγκριση με την Κίνα, και ακόμη και η περίφημα τακτική Γερμανία βρίσκεται ήδη στο μισό ποσοστό της Κίνας. Έθνη σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως το Ιράν που χειραγωγεί τις πληροφορίες, παρέχουν ακόμη χειρότερα παραδείγματα.

Ωστόσο, η εστίαση στις χώρες που τα έχουν πάει χειρότερα μπορεί να είναι λιγότερο χρήσιμη στο σημείο αυτό από το να εξεταστεί ποια χώρα τα έχει πάει μέχρι στιγμής καλύτερα: Η Ταϊβάν. Παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ως τμήμα της Κίνας και παρότι διενέργησε πολύ ευρύτερες εξετάσεις [του πληθυσμού για τον ιό] από όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες (δηλαδή το πραγματικό ποσοστό μόλυνσης είναι πολύ λιγότερο κρυφό), η Ταϊβάν έχει μόνο το ένα πέμπτο του ποσοστού γνωστών κρουσμάτων σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και λιγότερο από το ένα δέκατο του ποσοστού στην ευρέως επαινεθείσα Σιγκαπούρη. Οι λοιμώξεις θα μπορούσαν ακόμα να κορυφωθούν, ειδικά με την παγκόσμια εξάπλωση που κάνει τους επισκέπτες από όλο τον κόσμο φορείς του ιού. Ωστόσο, η ιστορία της αρχικής επιτυχίας της Ταϊβάν αξίζει να μοιραστεί, όχι μόνο λόγω των διδαγμάτων της για την συγκράτηση της σημερινής πανδημίας αλλά και λόγω των ευρύτερων διδαγμάτων της σχετικά με την πλοήγηση σε πιεστικές προκλήσεις γύρω από την τεχνολογία και την δημοκρατία.

Η επιτυχία της Ταϊβάν στηρίζεται σε μια συγχώνευση της τεχνολογίας, του ακτιβισμού, και της συμμετοχής των πολιτών. Μια μικρή, αλλά τεχνολογικά πρωτοποριακή δημοκρατία, που ζει στην σκιά της υπερδύναμης πέρα από τα Στενά, η Ταϊβάν τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει έναν από τους πιο ζωηρούς πολιτικούς πολιτισμούς στον κόσμο, με το να κάνει την τεχνολογία να δουλεύει προς όφελος της δημοκρατίας και όχι εις βάρος της. Αυτή η κουλτούρα της τεχνολογίας των πολιτών (civic technology) αποδείχθηκε η ισχυρότερη ανοσολογική απάντηση της χώρας στον νέο κορωνοϊό.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η αξία του τεχνολογικού πολιτισμού της Ταϊβάν έχει καταστεί ιδιαιτέρως ξεκάθαρη στην τρέχουσα κρίση. Η ανταλλαγή πληροφοριών από κάτω προς τα πάνω, οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ο «χακτιβισμός» (hacktivism, ο ακτιβισμός μέσω της δημιουργίας πρόχειρων αλλά αποτελεσματικών αποδεδειγμένα λειτουργικών ιδεών για δημόσιες υπηρεσίες στο διαδίκτυο) και η συμμετοχική συλλογική δράση υπήρξαν κεντρικές για την επιτυχία της χώρας στο να συντονιστεί μια συναινετική και διαφανής σειρά απαντήσεων στον κορωνοϊό. Μια πρόσφατη έκθεση της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ αναφέρει 124 ξεχωριστές παρεμβάσεις που η Ταϊβάν εφάρμοσε με αξιοσημείωτη ταχύτητα. Πολλές από αυτές τις παρεμβάσεις διακινήθηκαν στον δημόσιο τομέα μέσω κοινοτικών πρωτοβουλιών, πολυήμερων συνεργατικών προσπαθειών προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών (hackathons), και ψηφιακές συζητήσεις στην πλατφόρμα ψηφιακής δημοκρατίας vTaiwan, στην οποία συμμετέχει σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας. (Η πλατφόρμα επιτρέπει τον ευρείας κλίμακας χακτιβισμό, την δημόσια συζήτηση και την κλιμάκωση πρωτοβουλιών με έναν συστηματικό και σε μεγάλο βαθμό συναινετικό τρόπο). Μια αποκεντρωμένη κοινότητα συμμετεχόντων χρησιμοποίησε εργαλεία όπως το Slack και το HackMD για να βελτιώσουν επιτυχημένα σχέδια. (Πολλές από τις αναλύσεις μας βασίζονται σε ανοικτές συνεντεύξεις [1] μέσω αυτών των εργαλείων με ηγέτες στην κοινότητα g0v των αστικών χάκερ [civic hackers]).

Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα παραδείγματα είναι το Face Mask Map, μια συνεργασία που ξεκίνησε από έναν επιχειρηματία που συνεργάζεται με το g0v. Για να αποφευχθεί η πανικόβλητη αγορά μασκών προσώπου, η οποία παρεμπόδισε την ανταπόκριση της Ταϊβάν στο SARS το 2003, η κυβέρνηση καθιέρωσε ένα εθνικό πρόγραμμα διανομής δύο μασκών ανά εβδομάδα ανά πολίτη. Προβλέποντας ότι αυτή η εθνική πολιτική θα ήταν ανεπαρκής στο να αποφύγει τοπικές εφορμήσεις σε φαρμακεία, η κυβέρνηση (μέσω του προβεβλημένου ψηφιακού υπουργείου της) δημοσιοποίησε μια διεπαφή προγραμματισμού εφαρμογών (Application Programming Interface - API), η οποία παρέχει στο κοινό σε πραγματικό χρόνο και σε συνάρτηση με την τοποθεσία, πληροφορίες σχετικά με την διαθεσιμότητα μασκών.