Αυτό που πραγματικά σκέφτεται η Ρωσία για την Λευκορωσία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αυτό που πραγματικά σκέφτεται η Ρωσία για την Λευκορωσία

Και γιατί οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να δράσουν

Το παράλληλο μήνυμα από τη Μόσχα και το Μινσκ είναι σαφές: έρχονται συνταγματικές αλλαγές και νέες εκλογές, αλλά με τους όρους της Μόσχας. Οι προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές θα στρώσουν τον δρόμο για μεγαλύτερη οικονομική ολοκλήρωση με την Ρωσία, αλλά είναι πιθανό να έρθουν πακεταρισμένες ως μια χαλάρωση της δικτατορίας του Λουκασένκο. Ένας διευρυμένος ρόλος για το κοινοβούλιο, για παράδειγμα, θα έδινε φαινομενικά δύναμη στον λαό, αλλά στην πράξη θα επέτρεπε σε υποστηριζόμενα από το Κρεμλίνο κόμματα-μαριονέτες να ασκήσουν μεγαλύτερη επιρροή [6]. Τέτοια κόμματα θα είναι ζωτικής σημασίας για τη Μόσχα εάν ένας μελλοντικός ηγέτης της Λευκορωσίας αποδειχθεί πιο ανεξάρτητος από τον Λουκασένκο. Παρομοίως, η υπόσχεση για νέες εκλογές μπορεί να φαίνεται ότι αποτελεί παραχώρηση στο κίνημα διαμαρτυρίας, αλλά για τη Μόσχα, αγοράζει χρόνο ώστε να εξετάσει φιλικούς προς το Κρεμλίνο υποψηφίους για να αναλάβουν αξιώματα.

Προτού μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους, ωστόσο, ο Λουκασένκο και ο Πούτιν πρέπει να εκτονώσουν την τρέχουσα κρίση. Ο Λουκασένκο πιθανότατα θα αυξήσει την καταστολή ενάντια στους ηγέτες του κινήματος διαμαρτυρίας τις επόμενες εβδομάδες, με ειδικούς της FSB να βοηθούν στο παρασκήνιο. Ταυτόχρονα, το καθεστώς του αναμένεται να ξεκινήσει έναν «διάλογο» με εξέχουσες προσωπικότητες της Λευκορωσίας: όχι τους ηγέτες του κινήματος διαμαρτυρίας αλλά υψηλού προφίλ πολιτικούς στους οποίους να μπορούν να βασιστεί ότι θα προωθήσουν ισχυρές σχέσεις με το Κρεμλίνο.

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων Δυτικών δημοκρατιών δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα της νομιμοποίησης ενός σταδιακού διαλόγου σε ένα τέτοιο σενάριο [7]. Ούτε πρέπει να κάνουν το λάθος να μιλήσουν για την Λευκορωσία με το Κρεμλίνο προσπερνώντας τους επικεφαλής των ηγετών της διαμαρτυρίας στην χώρα. Αντίθετα, πρέπει να ακολουθούν το ρητό «Τίποτα για την Λευκορωσία χωρίς [τους αυθεντικούς εκπροσώπους από] την Λευκορωσία στο τραπέζι».

Πράγματι, οι Δυτικές δημοκρατίες πρέπει να προσφέρουν έντονη υποστήριξη στην εθνική πολιτική αφύπνιση της Λευκορωσίας. Το σημερινό κίνημα διαμαρτυρίας γέννησε μια νέα συνείδηση που κινητοποιεί και ενώνει τους Λευκορώσους. Αρκετά σαν το πολωνικό κίνημα Αλληλεγγύη που γεννήθηκε πριν από 40 χρόνια στα ναυπηγεία του Γκντανσκ, αυτή η συνείδηση συνδυάζει τους χειρώνακτες εργαζόμενους και την διανόηση, τις αστικές και τις αγροτικές κοινότητες -στην σημερινή Λευκορωσία, μέχρι και τους νεαρούς ρέκτες της πληροφορικής και τις babushkas [στμ: γιαγιάδες]. Είναι αξιοσημείωτο ότι το κίνημα προσέλκυσε επίσης ορισμένα μέλη της κυβερνώσας nomenklatura [άρχουσας τάξης].

Οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να ενδυναμώσουν αυτό το κίνημα με το να αγκαλιάσουν πλήρως τους ηγέτες και τα αιτήματά τους: νέες εκλογές μετά από μια ειρηνική δημοκρατική μετάβαση, έναν άμεσο τερματισμό της τρομοκρατίας και της καταστολής, την άρση των περιορισμών στα μέσα ενημέρωσης, και την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων. Οι πολίτες της Λευκορωσίας πρέπει να καταλάβουν ότι αυτοί διαμορφώνουν το μέλλον τους και ότι η Δύση θα υποστηρίξει το κυρίαρχο δικαίωμά τους να έχουν φωνή στις υποθέσεις της χώρας τους. Οι Δυτικές χώρες δεν μπορούν και δεν πρέπει να επεμβαίνουν στην Λευκορωσία. Αλλά έχουν στην διάθεσή τους άλλα εργαλεία για να διαμορφώσουν το αποτέλεσμα της τρέχουσας κρίσης. Μπορούν να επιβάλουν κυρώσεις στους πράκτορες καταστολής του Λουκασένκο, απαγορεύοντάς τους να ταξιδέψουν σε Δυτικές χώρες και να παγώσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε Δυτικές δικαιοδοσίες. Μπορούν να επινοήσουν ένα σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης που θα τεθεί στο τραπέζι σε περίπτωση επιτυχούς δημοκρατικής μετάβασης.

Πάρα πολλοί Δυτικοί πολιτικοί έχουν ακινητοποιηθεί από την προσδοκία ότι η Ρωσία θα εισβάλει στην Λευκορωσία ή θα χρησιμοποιήσει κατασταλτικά μέσα για να διατηρήσει τον Λουκασένκο στην εξουσία. Σίγουρα, το Κρεμλίνο δεν θα αποφύγει την χρήση της συγκεκαλυμμένης του μόχλευσης για την επίτευξη του στόχου του για ήπια προσάρτηση. Αλλά θα αντιμετωπίσει έντονη αντίσταση από την λευκορωσική κοινωνία. Σε αυτήν την κατάσταση, οι Δυτικές δημοκρατίες δεν μπορούν να είναι παθητικές ή, χειρότερα, να υποστηρίξουν μια μετάβαση ελεγχόμενη από την Ρωσία. Για τους Λευκορώσους, μια τέτοια συναίνεση θα ισοδυναμούσε με βάναυση προδοσία των ελπίδων τους, η οποία θα αντικαθιστούσε το σημερινό δικτατορικό καθεστώς με μια εξίσου βάναυση δικτατορία από το Κρεμλίνο. Οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να προσφέρουν πλήρη υποστήριξη στο δημοκρατικό κίνημα της Λευκορωσίας και στην αρχηγό του, Sviatlana Tsikhanovskaya, και να διαμορφώσουν τα κίνητρα για τους επί τόπου δρώντες που περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα. Μια τέτοια απόφαση δεν θα πρέπει να είναι δύσκολο να ληφθεί.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2020-09-08/what-russia-re...

Σύνδεσμοι: