Η Κίνα κερδίζει την κούρσα των εμβολίων

Το 2020, η Κίνα κακομεταχειρίστηκε την αρχική της απάντηση στην COVID-19. Ως αποτέλεσμα, η ασθένεια εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, σακατεύοντας οικονομίες, σκοτώνοντας περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους και βλάπτοντας άσχημα την εικόνα του Πεκίνου. Το 2021, η Κίνα σχεδιάζει να επανορθώσει εμβολιάζοντας ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Αν και αντιμετωπίζει σκληρό ανταγωνισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα Δυτικά έθνη στον αγώνα για την ανάπτυξη του πρώτου εμβολίου, το Πεκίνο είναι έτοιμο να κυριαρχήσει στην διανομή εμβολίων στον αναπτυσσόμενο κόσμο -και να αποκομίσει τα στρατηγικά οφέλη από αυτό.

Το εμβόλιο COVID-19 στη Ζένιτσα, στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τον Οκτώβριο του 2020. Dado Ruvic / Reuters
----------------------------------------------------------

Σε όλο τον κόσμο, 11 υποψήφια εμβόλια COVID-19 βρίσκονται επί του παρόντος σε δοκιμές φάσης 3, το τελικό στάδιο πριν από την επίσημη έγκριση. Τέσσερα είναι Κινεζικά. Το πιο ελπιδοφόρο από αυτά, που αναπτύχθηκε από την Sinopharm η οποία εδρεύει στην Wuhan, δίνεται ήδη σε εργαζόμενους πρώτης γραμμής στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Σύμφωνα με τον Wu Guizhen, τον επικεφαλής ειδικό βιοασφάλειας στο Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, το υποψήφιο [εμβόλιο] της Sinopharm βρίσκεται σε καλό δρόμο για πλήρη έγκριση αυτόν τον μήνα ή τον επόμενο.

Κορυφαία αμερικανικά υποψήφια εμβόλια από τη Moderna και την Pfizer θα μπορούσαν να εγκριθούν σε παρόμοιο χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν σχεδιάζει να ανταγωνιστεί την Κίνα για την διανομή εμβολίων στο περισσότερο από το ήμισυ της ανθρωπότητας που ζει στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την παράδοση δύο δισεκατομμυρίων δόσεων εμβολίου σε πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο στις αναπτυσσόμενες χώρες και δεν έχει επεκτείνει την χρηματοδότηση ούτε έχει υπογράψει προτιμησιακές συμφωνίες διανομής εμβολίων με χώρες, όπως έχει κάνει η Κίνα. Η προσέγγιση των ΗΠΑ για την ανάπτυξη και την διανομή εμβολίων, όπως και πολλά άλλα κατά την διάρκεια αυτής της διοίκησης, ήταν «Πρώτα η Αμερική». Παραχωρώντας τον χώρο της δημόσιας υγείας στην Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιτρέψουν στο Πεκίνο να αναδιαμορφωθεί όχι μόνο ως παγκόσμιος ηγέτης στην ανάπτυξη και διανομή εμβολίων, αλλά και ως σωτήρας του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Ακόμα κι αν η Κίνα κερδίσει τον αγώνα για την ανάπτυξη εμβολίου, οι παραγωγοί της είναι απίθανο να ανταγωνιστούν στις αγορές των ΗΠΑ, της Ευρώπης ή της Ιαπωνίας. Οι Κινέζοι κατασκευαστές εμβολίων παλεύουν για να εξαλείψουν τους ρυθμιστικούς φραγμούς που απαιτούνται για την πώληση σε ανεπτυγμένες Δυτικές αγορές. Και εν μέρει εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, πολλές αναπτυγμένες Δυτικές χώρες προσπαθούν να «επαναπατρίσουν» την παραγωγή ιατρικών προμηθειών από την Κίνα. Οι περισσότερες έχουν ήδη υπογράψει τεράστιες συμφωνίες προμηθειών με τους μεγαλύτερους κατασκευαστές εμβολίων της Δύσης, Moderna, Pfizer και AstraZeneca. Για μια χώρα υψηλού εισοδήματος, η τιμή του εμβολιασμού κάθε πολίτη είναι πολύ μικρή σε σύγκριση με το κόστος ενός άλλου lockdown. (Η Moderna εκτιμά ότι το εμβόλιό της θα κοστίσει μεταξύ 64 και 74 δολαρίων ανά άτομο, συμπεριλαμβανομένης της απαιτούμενης αναμνηστικής δόσης).

Αλλά στις τεράστιες αναδυόμενες αγορές [1] της Ασίας, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής, όπου ζει περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και πολλές κυβερνήσεις δεν μπορούν να αγοράσουν εμβόλια, οι Κινέζοι παραγωγοί είναι έτοιμοι να κυριαρχήσουν. Τα κινεζικά εμβόλια βρίσκονται στην τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών σε 18 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Αργεντινής, του Μπαχρέιν, του Μπαγκλαντές, της Βραζιλίας, της Αιγύπτου, της Ινδονησίας, του Μαρόκου, του Πακιστάν, του Περού, της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Τουρκίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αυτή είναι μια τεράστια δυνητική αγορά, ακόμα κι αν το Πεκίνο τελικά επιδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος της ονομαστικής τιμής του εμβολίου.

Πράγματι, η στρατηγική του Πεκίνου για διανομή εμβολίων είναι πιθανό να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε επιδοτήσεις. Ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε αυτήν την στρατηγική τον Μάιο, όταν υποσχέθηκε ότι οποιοδήποτε κινεζικό εμβόλιο για την COVID-19 θα ήταν «παγκόσμιο δημόσιο αγαθό». Τηρώντας τα λόγια του, ο Xi έχει υποσχεθεί δισεκατομμύρια δολάρια σε δάνεια προς τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής για να πληρώσουν για την πρόσβαση σε κινεζικά εμβόλια. Τον περασμένο μήνα, το Μεξικό υπέγραψε συμφωνία [2] με την CanSino, μια άλλη κινεζική εταιρεία παρασκευής εμβολίων με υποψήφιο εμβόλιο στην τρίτη φάση των δοκιμών, για να αγοράσει 70 εκατομμύρια δόσεις με ένα υπεσχημένο κινεζικό δάνειο. Η Κίνα σκοπεύει να ξεκινήσει να εξάγει αυτές τις δόσεις ακόμη και πριν εμβολιάσει όλους τους ανθρώπους της, μια χειρονομία που σίγουρα θα δημιουργήσει επιπλέον καλή θέληση.

Η Κίνα θα χρησιμοποιήσει τέτοιες προτιμησιακές συμφωνίες εμβολίων για την παγιοποίηση εταιρικών σχέσεων με κυβερνήσεις σε περιοχές που θεωρεί στρατηγικά σημαντικές -όπως η Νοτιοανατολική Ασία, η Αφρική, η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική. Από το 2013, το Πεκίνο έχει χρησιμοποιήσει προνομιακή χρηματοδότηση για μεγάλα έργα υποδομής με παρόμοιο αποτέλεσμα μέσω της Πρωτοβουλίας Belt and Road. Πολλά από αυτά τα μεγάλα έργα έχουν ξεκινήσει φέτος, καθώς η πανδημία και η επακόλουθη οικονομική κρίση έχουν επιβαρύνει τα οικονομικά των δανειοδοτούμενων χωρών. Το 2021, επικεντρώνοντας εκ νέου την προσοχή του κόσμου στο «Health Silk Road» (Ο Υγειονομικός Δρόμος του Μεταξιού), η Κίνα θα επιδιώξει να επαναπροσδιοριστεί ως τεχνολογικός ηγέτης και προστάτης της παγκόσμιας δημόσιας υγείας, παρακάμπτοντας τις αμερικανικές κατηγορίες ότι είναι «επιθετικός» [3] και «αρπακτικός» [4] δανειστής.

ΜΕ ΤΙ ΚΟΣΤΟΣ

Αλλά ακόμη και τα επιδοτούμενα κινεζικά εμβόλια θα έχουν μια τιμή. Παρόλο που το Πεκίνο είναι απίθανο να απαιτήσει συγκεκριμένες πολιτικές παραχωρήσεις, θα περιμένει τουλάχιστον από τις χώρες-αποδέκτες να γονατίσουν και να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους. Στις αρχές της κρίσης COVID-19, ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, φίλησε την κινεζική σημαία μόλις έφτασε ένα πλήθος εφοδίων από την Κίνα. Λίγο αργότερα, μια τεράστια αφίσα ανέβηκε μπροστά από το κτίριο της Εθνοσυνέλευσης στο Βελιγράδι. Έγραφε «Ευχαριστώ, Μεγάλε Αδελφέ Xi!». Στις 24 Μαρτίου, την εβδομάδα που οι θάνατοι από την COVID-19 κορυφώθηκαν στην Ιταλία, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Luigi di Maio, πίστωσε στους κινεζικούς αναπνευστήρες και τις μάσκες την αποτροπή της επιδείνωσης μιας κακής κατάστασης. «Εκείνοι που χλεύαζαν την συμμετοχή μας στην Πρωτοβουλία Belt and Road πρέπει τώρα να παραδεχτούν ότι η επένδυση σε αυτήν την φιλία μάς επέτρεψε να σώσουμε ζωές», είπε. Όταν η Κίνα διανείμει εμβόλια παγκοσμίως τον επόμενο χρόνο, ορισμένες σκηνές από αυτήν την ταινία ενδέχεται να ξαναπαιχτούν.

Δεν είναι μόνο οι εθνικές κυβερνήσεις που θα αγκαλιάσουν την καινοφανή αφοσίωση της Κίνας στην παγκόσμια δημόσια υγεία. Τα διεθνή ιδρύματα θα συνεχίσουν να επαινούν την Κίνα για το ότι ανέλαβε μεγαλειώδη δέσμευση, ελπίζοντας -λογικά- ότι κολακεύοντας τον Xi, μπορούν να τον ενθαρρύνουν να παραδώσει. «Η πρόταση του προέδρου Xi για έναν Υγειονομικό Δρόμο του Μεταξιού, που ενισχύει και ανανεώνει τους αρχαίους δεσμούς μεταξύ πολιτισμών και ανθρώπων, με την υγεία στον πυρήνα του, είναι πράγματι οραματική», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus [5], σε ομιλία του στο Πεκίνο το 2017. Ο ΠΟΥ είναι απίθανο να αλλάξει πορεία εάν ο Τραμπ μειώσει την χρηματοδότηση και αποσυρθεί [6] τον επόμενο Ιούλιο, όπως έχει υποσχεθεί να κάνει εάν επανεκλεγεί.

Αν και η Κίνα πλήρωσε αρχικά ένα διπλωματικό τίμημα για την αποτυχία της να ελέγξει τον νέο κορωνοϊό, είναι σε θέση να αποκαταστήσει την πληγείσα φήμη της επανεφεύροντας τον εαυτό της ως πάροχο δημόσιας υγείας για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Εάν η Ουάσιγκτον συνεχίσει να αρνείται να ανταγωνιστεί, δεν θα διακινδυνεύσει απλώς να χάσει την κούρσα των εμβολίων. Θα επιτρέψει στην Κίνα να κερδίσει το κύρος μιας πρώτης τάξεως τεχνολογικής δύναμης, την καλή θέληση ενός μεγάλου αριθμού νέων πιθανών συμμάχων, και μια νομιμοποιημένη αξίωση για την παγκόσμια ηγεσία.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-11-05/china-w...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/south-america/2020-05-27/covid-1...
[2] https://www.wsj.com/articles/mexico-signs-agreements-to-buy-potential-co...
[3] https://www.reuters.com/article/us-usa-asia-sri-lanka/china-tells-u-s-no...
[4] https://www.independent.co.uk/news/world/asia/mike-pompeo-china-predator...
[5] https://www.who.int/dg/speeches/2017/health-silk-road/en/
[6] https://www.politico.com/news/2020/05/29/us-withdrawing-from-who-289799

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition