Ο κόσμος γίνεται πιο ίσος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο κόσμος γίνεται πιο ίσος

Ακόμη και καθώς η παγκοσμιοποίηση πληγώνει τους Δυτικούς της μεσαίας τάξης

Αλλά η δεύτερη ένταση -το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των ελίτ και των μεσαίων τάξεων στις Δυτικές χώρες- είναι πολύ λιγότερο αισθητό σε αυτήν την πιο πρόσφατη περίοδο. Η χρηματοπιστωτική κρίση μείωσε τον ρυθμό αύξησης των εισοδημάτων (και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρίκνωσε το εισόδημα) των πλουσίων στις Δυτικές χώρες που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του κορυφαίου ποσοστού του κόσμου. Αυτή η επιβράδυνση αντικατοπτρίζεται επίσης στο γεγονός ότι η εισοδηματική ανισότητα σε πολλές πλούσιες χώρες δεν αυξήθηκε. Αλλά αν η ύφεση διέκοψε την αύξηση του εισοδήματος των πλουσίων, μπορεί να μην το έκανε για πολύ καιρό. Τα πιο πρόσφατα λεπτομερή παγκόσμια δεδομένα δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, αλλά ορισμένες προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι κατά τα έτη μετά την περίοδο της μελέτης μας, το κορυφαίο ένα τοις εκατό επανέλαβε το προηγούμενο μοτίβο ανάπτυξης.

31082020-3.jpg

Με εξαίρεση την μετά το 2008 επιβράδυνση της αύξησης του εισοδήματος μεταξύ των πλουσίων, η παγκοσμιοποίηση σε αυτή τη νέα περίοδο συνέχισε να παράγει πολλά από τα ίδια αποτελέσματα όπως πριν, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της παγκόσμιας ανισότητας. Όπως μετράται από τον συντελεστή Gini, ο οποίος κυμαίνεται από το μηδέν (μια υποθετική κατάσταση στην οποία κάθε άτομο έχει το ίδιο εισόδημα) έως το ένα (μια υποθετική κατάσταση στην οποία ένα άτομο λαμβάνει όλο το εισόδημα), η παγκόσμια ανισότητα μειώθηκε από 0,70 το 1988 σε 0,67 το 2008 και στην συνέχεια σε 0,62 το 2013. Πιθανότατα δεν υπήρξε ποτέ μια μεμονωμένη χώρα με συντελεστή Gini τόσο υψηλό όσο το 0,70, ενώ ο συντελεστής Gini περίπου στο 0,62 μοιάζει με τα επίπεδα ανισότητας που βρίσκονται σήμερα στην Ονδούρα, τη Ναμίμπια και τη Νότια Αφρική. (Μιλώντας χαλαρά, η Νότια Αφρική έχει τον πιο αντιπροσωπευτικό συντελεστή για την ανισότητα ολόκληρου του κόσμου).

Αλλά αν η παγκόσμια ανισότητα συνέχισε την καθοδική τάση της κατά την διάρκεια της νέας περιόδου μελέτης, τα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι το έκανε για ένα νέο σύνολο λόγων. Η Κίνα, από την αρχή των μεταρρυθμίσεων της αγοράς στα τέλη της δεκαετίας του 1970, διαδραμάτισε τεράστιο ρόλο στην μείωση της παγκόσμιας ανισότητας. Η οικονομική ανάπτυξη του πληθυσμού της, ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, έχει αναδιαμορφώσει την κατανομή του πλούτου σε όλο τον κόσμο. Αλλά τώρα η Κίνα έχει γίνει αρκετά πλούσια, τόσο που η συνεχιζόμενη ανάπτυξή της δεν παίζει πλέον τόσο σημαντικό ρόλο στη μείωση της παγκόσμιας ανισότητας. Το 2008, το μέσο εισόδημα της Κίνας ήταν λίγο υψηλότερο από το μέσο εισόδημα του κόσμου˙ πέντε χρόνια αργότερα, το μέσο εισόδημα της Κίνας ήταν 50% υψηλότερο από ό, τι στον κόσμο -και μάλλον είναι ακόμη υψηλότερο τώρα. Η υψηλή ανάπτυξη στην Κίνα, με παγκόσμιους όρους, παύει να αποτελεί εξισορροπητική δύναμη. Σύντομα, θα συμβάλει στην αύξηση της παγκόσμιας ανισότητας. Όμως, η Ινδία, με πληθυσμό που μπορεί σύντομα να ξεπεράσει της Κίνας [4] και εξακολουθεί να είναι σχετικά φτωχός, παίζει τώρα σημαντικό ρόλο στο να καταστήσει τον κόσμο πιο ίσο. Τα τελευταία 20 χρόνια, η Κίνα και η Ινδία ηγήθηκαν στη μείωση της παγκόσμιας ανισότητας. Από τώρα και στο εξής, μόνο η ανάπτυξη στην Ινδία θα έχει την ίδια λειτουργία. Η Αφρική, η οποία διαθέτει τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης του πληθυσμού στον κόσμο, θα γίνει όλο και πιο σημαντική. Αλλά εάν οι μεγαλύτερες αφρικανικές χώρες συνεχίσουν να σύρονται πίσω από τους ασιατικούς γίγαντες, η παγκόσμια ανισότητα θα αυξηθεί.

ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ COVID-19

Η πανδημία COVID-19 μέχρι στιγμής δεν διέκοψε αυτές τις τάσεις και στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει στην έντασή τους. Η αξιοσημείωτη επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης που προκύπτει από τον νέο κορωνοϊό δεν θα είναι ομοιόμορφη. Η κινεζική οικονομική ανάπτυξη, ενώ είναι πολύ χαμηλότερη από όσο σε οποιοδήποτε άλλο χρονικό διάστημα από την δεκαετία του 1980, θα εξακολουθήσει να ξεπερνά την οικονομική ανάπτυξη στην Δύση. Αυτό θα επιταχύνει το κλείσιμο του χάσματος του εισοδήματος μεταξύ της Ασίας και του Δυτικού κόσμου. Εάν η ανάπτυξη της Κίνας συνεχίσει να υπερβαίνει την ανάπτυξη των Δυτικών χωρών κατά δύο έως τρεις εκατοστιαίες μονάδες ετησίως, εντός της επόμενης δεκαετίας πολλοί Κινέζοι της μεσαίας τάξης θα γίνουν πλουσιότεροι από τους ομολόγους τους στην Δύση. Για πρώτη φορά σε δύο αιώνες, οι Δυτικοί με μεσαία εισοδήματα στα έθνη τους δεν θα είναι πλέον μέρος της παγκόσμιας ελίτ -δηλαδή, στο κορυφαίο πεμπτημόριο (20%) των παγκόσμιων εισοδημάτων. Αυτό θα είναι μια πραγματικά αξιοσημείωτη εξέλιξη. Από την δεκαετία του 1820 και μετά -όταν συλλέχθηκαν για πρώτη φορά εθνικά οικονομικά δεδομένα αυτού του είδους- η Δύση ήταν σταθερά πλουσιότερη από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, ακόμη και τα μέλη της εργατικής τάξης στην Δύση ήταν ευημερούντα σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η περίοδος τελειώνει τώρα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν μια πολύ πλουσιότερη χώρα από την Κίνα. Το 2013, το χάσμα μεταξύ του μέσου εισοδήματος ενός Αμερικανού και ενός Κινέζου ήταν 4,7 προς 1 (και 3,4 προς 1 όταν αντιστοιχούσε στο μέσο εισόδημα ενός Κινέζου αστικού κατοίκου). Αυτό το κενό έχει συρρικνωθεί λίγο από το 2013 και θα μειωθεί περαιτέρω μετά την κρίση της COVID-19, αλλά θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να περιοριστεί. Εάν η Κίνα συνεχίσει να ξεπερνά τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά περίπου δύο έως τρεις εκατοστιαίες μονάδες στην αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος κάθε χρόνο, το μέσο χάσμα του εισοδήματος μεταξύ των δύο χωρών και πάλι θα χρειαστεί περίπου δύο γενιές για να κλείσει.

31082020-4.jpg

Εποχούμενοι στο κέντρο της Σαγκάης, στην Κίνα, τον Ιούλιο του 2009. Nir Elias / Reuters
-----------------------------------------------------------------