Η πανδημία αποκαλύπτει τους κινδύνους της άτυπης οικονομίας

Οι άτυποι εργαζόμενοι διατρέχουν επίσης κινδύνους στον ανεπτυγμένο κόσμο. Από την δεκαετία του 1980, οι άτυπες εργασιακές ρυθμίσεις έχουν γίνει όλο και πιο συχνές στις βιομηχανικές χώρες. Καθώς οι οικονομίες έγιναν πιο παγκοσμιοποιημένες και οι κυβερνήσεις αγκάλιασαν τον νεοφιλελευθερισμό [2], η ζήτηση για φθηνή και διαθέσιμη εργασία αυξήθηκε παράλληλα με την προσφορά ατόμων που ήταν πρόθυμα να εργαστούν άτυπα, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών και άλλων ευάλωτων ατόμων που ήταν αποκλεισμένοι από επίσημες θέσεις εργασίας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κοινό κατηγόρησε την μεγάλου μεγέθους κυβέρνηση για την οικονομική αναταραχή της δεκαετίας του 1970, οδηγώντας σε δραστικές περικοπές στις δαπάνες πρόνοιας και την απορρύθμιση πολλών βιομηχανιών κατά τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες. Σε αυτό το κανονιστικό κενό, η άτυπη οικονομία αναπτύχθηκε: Όλο και περισσότερες θέσεις εργασίας στερούνται ασφάλισης απασχόλησης, κάλυψης υγειονομικής περίθαλψης, ημερών ασθενείας, συντάξεων και αποζημιώσεων απόλυσης. Με άλλα λόγια, η έλλειψη τυπικότητας αυξήθηκε μέσα από εσκεμμένες αποφάσεις εκλεγμένων αξιωματούχων για να διαλυθεί η πρόνοια, να παρακαμφθεί ή να καταργηθεί η σκληρή εργατική προστασία, να περιοριστεί η οικονομικά προσιτή στέγαση και, πιο πρόσφατα, να δοθεί προτεραιότητα στις χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις έναντι των εργαζομένων, να απορριφθεί η καθολική υγειονομική περίθαλψη, και να παραμεληθεί η μεταναστευτική μεταρρύθμιση.

Το μερίδιο των Αμερικανών εργαζομένων που ασχολούνται με άτυπη εργασία έχει αυξηθεί σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες. Μεταξύ του 2005 και του 2015, το ποσοστό των εργαζομένων στις ΗΠΑ των οποίων οι κύριες θέσεις εργασίας ήταν άτυπες αυξήθηκε από 10% σε 16%. Μέχρι το 2018, τουλάχιστον το ένα τρίτο του ενήλικου πληθυσμού στις ΗΠΑ [3] είχε ασχοληθεί με κάποια μορφή άτυπης εργασίας, σύμφωνα με την Federal Reserve. Την ίδια χρονιά, ο ΔΟΕ (Διεθνής Οργανισμός Εργασίας, International Labor Organization, ILO) υπολόγισε [4] ότι η άτυπη απασχόληση αντιπροσώπευε 30 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες -ή το 19% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Αυτοί οι εργαζόμενοι δεν είναι καλά εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσουν συνήθη προβλήματα υγείας, πόσω μάλλον μια πανδημία. Δεν έχουν άλλη επιλογή από το να πάνε στην δουλειά, ακόμα κι αν είναι άρρωστοι.

Είναι επίσης σε δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό έγχρωμοι, μετανάστες και γυναίκες. Η οικονομική και φυλετική ανισότητα επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί βιώνουν την κρίση του κορωνοϊού. Τα δεδομένα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ(DCD) [5] και από τοπικούς οργανισμούς δημόσιας υγείας δείχνουν ότι οι Αφρο-αμερικανοί και οι Λατίνοι είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από COVID-19 από τους μη Λατίνους λευκούς, αμφισβητώντας την ιδέα ότι η ασθένεια είναι ένας «μεγάλος ισοπεδωτής» (“great leveler”). Και οι αριθμοί των θανάτων για αυτές τις ομάδες είναι πιθανότατα υποτιμημένοι, δεδομένου ότι οι ευάλωτοι μειονοτικοί πληθυσμοί συχνά στερούνται πρόσβασης σε εξετάσεις και υγειονομική περίθαλψη. Οι ειδικοί ήταν γρήγοροι στο να επισημάνουν τις ατομικές «υποκείμενες καταστάσεις» όπως η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης ως εξήγηση για αυτές τις ανισότητες. Αλλά μεταξύ των μεγαλύτερων παραγόντων κινδύνου για την [ασθένεια] COVID-19 είναι η κοινωνική και οικονομική ανισότητα, η οποία επιδεινώθηκε από την απο-επισημοποίηση της οικονομίας.

Πολλοί άτυποι εργαζόμενοι οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο έχουν ταξινομηθεί ξαφνικά ως «ουσιώδεις», διατηρώντας την οικονομία σε λειτουργία κατά την πανδημία, παρόλο που στερούνται βασικής προστασίας της εργασίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι σε εστιατόρια, οι αγρότες, οι φροντιστές [άλλων ανθρώπων], οι καθαριστές, και οι εργαζόμενοι στις παραδόσεις (delivery) -κανένας από τους οποίους δεν μπορεί να εργαστεί από το σπίτι του. Χάρη σε αυτή την εργασία, οι πιο τυχεροί Αμερικανοί μπορούν να κάνουν τηλεργασία με ασφάλεια χωρίς να χρειάζεται να εκτεθούν στον ιό. Αυτό που απομένει από την επίσημη οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγονται και παραδίδονται από άτυπα εργαζόμενους.

Αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και σε άλλα οφέλη που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της πανδημίας και την διατήρηση της ασφάλειας των ίδιων και των άλλων. Ακόμη και εκείνοι των οποίων η απασχόληση είναι σύμφωνα με τους τύπους τεχνική, όπως οι οδηγοί της Uber και εκείνοι που κάνουν τα ψώνια στο Instacart, αντιμετωπίζουν μια σειρά μειονεκτημάτων επειδή ταξινομούνται ως ανεξάρτητοι εργολήπτες. Πολλοί αγωνίζονται να πάρουν επιδόματα ανεργίας επειδή οι εργοδότες τους δεν καταβάλλουν ασφάλιστρα ή δεν αναφέρουν μισθολογικά στοιχεία στις κρατικές υπηρεσίες.

Παραμένει ασαφές πώς τα μεγάλα μέτρα έκτακτης ανάγκης και ανακούφισης που πέρασε το Κογκρέσο, διαθέτοντας πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια για αμειβόμενες άδειες ασθενείας, επιδόματα ανεργίας και επισιτιστική βοήθεια, θα βοηθήσουν τους άτυπα εργαζόμενους, επειδή αυτά τα μέτρα περιέχουν επαχθείς απαιτήσεις επιλεξιμότητας και σημαντικά κενά. Αλλά πιθανότατα δεν θα βοηθήσουν τα εκατομμύρια των άτυπα εργαζομένων που δεν είναι σε θέση να τεκμηριώσουν τους μισθούς και τις ώρες εργασίας πριν από την πανδημία ή που δεν είναι επιλέξιμοι για κουπόνια σίτισης και άδειες ασθενείας λόγω του καθεστώτος τους ως μετανάστες. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η πανδημία έχει βαθύνει την αβεβαιότητα της ανεπίσημης εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως το έχει κάνει και στην Ινδία και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Πολλοί εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν πώς θα πληρώσουν για το επόμενο γεύμα τους, πόσω μάλλον το ενοίκιό τους, καθιστώντας πιο πιθανό ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται ανεξάρτητα από τον κίνδυνο.

ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ