Ο αναδυόμενος ψυχρός πόλεμος με την Κίνα

Η προσπάθεια μείωσης της τεχνολογικής εξάρτησης φαίνεται να βοηθά στην προώθηση της ευρύτερης οικονομικής ατζέντας της Κίνας. Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης προώθησαν πρόσφατα τον νέο κλάδο της οικονομικής σκέψης του Κινέζου προέδρου Xi Jinping, που ονομάζεται «θεωρία διπλής κυκλοφορίας» (“dual circulation theory”) [10]. Παρόλο που οι λεπτομέρειές της παραμένουν ασαφείς, η θεωρία φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στην εγχώρια κατανάλωση, τις αγορές, και τις εταιρείες, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της τεχνολογικής αυτάρκειας της Κίνας μετά από δεκαετίες ανάπτυξης με γνώμονα τις εξαγωγές. Σύμφωνα με την εφημερίδα The Wall Street Journal [11], ο Κινέζος αντιπρόεδρος Liu He έχει εργαστεί για να εντοπίσει εταιρείες και βιομηχανίες που κινδυνεύουν από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Εκείνες που πιστεύεται ότι είναι ιδιαίτερα ευάλωτες θα μπορούσαν να λάβουν περισσότερη χρηματοδότηση από την κυβέρνηση για Έρευνα και Ανάπτυξη.

Η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί επίσης να κινητοποιήσει ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας για την υποστήριξη εθνικών στόχων. Σε μια συνάντηση [12] τον Ιούλιο με Κινέζους επιχειρηματίες, ο Xi κάλεσε τις επιχειρήσεις να είναι πατριωτικές και καινοτόμες. Περισσότεροι από τους μισούς από τους 25 επιχειρηματικούς ηγέτες στο συνέδριο εργάζονταν σε αναδυόμενους τεχνολογικούς τομείς, όπως η παραγωγή τσιπ, η τεχνητή νοημοσύνη και η έξυπνη μεταποίηση (smart manufacturing). Η Alibaba δημιούργησε ένα τμήμα ημιαγωγών, που ονομάζεται Pingtouge, τον Σεπτέμβριο του 2018, και η Baidu κυκλοφόρησε ένα έξυπνο τσιπ, που ονομάζεται Kunlun, τον Ιούλιο του 2019. Η Alibaba και η Tencent ανακοίνωσαν τεράστιες νέες επενδύσεις σε υπηρεσίες cloud και κέντρα δεδομένων (data centers) για να υποστηρίξουν τις νέες υποδομές.

Καθώς προσπαθεί να διαφοροποιήσει την αλυσίδα εφοδιασμού της, η Κίνα ενδιαφέρεται για λύσεις ανοιχτού κώδικα (open-source) που πιστεύει ότι δεν θα υπόκεινται σε κυρώσεις των ΗΠΑ [13]. Η Huawei, για παράδειγμα, δεσμεύτηκε να επενδύσει 1 δισεκατομμύριο δολάρια [14] για να προσελκύσει προγραμματιστές σε αντικατάσταση της ανοιχτού κώδικα Google Mobile Services, και η Κίνα συμμετείχε ενεργά και με ενθουσιασμό [15] στο ανοικτού κώδικα σχέδιο RISC-V για chip. Επιπλέον, όσο λιγότερο φιλόξενες βρίσκουν τις ευρωπαϊκές αγορές οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας, τόσο περισσότερο αυτές οι εταιρείες θα επικεντρωθούν στην κατασκευή ψηφιακών υποδομών και στην παροχή υπηρεσιών στις χώρες που έχουν προσχωρήσει στην πρωτοβουλία Belt and Road.

Τέλος, στην χειρότερη περίπτωση, το Πεκίνο διατηρεί ένα ισχυρό εργαλείο πολιτικής στην φαρέτρα του: μπορεί πάντα να προβεί σε αντίποινα εναντίον εταιρειών τεχνολογίας των ΗΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας έχει ετοιμάσει έναν «κατάλογο αναξιόπιστων οντοτήτων» με ξένους ανθρώπους και επιχειρήσεις: εκείνοι που διέκοψαν τις προμήθειες προς κινεζικές εταιρείες για μη οικονομικούς λόγους θα μπορούσαν να δουν τις δραστηριότητές τους στην Κίνα να περιορίζονται σοβαρά από απαγορεύσεις ή περιορισμούς στο εμπόριο, τις επενδύσεις, τις κανονιστικές εγκρίσεις, και τις άδειες. Μερικοί στα κινεζικά μέσα ενημέρωσης και την επιχειρηματική κοινότητα έχουν προτείνει ότι η Apple ή η Qualcomm θα μπορούσαν τελικά να τιμωρηθούν για την εκστρατεία της Ουάσινγκτον εναντίον της Huawei. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, το Πεκίνο έχει αποφύγει τέτοιες ενέργειες και έχει επιλέξει αντ' αυτού να τοποθετηθεί ως ο συγκρατημένος, υπεύθυνος παράγοντας στην εμπορική διαμάχη με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ΜΑΚΡΑ ΠΟΡΕΙΑ

Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται για μια μακροπρόθεσμη τεχνολογική αντιπαλότητα –μια αντιπαλότητα που πιθανότατα δεν θα αλλάξει πορεία ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ. Προκειμένου αυτός ο ανταγωνισμός να προωθήσει την καινοτομία με ρυθμό που να αντισταθμίζει τις απώλειες που συνεπάγεται, το Πεκίνο και η Ουάσινγκτον θα πρέπει να ξεπεράσουν εγχώρια πολιτικά εμπόδια.

Η κινεζική βιομηχανική πολιτική επέτρεψε στην χώρα να πραγματοποιήσει κέρδη σε τομείς όπως οι υπερυπολογιστές [16], αλλά η «από πάνω προς τα κάτω» διοικητική πρακτική του Πεκίνου μπορεί επίσης να παράγει αναποτελεσματικότητα, σπατάλη και πλεονασμό. Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν κατάφερε να καλύψει το χάσμα μεταξύ της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών στους ημιαγωγούς, παρά τις δεκαετίες υποστήριξης σε αυτόν τον κλάδο, και οι τρέχουσες προσπάθειες είναι απίθανο να αποφέρουν άμεσα επιτεύγματα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εκτελεστικοί οργανισμοί και το Κογκρέσο υποστηρίζουν γενικά την ενίσχυση της καινοτομίας. Κατά την διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών, μέλη του Κογκρέσου έχουν εισαγάγει νομοσχέδια που αντικατοπτρίζουν αυτήν την δέσμευση -για παράδειγμα, ενισχύοντας την εγχώρια κατασκευή ημιαγωγών, ανοικοδομώντας το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (National Science Foundation), και δημιουργώντας ένα εθνικό ερευνητικό cloud. Ένα νομοσχέδιο επιδιώκει να καταστήσει τις βίζες των μεταναστών πιο εύκολα προσβάσιμες για όσους εργάζονται στην AI και σε άλλες τεχνολογίες απαραίτητες για την εθνική ασφάλεια.

Αυτή η υψηλού επιπέδου πολιτική προσοχή πρέπει, ωστόσο, να μετατραπεί σε συνεχή διακομματική υποστήριξη. Τα τελευταία τρία χρόνια αποτελούν μια προειδοποίηση για τον έντονο τεχνολογικό ανταγωνισμό που θα έρθει. Το Πεκίνο κατέστησε σαφές ότι θα προσαρμοστεί και θα απαντήσει στις προσπάθειες των ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον πρέπει να κάνει το ίδιο.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/north-america/2020-09-09/coming-...