Τι θέλει το Ιράν στο Αφγανιστάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι θέλει το Ιράν στο Αφγανιστάν

Και τι σημαίνει για την Τεχεράνη η απόσυρση των ΗΠΑ

Σε αυτήν την περίπτωση, το Ιράν θα μπορούσε να αναπτύξει στρατεύματα στο δυτικό Αφγανιστάν για να χρησιμεύσουν ως προστατευτική ζώνη απέναντι σε οποιαδήποτε ευρύτερη αναταραχή. Το Ιράν μπορεί επίσης να θέλει να ενεργήσει εάν η αφγανική κυβέρνηση αποδειχθεί ανίκανη να καταστείλει αποτελεσματικά το ISKP και η ισλαμιστική μαχητική ομάδα εξακολουθήσει να αποτελεί άμεση απειλή για τα ιρανικά συμφέροντα καθώς και για τις σιιτικές κοινότητες. Σε αυτήν την περίπτωση, οι Ιρανοί ηγέτες ίσως να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι πολιτοφυλακές τους μπορούν να ασφαλίσουν τις σημαντικές περιοχές και να απωθήσουν το ISKP καλύτερα από όσο μπορούν οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας.

ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΕΤΩΠΟ;

Εάν το Ιράν αποφασίσει να εισαχθεί περαιτέρω στις αφγανικές υποθέσεις, διαθέτει ισχυρά μέσα για να το πράξει. Ο νέος διοικητής του εκστρατευτικού κλάδου του Σώματος της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς, Δύναμη Quds, ο ταξίαρχος Esmail Qaani, έχει μακρά εμπειρία στο Αφγανιστάν, όπου έπαιξε έναν επιχειρησιακό ρόλο στην στρατολόγηση Αφγανών για να πολεμήσουν για την Τεχεράνη στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ στην δεκαετία του 1980 και για να πολεμήσουν τους Ταλιμπάν στην δεκαετία του 1990. Το Ιράν παρείχε πληροφορίες και υποστήριξη πληρεξουσίων (proxy) για την εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και υποστήριξε την διαδικασία που ακολούθησε για την αντικατάσταση των Ταλιμπάν με μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ο Qaani έχει βαθιά γνώση της λειτουργίας των συνόρων Ιράν-Αφγανιστάν από την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, των λαθρεμπόρων και άλλων εγκληματικών ομάδων. Αυτή η εμπειρία παρέχει στον Qaani μια κατανόηση της αστάθειας στην περιοχή και των απειλών κατά μήκος των συνόρων και επίσης μια πιο έντονη αίσθηση του πότε οι περιστάσεις ενδέχεται να απαιτούν ισχυρότερη ιρανική δράση.

Αλλά ίσως το πιο πιθανό μέσο για την ιρανική επέμβαση είναι μια παραστρατιωτική δύναμη που η Τεχεράνη έχει αναπτύξει αλλού με σπουδαίο αποτέλεσμα. Το Ιράν έχει κάνει μια εντυπωσιακή δουλειά στην συγκέντρωση ταγμάτων Σιιτών ξένων μαχητών για να συμμετάσχουν στον πόλεμο στην Συρία. Πολλές από αυτές τις στρατολογήσεις προέρχονται από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Οι Αφγανοί μαχητές είναι οργανωμένοι στην Liwa Fatemiyoun, μια δύναμη μεταξύ 10.000 και 15.000 ανδρών που έχει δει μάχες στο Χαλέπι, την Δαμασκό, την Λατάκια και την περιοχή Qalamoun.

Με την σύγκρουση στην Συρία δυνητικά να τελειώνει, το Ιράν θα μπορούσε να επανατοποθετήσει Αφγανούς Σιίτες μαχητές στο Αφγανιστάν για να επεκτείνει την εμβέλειά του σε ολόκληρη την περιοχή ή να ελέγξει μια σημαντική κλιμάκωση από το ISKP. Η τρομοκρατική ομάδα έχει την ικανότητα να διεξάγει θεαματική και τρομερή βία, συμπεριλαμβανομένων των φρικτών επιθέσεων [6] τον Μάιο που στόχευαν μια πομπή κηδείας και ένα μαιευτήριο. Προς το παρόν, οι μαχητές του έχουν παραμείνει με αποστολή ως επί το πλείστον στο ανατολικό τμήμα του Αφγανιστάν κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν, μακριά από το Ιράν -αλλά αν αυτό άλλαζε, το ίδιο θα έκανε και ο υπολογισμός της Τεχεράνης. Το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) έχει αποδείξει ότι είναι πρόθυμο και ικανό να ξεκινήσει επιθέσεις [7] στο ιρανικό έδαφος, όπως έκανε η οργάνωση αυτή τον Ιούλιο του 2017.

Οι δυνάμεις πληρεξουσίων είναι κεντρικές [8] στην εξωτερική πολιτική και την υψηλή στρατηγική του Ιράν. Η Δύναμη Quds καλλιέργησε επιτυχώς σχέσεις με δυνάμεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, από την Χεζμπολάχ στον Λίβανο έως τους Χούθι στην Υεμένη. Οι Ιρανοί ηγέτες εξακολουθούν να είναι πολύ ενοχλημένοι από την δολοφονία του στρατηγού Qasem Soleimani από τις ΗΠΑ στις αρχές Ιανουαρίου, και θα μπορούσαν πολύ εύκολα να αποφασίσουν να ανοίξουν ένα μέτωπο εναντίον της Ουάσιγκτον στο Αφγανιστάν. Το Ιράν μπορεί να επιδιώξει να ενορχηστρώσει μια σειρά επιθέσεων τόσο για να επιταχύνει την απόσυρση [των ΗΠΑ] όσο και για να φαίνεται ότι το Ιράν διαδραμάτισε μεγαλύτερο ρόλο αναγκάζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες να υποχωρήσουν. Οι επιθέσεις θα μπορούσαν να είναι σποραδικές και να στοχεύουν τις αμερικανικές επιμελητειακές και υλικοτεχνικές γραμμές που χρησιμοποιούνται για την διευκόλυνση της απόσυρσης, ανακαλώντας εικόνες των αμερικανικών στρατευμάτων που εγκαταλείπουν το Βιετνάμ ή την Σομαλία και παρέχοντας στο Ιράν μια νίκη προπαγάνδας. Η Τεχεράνη θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αφγανικές σιιτικές πολιτοφυλακές ως πληρεξούσιους για να αποστασιοποιηθεί από τις ανοιχτά εχθρικές ενέργειες. Μέσω της Liwa Fatemiyoun και άλλων πολιτοφυλακών, το Ιράν θα μπορούσε να περιπλέξει τα αμερικανικά συμφέροντα στο Αφγανιστάν, με το να υποκινεί επιθέσεις εναντίον των εναπομεινάντων στοιχείων των ΗΠΑ και των τοπικών εταίρων, ή -πιθανότατα- θα μπορούσε να βοηθήσει να ασφαλιστούν τμήματα του Αφγανιστάν, να ενισχύσει την δική του επιρροή στην χώρα, και πράττοντας έτσι να διαβρώσει περαιτέρω την ήδη εξασθενημένη επιρροή της Ουάσιγκτον.

Το Ιράν έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια για να οπλίσει, να εκπαιδεύσει και να πληρώσει χιλιάδες ξένους μαχητές στην Συρία, συμπεριλαμβανομένων των Αφγανών. Το πιο σημαντικό καθήκον του Qaani ως αντικαταστάτη του Soleimani θα είναι η διαχείριση της σχέσης IRGC-QF (του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης με την Δύναμη Quds) με αυτές τις δυνάμεις. Η εμπειρία του με τους Αφγανούς Σιίτες μαχητές υποδηλώνει ότι αυτοί οι μαχητές θα μπορούσαν ειδικά μπορεί να είναι έτοιμοι να διαδραματίσουν πιο σημαντικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική του Ιράν. Όποια και αν είναι η μορφή της μελλοντικής κυβέρνησης στην Καμπούλ, η Τεχεράνη θα παρακολουθεί προσεκτικά τα ανατολικά της σύνορα -όπου μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη μορφή άμυνας είναι η παρέμβαση.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2020-07-08/what-iran...

Συνδέσεις: