Η Κίνα δεν θα κερδίσει την κούρσα για κυριαρχία στην Τεχνητή Νοημοσύνη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Κίνα δεν θα κερδίσει την κούρσα για κυριαρχία στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Οι αυταρχικοί αγαπούν τα data, αλλά η καινοτομία έχει μεγαλύτερη σημασία

Η αποτελεσματικότητα των data είναι το ιερό δισκοπότηρο της περαιτέρω προόδου στην τεχνητή νοημοσύνη. Ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι συσχετίζουν τον ατμομηχανή με τον James Watt και όχι με τον Thomas Newcomen (ο οποίος ανέπτυξε μια ατμομηχανή που ενεργοποιείτο από καύση άνθρακα, δεκαετίες νωρίτερα) είναι ότι ο ξεχωριστός συμπυκνωτής του Watt έκανε την τεχνολογία ενεργειακά αποδοτική για πρώτη φορά. Η τεχνητή νοημοσύνη περιμένει ακόμα την δική της στιγμή του «συμπυκνωτή». Πράγματι, για να μάθει αρκετά ώστε να κερδίσει ένα παιχνίδι Go ενάντια στον Lee Sedol [5], έναν πρωταθλητή αυτού του στρατηγικού επιτραπέζιου παιχνιδιού, το λογισμικό AlphaGo της DeepMind έπρεπε πρώτα να παίξει πολλά εκατομμύρια παιχνίδια εναντίον του εαυτού του. Έμαθε να παίζει πολύ πιο αργά από οποιονδήποτε άνθρωπο. Οι άνθρωποι είναι απίστευτα αποδοτικοί στα data˙ οι πρόσφατες ανακαλύψεις στην τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ λιγότερο. Το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Κίνα θα οδηγήσουν τον κόσμο στην τεχνητή νοημοσύνη εξαρτάται πολύ λιγότερο από το ποιος ελέγχει τα περισσότερα data παρά από το ποιος θα είναι ο πρώτος που θα καινοτομήσει μετά από αυτό το αδιέξοδο.

Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ ΟΔΗΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Εκείνοι που προειδοποιούν για την αμείλικτη πρόοδο της Κίνας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ανησυχούν ότι, επειδή η τεχνολογία είναι από την φύση της συγκεντρωτική, οι αυταρχικές κυβερνήσεις είναι σε καλύτερη θέση να ενθαρρύνουν την καινοτομία της AI από όσο οι δημοκρατικές -και ότι η τεχνολογία AI, με την σειρά της, θα ωφελήσει τις αυταρχικές κυβερνήσεις. Η ανησυχία υπενθυμίζει μια σχετική με την ηλεκτρική ενέργεια πεποίθηση που κυριαρχούσε πριν από έναν αιώνα -και όπως κι εκείνη η πεποίθηση, η σημερινή είναι επίσης λανθασμένη.

Το 1923, ο πρωτοπόρος ηλεκτρολόγος μηχανικός Charles Steinmetz -του οποίου το έργο για την General Electric Company στα τέλη του εικοστού αιώνα τον έκανε διασημότητα [6] της εποχής- προέβλεψε [7] ότι η ηλεκτρική ενέργεια θα δημιουργούσε μια πιο κολεκτιβιστική κοινωνία. Ο Steinmetz υποστήριξε, με κάπως κυκλικό τρόπο [επιχειρημάτων], ότι η ανάπτυξη ενός εθνικού ηλεκτρικού δικτύου θα οδηγούσε στον σοσιαλισμό, επειδή μόνο ένα σοσιαλιστικό σύστημα θα μπορούσε αποτελεσματικά να διαχειριστεί τις νέες αλληλεξαρτήσεις που θα απαιτούσε η πρόοδος προς ένα εθνικό δίκτυο. Ο νόμος περί Αγροτικής Ηλεκτροδότησης του 1936 (Rural Electrification Act of 1936) όντως παρείχε κεφάλαια σε αγροτικούς συνεταιρισμούς που είχαν παραμεληθεί από τις μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά η πραγματική μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια προήλθε από τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό, με τη μορφή πειραματισμού στα εργοστάσια. Όταν οι μηχανικοί ανακάλυψαν το πώς να εξοπλίσουν κάθε μηχανή με τον δικό της ηλεκτρικό κινητήρα αντί να βασίζονται σε μια κεντρική πηγή ισχύος, μπόρεσαν να βάλουν σε ακολουθία τις μηχανές σύμφωνα με την φυσική ροή της παραγωγής -μια σημαντική ανακάλυψη που προκάλεσε τη μαζική παραγωγή.

Ο αποκεντρωμένος πειραματισμός και η αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων θα είναι επίσης κρίσιμοι [παράγοντες] εάν πρόκειται ο κόσμος να αξιοποιήσει τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης. Η Κίνα βρίσκεται σε μειονεκτική θέση από αυτή την άποψη. Η πρόσφατη αύξηση στην κατάθεση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην χώρα [8] αναφέρεται συχνά ως απόδειξη της καινοτομίας της, αλλά η απλή μέτρηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατέντες) δεν είναι ένας καλός τρόπος για τη μέτρηση της καινοτομίας: μελέτες δείχνουν [9] ότι το 10% των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας αντιπροσωπεύει περίπου το 90% της συνολικής αξίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, πράγμα που σημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητα έχει μικρή αξία. Οι αναφορές στις πατέντες προσφέρουν έναν πιο χρήσιμο δείκτη και, αν κοιτάξουμε τις 100 περισσότερο αναφερόμενες πατέντες από το 2003, ούτε μια δεν προέρχεται από την Κίνα. Επιπλέον, οι κορυφαίες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας, συμπεριλαμβανομένων των Tencent, Alibaba και Baidu, είναι απλώς αντίγραφα των Facebook, Amazon και Google, προσαρμοσμένων στην κινεζική αγορά.

Όπως παρατήρησε ο αείμνηστος οικονομικός ιστορικός, Alexander Gerschenkron, όταν μια χώρα υστερεί πίσω από τεχνολογικά σύνορα, η μίμηση και η υιοθέτηση της ξένης τεχνολογίας μπορούν να την πάνε πολύ μακριά -και, γενικά, όσο περισσότερο μια χώρα έχει μείνει πίσω, τόσο μεγαλύτερος είναι ο ρόλος που πρέπει να παίξει το κράτος στην προώθηση της βιομηχανικής ενημέρωσης. Χάρη στις κρατικές επενδύσεις στην τεχνολογία μαζικής παραγωγής, η Σοβιετική Ένωση αναπτύχθηκε ραγδαία κατά την διάρκεια της μεγαλύτερης περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, όπως και η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν. Πράγματι, πολλοί μελετητές έχουν αποδώσει το «Ασιατικό Θαύμα» στην βιομηχανική πρόοδο (catch-up). Όμως, ενώ κατάφεραν να καλύψουν μέρος της απόστασης, αυτές οι χώρες δεν κατάφεραν ποτέ να ξεπεράσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αντίθεση με τη μίμηση, η οποία μπορεί να προγραμματιστεί και να συντονιστεί, η καινοτομία είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης στο άγνωστο, για να παραφράσουμε τον οικονομολόγο και φιλόσοφο Friedrich von Hayek. Και η μετάβαση από τη μίμηση στην καινοτομία είναι δύσκολη: εάν ήταν εύκολη, οι περισσότερες χώρες θα καινοτομούσαν στην τεχνολογική μεθόριο.

Με το να παρατηρούμε ότι η Κίνα είναι απίθανο να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην τεχνολογική καινοτομία, δεν εννοούμε με κανένα τρόπο ότι υποβαθμίζουμε τα τεράστια οικονομικά επιτεύγματα της Κίνας από τότε που ο Deng Xiaoping ήρθε στην εξουσία το 1978. Η Κίνα έχει πολλά ταλέντα, αλλά το γεγονός παραμένει ότι, μέχρι στιγμής, η κινεζική καινοτομία επικεντρώθηκε κυρίως στην σταδιακή βελτίωση τεχνολογιών που σχεδιάστηκαν αλλού. Για παράδειγμα, οι κινεζικές εταιρείες σήμερα ηγούνται του κόσμου στην ανάπτυξη του 5G [10], αλλά το έργο τους βασίζεται σε αρκετές προηγούμενες γενιές τεχνολογίας τηλεπικοινωνιών. Αυτό που καταδεικνύει η Huawei είναι ότι η Κίνα έχει σημαντικές δυνατότητες μηχανικής, όπως η Ιαπωνία και η Σοβιετική Ένωση.

ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ VERSUS ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ